afkoelen

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  afkoelen    (hulp, bestand)
• IPA: /'ʔɑfkulən/

Woordafbreking

• af·koe·len

Woordherkomst en -opbouw

• samenstelling van  af bw  en  koelen ww 

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
afkoelen	koelde af	afgekoeld
zwak -d	volledig

Werkwoord

afkoelen

1. ergatief, onpersoonlijk kouder worden

   • Het water koelde langzaam af. 

   ▸ Deze warme lucht koelt dan langzaam af en bij een bepaalde temperatuur, die afhankelijk is van de soort lucht, condenseert de waterdamp en dan ontstaan er wolken. Als die wolken gaan groeien, vinden er meer bewegingen in de wolk plaats en is er meer kans op onweer, legt de woordvoerder van Weerplaza uit.

2. overgankelijk kouder doen worden

   • Hij koelde de hete plaat af door er water op te gooien. 

3. (figuurlijk) minder boos worden; tot rust komen

   • Het was moeilijk de verhitte gemoederen af te koelen. 

   ▸ Een koude herfstwandeling was in ieder geval niet verkeerd, hij moest zowel vanbinnen als vanbuiten afkoelen.

4. (kookkunst) een warme bereiding kouder laten worden

   • Je moet de pudding afkoelen om ze stijver te laten worden. 

Vertalingen

    1. kouder worden   

Duits: abkühlen (de) Engels: cool down (en) IJslands: kólna (is)

Pools: ochłodzić (sie) (pl) Spaans: enfriar (es) Turks: soğumak (tr)

    2. kouder doen worden   

Duits: abkühlen (de)

Turks: soğutmak (tr)

    3. minder boos worden   

Duits: sich abkühlen (de)

Turks: sakinlemek (tr)

Gangbaarheid

• Het woord afkoelen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "afkoelen" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.