Gode enen vlassenen baert maken
Middelnederlands
beeld van Gode enen vlassenen baert maken in zijn schilderij "Nederlandse Spreekwoorden" uit 1559.Woordherkomst en -opbouw
- verbinding van God, een, vlassen, baert en maken, variant op een leenvertaling van Frans faire barbe de fouarre à Dieu, "God een strooien baard maken", een verbastering van faire gerbe de fouarre à Dieu, "God een schoof van stro maken"
In de middeleeuwen probeerden boeren die een vast deel van hun oogst moesten afstaan aan de kerk zelf zoveel mogelijk over te houden door die schoven vooral te laten bestaan uit halmen met weinig graankorrels. [1] [2] [3]
Werkwoord
Gode enen vlassenen baert maken
- je vromer voordoen dan je eigenlijk bent, schijnheilig zijn
- «Dese willen gode enen vlassen baert maken ende maken hem wijs, dat hi des niet en verstaet.»[4]Zij doen schijnheilig en misleiden hem zodat hij het niet doorheeft.
- «Dits al woeker, wie dats pliet;
Al maken si Gode eenen vlassen baert,
Ende varen daer me ter hellen waert.»[5]Het is allemaal woeker, en wie dat plegen
al doen ze nog zo schijnheilig
gaan daarmee naar de hel.
- «Dese willen gode enen vlassen baert maken ende maken hem wijs, dat hi des niet en verstaet.»[4]
Overerving en ontlening
Verwijzingen
- ↑ Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
- ↑ Gode enen vlassenen baert maken op website: Etymologiebank.nl
- ↑
Weblink bron Gearchiveerde versie quos ego“Cotgrave : barbe de fouarre” (5 februari 2007) op textures-ratures-biffures.blogspot.com - ↑ Weblink bron D.C. Tinbergen (ed.)“Des coninx summe” (1907; origineel 1408), A.W. Sijthoff, Leiden, p. 259
- ↑ Weblink bron Jan de Weert (ed. J.A. Jacobs)“Nieuwe doctrinael of spieghel van sonden.” (1915; naar manuscript uit 1460 ("Leiden"), oorspronkelijke tekst uit de 14e eeuw), Martinus Nijhoff, Den Haag, p. 216 r. 500-502 zie noten
