beschermkap

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  beschermkap    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈbəsxɛr^əmˌkɑp / (3 of 4 lettergrepen)

Woordafbreking

• be·scherm·kap

Woordherkomst en -opbouw

• samenstelling van  bescherm ww  en  kap zn 

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	beschermkap	beschermkappen
verkleinwoord	-	-

Zelfstandig naamwoord

de beschermkap v / m

1. bedekking van hoofd, gezicht of ander kwetsbaar lichaamsdeel die letsel van buitenaf moet voorkomen

   ▸ Hand op de gummiknuppel, een politieman doet de beschermkap van zijn helm naar beneden.

   ▸ Het opruimen van de mijnen vergt uiterste concentratie en zorgvuldigheid. De man op de foto, met beschermkap en veiligheidsvest, houdt toezicht op zijn collega’s die een stuk land met linten hebben afgezet, en strook voor strook, centimeter voor centimeter de aarde aftasten met prikstokken en ander materiaal.

   ▸ Je ziet inderdaad drie imkers, prominent op de voorgrond, omringd door bijenkorven, hun gezichten anoniem gemaakt door hun beschermkappen.

   ▸ Niet in de hand van de scheidsrechter, maar in het bad ontstaat de echte bevrijding voor de bokser. Als de toque - die zware leren beschermkap voor de edele delen - is afgeworpen.

2. (techniek) omhulling van een zaagblad of ander gevaarlijk onderdeel van een toestel die letsel voorkomt door te verhinderen dat dit onderdeel wordt aangeraakt wanneer het toestel werkt

   ▸ Zo zou er een kraanvogel in de propeller zijn gekomen, en er daarna pas een beschermkap op de propeller zijn gezet.

   ▸ Een bedrijf mag het dragen van een hoofddoek wel verbieden om andere redenen. Bijvoorbeeld als een hoofddoek gevaar kan opleveren voor de draagster omdat die met een bepaalde machine werkt. De hoofddoek zou ertussen kunnen komen en haar verstikken. In zulke gevallen moet het verbod wel proportioneel zijn; de belangen van de werknemer moeten worden afgezet tegen de gevolgen van het verbod. En er moet geen andere manier zijn om het doel te bereiken; bijvoorbeeld een beschermkap op de machine.

3. hoes of beweegbare afdekking van een voorwerp die schade van buitenaf moet voorkomen

   ▸ Onze lancering was prachtig. Misschien nog wel mooier voor de toeschouwers dan voor ons, omdat wij niets zagen totdat we op zo’n tachtig kilometer boven de aarde zaten. Maar als die beschermkap van de raket dan eenmaal opengaat… Wat een magnifiek uitzicht!

   ▸ Langs het veld stond een microfoon met een beschermkap op een laag statief, door geluidsmensen liefkozend ‘poes’ genoemd.

4. permanente omhulsel om een kwetsbaar voorwerp of bouwsel

   ▸ Dit `Altaar van de Vrede' werd in het jaar 9 voor Christus door keizer Augustus geopend, verdween twee eeuwen later voor 1700 jaar onder de grond, en werd pas in 1938 weer opgericht. De bouw van een nieuwe beschermkap was nodig omdat de oude, uit de tijd van Mussolini, geen bescherming meer bood tegen luchtverontreiniging, zon en vocht.

Gangbaarheid

• Het woord beschermkap staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.