automatisch

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  automatisch    (hulp, bestand)
• IPA: / ɑutoˈmatis / (4 lettergrepen)

Woordafbreking

• au·to·ma·tisch

Woordherkomst en -opbouw

• Van automatie of het Duitse automatisch met het achtervoegsel -isch

	stellend	vergrotend	overtreffend
onverbogen	automatisch	automatischer
verbogen	automatische	automatischere
partitief	automatisch	automatischers	-

Bijvoeglijk naamwoord

automatisch

1. niet bestuurd door de hand van de mens

   • In dat gebouw staat een automatische machine te draaien. 

2. vanzelfgaand

   ▸ Zoals altijd richtte ik mijn slaapplaats direct bij aankomst in voordat ik te moe werd. Het ging op de automatische piloot en in minder dan twee minuten stond mijn tent klaar; een lichtgewicht ontwerp van ‘Zpacks’, een klein bedrijf uit Florida.

   ▸ In die tijd zwommen we voornamelijk op kracht, dus je werd automatisch sneller naarmate je groeide.

3. gedachteloos.

   • Dat was een automatische reactie op het probleem van hem. 

Verwante begrippen

• werktuiglijk, zelfwerkend, manloos, werktuiglijk, zelfregelend
• instinctief, instinctmatig, voetstoots

Hyponiemen

• halfautomatisch, semiautomatisch, volautomatisch

Afgeleide begrippen

• automatische versnellingsbak

Vertalingen

    1. niet bestuurd door de hand van de mens   

Bulgaars: автоматичен (bg) Duits: automatisch (de) Engels: automatic (en) Frans: automatique (fr)

Spaans: automático (es) Tsjechisch: automatický (cs)

    2. vanzelfgaand   

Bulgaars: автоматично (bg) Duits: automatisch (de) Engels: automatic (en) Frans: automatique (fr)

Spaans: automático (es) Tsjechisch: automatický (cs)

    3. gedachteloos   

Bulgaars: автоматично (bg) Duits: automatisch (de) Engels: automatic (en)

Frans: automatique (fr) Spaans: automáticamente (es), mecánicamente (es)

Bijwoord

1. zonder menselijke besturing

   • De machine plakt er automatisch een etiket op. 

2. op vanzelfgaande wijze

   • Ik heb dit klusje al zo vaak gedaan, de uitvoering gaat automatisch. 

   ▸ Wie daarover discussieert, wie termen en inhouden zoekt om deze ‘verouderde’ noties nieuw leven in te blazen, komt automatisch terecht bij conservatief gedachtegoed.

3. op gedachteloze wijze

   • Hij was nog maar pas verhuisd en reed automatisch naar zijn oude adres. 

Vertalingen

    1. zonder menselijke besturing   

Engels: automatically (en)

    2. op vanzelfgaande wijze   

Engels: automatically (en)

    3. op gedachteloze wijze   

Engels: automatically (en)

Gangbaarheid

• Het woord automatisch staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "automatisch" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Duits

Bijvoeglijk naamwoord

automatisch

1. automatisch