buks

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  buks    (hulp, bestand)
• IPA: / bʏks / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• buks

Woordherkomst en -opbouw

• [A] van Middelnederlands bus onder invloed van Duits Büchse "jachtgeweer", in de betekenis ‘vuurwapen’ aangetroffen vanaf 1388 en in de betekenis ‘kort geweer’ vanaf 1772
• [B] via Middelnederlands buks en Oudnederlands buks van Latijn buxus, in de betekenis van ‘buksboom, heester’ als deel van een plaatsnaam aangetroffen vanaf 856 en plantennaam vanaf 1350

[A]+[B]	enkelvoud	meervoud
naamwoord	buks	buksen
verkleinwoord	buksje	buksjes

Zelfstandig naamwoord

[A] de buks v / m

1. zwaar soort geweer

   • In de schietsport wordt nog wel met buksen geschoten. 

   ▸ Van zijn spaargeld kocht hij een 6-mm buks en achter de stallen oefende hij eindeloos om scherp te leren schieten.

   ▸ Tijdens het feest nemen schutterijen het tegen elkaar op in marcheren, met muziek en het schieten met een lange buks op een houten vogel op een paal.

Afgeleide begrippen

• luchtbuks

Zelfstandig naamwoord

[B] de buks m

1. (plantkunde) benaming voor bomen uit het geslacht Buxus sp.  uit de buxusfamilie

Afgeleide begrippen

• bukshout

Gangbaarheid

• Het woord buks staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "buks" herkend door:

89 %	van de Nederlanders;
58 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.