verdwijnen

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  verdwijnen    (hulp, bestand)
• IPA: / vərˈdwɛinə(n) / (3 lettergrepen); /vərˈdʋɛɪnə(n)/

Woordafbreking

• ver·dwij·nen

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘weggaan’ voor het eerst aangetroffen in 1290
• Afgeleid van het verouderde werkwoord dwijnen met het voorvoegsel ver-

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
verdwijnen	verdween	verdwenen
klasse 1	volledig

Werkwoord

verdwijnen

1. ergatief wegraken, ophouden te bestaan

   • Aan het eind van het krijt verdwenen de dinosauriërs. 

   ▸ Zo was de eenvoudige monnik uit Myra, die in de vierde eeuw plotseling in de geschiedenis kwam als de weldoener van alle mensen - en er korte tijd later weer uit verdween - nu in oost en west bekend.

   ▸ Aan de sluiting van verzorgingshuizen worden twaalf regels besteed, maar daarin wordt het verdwijnen van deze voorziening uitsluitend beschreven als een (kwantitatief) verlies van woonplekken. Terwijl de formule van deze woon-zorgvoorziening juist uniek was: geen scheiding van wonen en zorg, maar juist integratie daarvan.

2. ergatief verminderen, afnemen
3. ergatief uit het zicht gaan

   • Het konijn verdween in zijn hol. 

   ▸ Waar tot een paar jaar terug nog gekeken werd naar Tesla voor de grote innovaties, lijkt de blik nu te zijn gericht naar China. Eerdere zorgen over dat China de data van de auto's zou gebruiken, lijken voor veel consumenten naar de achtergrond te zijn verdwenen.

   ▸ Hij verdween de kloof in, kwam even later samen met twee andere jongens bij mij zitten en gooide zijn rugzak naast mij neer.

Afgeleide begrippen

• verdwijning, verdwijningszaak, verdwijnpunt, verdwijntruc

Vertalingen

    1. wegraken   

Duits: verschwinden (de) Engels: disappear (en) Frans: disparaître (fr) Ido: desaparar (io)

Indonesisch: hapus (id), hilang (id) Italiaans: scomparire (it) Pools: znikać (pl) Spaans: desaparecer (es), disipar (es)

    2. afnemen   

Duits: schwinden (de) Engels: dwindle (en)

Frans: disparaître (fr) Spaans: desaparecer (es), disipar (es)

    3. uit het zicht gaan   

Duits: verschwinden (de) Engels: disappear (en)

Noors: fortrekke (no)

Gangbaarheid

• Het woord verdwijnen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "verdwijnen" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.