naaiband

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  naaiband    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈnajbɑnt / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• naai·band

Woordherkomst en -opbouw

• samenstelling van  naai ww  en  band zn 

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	naaiband	naaibanden
verkleinwoord	-	-

Zelfstandig naamwoord

de naaiband m

1. (landbouw) onderdeel van een installatie om producten in grote zakken van geweven stof te verpakken

   ▸ Vanaf de naaiband wordt de zak door de zakkenkantelaar op de rollenband geduwd.

2. (boekbinderij) een van de repen van stevig geweven stof in de rug van een boek, waaraan de katernen worden vastgemaakt

   ▸ ⧖ Deze machine kan men gebruiken voor het naaien met vasten en verschuifbaren steek en tevens voor de meest verschillende papiersoorten, van het zware kunstdruk af tot het dunne kerkboekenpapier. (…) Zoo kunnen b.v. dikke katerns genaaid worden met garen nr. 24—30—36 en dunne katerns met 40—45 óf 50, smal en breed naaiband van 6 en 11 m.M. en op verschillende soorten gaas.

3. reep van stevig geweven stof waaraan de haren van een pruik met kunsthaar zijn vastgemaakt

   ▸ De prijs van een handgeknoopte pruik van echt haar ligt boven de ƒ 350,—, het voordeel is echter dat hij zich gedraagt als uw eigen haar, u kunt het haar naar achteren kammen (onmogelijk bij synthetische pruiken omdat de naaiband zichtbaar wordt) en de scheiding is volkomen natuurlijk: vleeskleurig.

4. reep van steviger geweven stof bedoeld als bevestigingspunt of om een weefsel een bepaalde vorm te geven

   ▸ Stof was 13 euro per meter, en samen met vlieseline, garen en naaiband was ik dus 45 euro kwijt, voor een miezerig wikkeljurkje van jersey!

5. strook van ongeveer 5 bij 50 cm uit stevig maar buigzaam materiaal dat met een knopje aan een tafel of schoolbank wordt vastgemaakt en waaraan textiel wordt vastgespeld om het gemakkelijker met naald en draad te kunnen bewerken

   ▸ ⧖ De wijze waarop een voldoend aantal banken moeten worden ingericht voor de handwerken voor meisjes — bijv. door middel van gaten waarin de pennen van op hout bevestigde naaikussens (naailatten) passen, of door middel van knoppen voor den naairiem of naaiband, als anderszins — blijft aan het schoolbestuur overgelaten. De naaibanden volgens het systeem van Mej. Theunissen verdienen echter de voorkeur boven de naailatten. Zij schijnen voor het onderwijs beter en voorkomen beschadiging der banken, aangezien voor de bevestiging slechts aan den bovenkant van het tafelblad voor elke zitplaats een koperen knopje is aan te brengen.

Synoniemen

• [5] naairiem

Verwante begrippen

• [2] katern, naairiem
• [5] naailat

Gangbaarheid

• Het woord 'naaiband' staat niet in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Taalunie.