als puntje bij paaltje komt

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  als puntje bij paaltje komt    (hulp, bestand)
• IPA: / ɑlsˈpʏnce bɛiˈpalce kɔmt / (7 lettergrepen)

Woordafbreking

• als punt·je bij paal·tje komt

Woordherkomst en -opbouw

• verbastering van "als putje bij paaltje komt", een uitdrukking die aangeeft dat een grens wordt bereikt, vergelijk Middelnederlands put ende pael

Bijwoord

als puntje bij paaltje komt

1. wanneer er echt iets gebeurt of gedaan moet worden (om aan te geven dat een gewekte verwachting in dat geval geen werkelijkheid wordt)

   ▸ Eerst halen de rechters kennis in huis die ze zelf niet hebben – en dat is niet zomaar kennis, dat is het Pieter Baan Centrum, een gerenommeerd instituut dat met een uitgebreid rapport komt. En vervolgens, als puntje bij paaltje komt, leggen diezelfde rechters dat rapport naast zich neer.

   ▸ Het had vooraf zo leuk geleken, maar als puntje bij paaltje kwam bleef Uitgeest toch wel heel erg Uitgeest.

   ▸ Een halve eeuw bestond er geen scherpe tegenstelling tussen Brussel en Washington, en leek het Atlantische instinct van Den Haag vrij probleemloos met een pro-Europese gezindheid te rijmen. Nu dat niet langer meer gaat, wordt zichtbaar wat die Europese gezindheid als puntje bij paaltje komt, feitelijk inhoudt: niet meer dan wat lege woorden.

Synoniemen

• als het erop aankomt

Gangbaarheid

• Het woord 'als puntje bij paaltje komt' staat niet in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Taalunie.