Naar inhoud springen

WikiWoordenboek:Bedrijvende vorm

Uit WikiWoordenboek

In de bedrijvende vorm treedt het onderwerp handelend op in de zin van het gezegde. Dit is in tegenstelling tot wat in lijdende vorm het geval is. Daar ondergaat het onderwerp de handeling.

hij slaat (bedrijvend) - hij wordt geslagen (lijdend)

In veel talen is de bedrijvende vorm de meest gebruikelijke vorm van het werkwoord. Dit is vooral zo als -zoals in het Nederlands- de lijdende vorm gevormd wordt met een hulpwerkwoord.

Er zijn zelfs veel werkwoorden die vrijwel alleen in de bedrijvende vorm gebruikt worden. Zij bezitten veelal geen lijdend voorwerp en worden onovergankelijke werkwoorden genoemd.

hij lacht - (niet: *hij wordt gelachen)

Toch komen er lijdende zinnen (zonder onderwerp) voor als:

er wordt gelachen

Koppelwerkwoorden komen alleen in de bedrijvende vorm voor.

hij is ziek (niet: *door hem wordt ziek geweest)
hij lijkt beter

Hetzelfde geldt voor zinnen met een wederkerend werkwoord:

Hij wast zich (niet: * zich wordt door hem gewassen)

In sommige talen (Frans, Russisch) neemt het wederkerende werkwoord de rol over van de lijdende vorm.