ferment

1. Een potje ferment voor het bakken van brood.

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  ferment    (hulp, bestand)
• IPA: / fɛrˈmɛnt / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• fer·ment

Woordherkomst en -opbouw

• via Frans  ferment zn  van Latijn fermentum, in de betekenis 'giststof' aangetroffen vanaf 1650

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	ferment	fermenten
verkleinwoord	-	-

Zelfstandig naamwoord

het ferment o

1. (biologie) stof waarin gistcellen zitten, zodat contact met die stof gisting kan veroorzaken

   • Maar graan gist niet vanzelf. Het moet eerst ontkiemen, waarbij het zetmeel wordt omgezet in vergistbare suiker, en dan moeten er fermenten aan worden toegevoegd. Naar alle waarschijnlijkheid is dat oudste ferment gevonden in menselijk speeksel. (…) Bier zal ook wel bij toeval ontdekt zijn doordat iemand spuwde in een brij van uitgelopen graankorrels, waardoor deze ging gisten. 

2. (figuurlijk) aanzet die op zichzelf niet zo sterk is, maar een zichzelf versterkende ontwikkeling op gang brengt

   • Door de positieve kracht van de levensaanvaarding die van haar literair werk uitgaat, heeft Jet Jorssen onbetwistbaar een kostbaar ferment aan het bouwwerk van een betere wereld toegevoegd. 

3. (scheikunde) (verouderd) stof die het verloop van een chemische reactie bevordert zonder daar zelf aan deel te nemen

   • In de mondholte wordt het voedsel buitendien nog met speeksel vermengd, een vocht, dat door drie ter weerszijden van de mondholte gelegen klieren afgescheiden wordt. Het bevat een ferment, dat zetmeel omzet in druivensuiker. 

Synoniemen

• [1] giststof
• [2] kiem
• [3] enzym

Hyponiemen

• [1] desem, zuurdeeg

Gangbaarheid

• Het woord ferment staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "ferment" herkend door:

78 %	van de Nederlanders;
87 %	van de Vlamingen.

Frans

Uitspraak

• zn: Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
  • IPA: /fɛʁ.mɑ̃/
• ww: Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
  • IPA: /fɛʁm/

Woordherkomst en -opbouw

• zn: van Latijn fermentum

enkelvoud		meervoud
zonder lidwoord	met lidwoord	zonder lidwoord	met lidwoord
ferment	le ferment	ferments	les ferments

Zelfstandig naamwoord

ferment m

1. ferment

Overerving en ontlening

• Nederlands: ferment

Werkwoord

vervoeging van
fermer

ferment

1. derde persoon meervoud onvoltooid tegenwoordige tijd (indicatif présent) van fermer
2. derde persoon meervoud tegenwoordige aanvoegende wijs (subjonctif présent) van fermer