beschaafd

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  beschaafd    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• be·schaafd

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘zorgvuldig opgevoed’ voor het eerst aangetroffen in 1699
• vervoeging van beschaven: de stam met de uitgang -d, zonder ge- vanwege voorvoegsel .
• Leenvertaling van Frans poli, in de 19e eeuw ook van civilisé.

Werkwoord

vervoeging van:	beschaven…
verbogen vorm:	beschaafde

beschaafd

1. voltooid deelwoord van beschaven

	stellend	vergrotend	overtreffend
onverbogen	beschaafd	beschaafder	beschaafdst
verbogen	beschaafde	beschaafdere	beschaafdste
partitief	beschaafds	beschaafders	-

Bijvoeglijk naamwoord

beschaafd

1. net en goed opgevoed, netjes, fatsoenlijk

   • De beschaafde jongen gaf zijn plaats in de bus aan de oudere man. 

   ▸ Zoals gewoonlijk viel Dorien hem met een beschaafd gegrinnik bij.

   ▸ Als haar ouders er al iets van zouden vinden, waren ze te beschaafd om dat te laten merken.

2. een hoge ontwikkeling hebbend

   • De Engelsen vinden zich een beschaafd volk, maar als ze alcohol gebruiken kun je dat niet van iedereen uit Engeland zeggen. 

Synoniemen

• geciviliseerd, welgemanierd, welopgevoed, wellevend, netjes, fatsoenlijk

Afgeleide begrippen

• beschaafdheid, onbeschaafdheid

Antoniemen

• onbeschaafd

Vertalingen

    1. net en goed opgevoed   

Duits: kultiviert (de), zivilisiert (de) Engels: accomplished (en), civilized (en), courteous (en), gentlemanlike (en), ladylike (en), polite (en), well-mannered (en) Frans: poli (fr), civilisé (fr)

Indonesisch: beradab (id) Spaans: bien educado (es), civilizado (es)

Gangbaarheid

• Het woord beschaafd staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "beschaafd" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.