verdwijnen

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  verdwijnen    (hulp, bestand)
• IPA: /vərˈdʋɛɪnə(n)/

Woordafbreking

• ver·dwij·nen

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘weggaan’ voor het eerst aangetroffen in 1290
• Afgeleid van het verouderde werkwoord dwijnen met het voorvoegsel ver-

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
verdwijnen	verdween	verdwenen
klasse 1	volledig

Werkwoord

verdwijnen

1. ergatief wegraken, ophouden te bestaan

   • Aan het eind van het krijt verdwenen de dinosauriërs. 

   ▸ Zo was de eenvoudige monnik uit Myra, die in de vierde eeuw plotseling in de geschiedenis kwam als de weldoener van alle mensen - en er korte tijd later weer uit verdween - nu in oost en west bekend.

   ▸ Aan de sluiting van verzorgingshuizen worden twaalf regels besteed, maar daarin wordt het verdwijnen van deze voorziening uitsluitend beschreven als een (kwantitatief) verlies van woonplekken. Terwijl de formule van deze woon-zorgvoorziening juist uniek was: geen scheiding van wonen en zorg, maar juist integratie daarvan.

2. ergatief verminderen, afnemen
3. ergatief uit het zicht gaan

   • Het konijn verdween in zijn hol. 

   ▸ Hij verdween de kloof in, kwam even later samen met twee andere jongens bij mij zitten en gooide zijn rugzak naast mij neer.

Afgeleide begrippen

• verdwijning, verdwijningszaak, verdwijnpunt, verdwijntruc

Vertalingen

    1. wegraken   

Duits: verschwinden (de) Engels: disappear (en) Frans: disparaître (fr) Ido: desaparar (io)

Indonesisch: hapus (id), hilang (id) Italiaans: scomparire (it) Pools: znikać (pl) Spaans: desaparecer (es), disipar (es)

    2. afnemen   

Duits: schwinden (de) Engels: dwindle (en)

Frans: disparaître (fr) Spaans: desaparecer (es), disipar (es)

    3. uit het zicht gaan   

Duits: verschwinden (de) Engels: disappear (en)

Noors: fortrekke (no)

Gangbaarheid

• Het woord verdwijnen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "verdwijnen" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.