verdonkeremanen

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  verdonkeremanen    (hulp, bestand)
• IPA: / vərˌdɔŋkərəˈmanə(n) / (6 lettergrepen)

Woordafbreking

• ver·don·ke·re·ma·nen

Woordherkomst en -opbouw

• samenstellende afleiding van  donkere bn  en  maan zn  met het voorvoegsel ver- en met het achtervoegsel -en of gevormd door verdonkeren te versterken door de invoeging van  maan zn , in de betekenis van ‘verduisteren’ voor het eerst aangetroffen in 1740 (zie vindplaats hieronder)

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
verdonkeremanen	verdonkeremaande	verdonkeremaand
zwak -d	volledig

Werkwoord

verdonkeremanen

1. overgankelijk verduisteren, verbergen, aan de publieke aandacht onttrekken

   ▸ De auteurs behandelen 37 gevallen waarin opdrachtgevers – bedrijven of ministeries – alle middelen te baat nemen om onwelkome bevindingen te verdonkeremanen of te ontzenuwen.

   ▸ Wim Voermans, hoogleraar staatsrecht in Leiden, maakt kanttekeningen. „Dat je in het begin een kwestie als deze geheim verklaart, kan gebeuren. Maar als later iedereen weet dat iemand wordt ontslagen, is het wel gek dat die geheimhouding gehandhaafd blijft. Je kunt je afvragen of die geheimhouding dan niet wordt misbruikt, en is bedoeld om een handelwijze van het bestuur te verdonkeremanen of om te voorkomen dat het bestuur voor gek komt te staan.”

2. overgankelijk achteroverdrukken, ontvreemden, stelen

   ▸ Niet alleen Isabel werd kort na Lourenço’s aantreden ontslagen bij oliebedrijf Sonangol; haar halfbroer, José Filomeno dos Santos, staat nu terecht wegens het verdonkeremanen van 500 miljoen dollar die bedoeld was voor een fonds dat Angolezen uit armoede had moeten redden.

   ▸ ⧖ Verdonkeremaanen of agter houden iets van het Vet of Smout dat van het Vlees op de Scheepen komt : Dat is verbooden aan de Scheeps-koks, op arbitrale correctie (…)

Synoniemen

• [1] verduisteren, wegmoffelen
• [2] verduisteren, achteroverdrukken, ontvreemden

Gangbaarheid

• Het woord verdonkeremanen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "verdonkeremanen" herkend door:

87 %	van de Nederlanders;
64 %	van de Vlamingen.