WikiWoordenboek:Franse orthografische rectificaties van 1990

Uit WikiWoordenboek

De orthografische rectificaties van 1990 in de Franse taal (Frans: les rectifications orthographiques françaises de 1990) zijn spellingswijzigingen die op 3 mei 1990 goedgekeurd werden door l'Académie française en op 6 december van dat jaar officieel werden aangenomen blijkens de opname in le Journal officiel de la République française. De aanpassingen dienen om onregelmatigheden, onduidelijkheden, onlogische en onnodige regels te veranderen. Een onderscheid wordt gemaakt tussen de orthographe traditionnelle, geschreven volgens de regels van vóór 1990, en de orthographe rectifiée, volgens de regels ná 1990, dus de aangepaste spelling.

Deze rectificaties zijn niet verplicht, maar worden aangeraden. Op examens dienen in principe beide spellingen goedgekeurd te worden.

Aanpassingen[bewerken]

Samengestelde telwoorden[bewerken]

Bij samengestelde telwoorden wordt tussen elk woord een koppelteken geplaatst.

Meervoud van samengestelde woorden[bewerken]

Bij samengestelde woorden van het type:

  • pèse-lettre (werkwoord + zelfstandig naamwoord, complément d’objet direct du verbe)
  • sans-abri (voorzetsel + zelfstandig naamwoord)

neemt het tweede lid een meervoudsuitgang aan, of verliest deze als deze in het enkelvoud wordt gezet. Uitzonderingen zijn er als het tweede lid een lidwoord bevat of een eigennaam is.

Woorden overgenomen uit andere talen[bewerken]

Woorden uit andere talen worden in het meervoud gezet en geaccentueerd volgens de regels van regelmatige woorden.

Aaneengeschreven woorden[bewerken]

Bepaalde woorden worden aaneengeschreven (het koppelteken vervalt):

  • woorden met de voorvoegsels contr(e)-, entr(e)-, basse-, haute-, etc.
  • onomatopeeën
  • woorden van buitenlandse origine
  • woorden met elementen met betrekking tot kennis.

Accent grave in plaats van accent aigu[bewerken]

L’accent grave wordt gebruikt in plaats van l’accent aigu om de spelling van bepaalde woorden te regulariseren, net als voor le futur en le conditionnel van werkwoorden die zoals céder vervoegd worden.

De regel is: voor een lettergreep met een doffe e schrijft men « è » en niet « é ».

Uitzonderingen:

  • de voorvoegsels dé- en pré- (dégeler, prévenir, etc.)
  • de begin-é's (échelon, édredon, élever, etc.)
  • médecin en médecine
  • bepaalde samenvoegingen zoals télé/spectateur (tegenover téles/cope), pré/scolaire (tegenover pres/crire), dé/stabiliser (tegenover des/tituer), etc.

Accent circonflexe[bewerken]

Men plaatst geen accent circonflexe op een « i » of « u ». Men behoudt deze wel in de uitgangen van de passé simple, de subjonctif, en in het geval van verwarring.

Uitzonderingen:

  • nous fûmes, etc. (passé simple), qu’il fût, etc. (subjonctif), (participe passé van devoir) om verwarring te vermijden met du, en jeûne om verwarring te vermijden met jeune.
  • De adjectieven mûr en sûr volgen de regel van de participe passé (dû, mû) en verliezen dus l'accent circonflexe in alle vormen behalve het mannelijk enkelvoud (bvb. mûr, mure, mures, murs, murement ; sûr, sure, sures, surs, surement).
  • Eigennamen en daarvan afgeleide adjectieven behouden l'accent circonflexe (bvb. Nîmes, Nîmois, nîmois).

Trema[bewerken]

Bij -güe- en -güi- wordt het trema op de « u » geplaatst.

Bij de volgende woorden wordt een trema toegevoegd:

Werkwoorden op -eler en -eter[bewerken]

De werkwoorden op -eler worden vervoegd zoals peler. De werkwoorden op -eter worden vervoegd zoals acheter. Afleidingen volgen de overeenkomende werkwoorden.

Uitzonderingen:

  • appeler
  • jeter
  • en hun samenstellingen (bvb. interpeler).

Woorden op -illier en -illière[bewerken]

Woorden die vroeger op -illier en -illière eindigden verliezen de i die de twee l'en volgt omdat men deze niet hoort.

Woorden op -olle en -otter[bewerken]

Woorden die vroeger op -olle eindigden en werkwoorden die vroeger op -otter eindigden worden met één medeklinker geschreven, net als hun afgeleiden.

Uitzonderingen:

  • colle
  • folle
  • molle
  • en woorden uit dezelfde familie als een zelfstandig naamwoord op -otte (zoals botter, van botte).

Participe passé van laisser gevolgd door een infinitief[bewerken]

Zoals bij faire is le participe passé van laisser gevolgd door een infinitief invariabel.

Overige rectificaties[bewerken]

Aanpassingen werden ook gemaakt aan woorden waarvan de schrijfwijze soms onzinnig of onlogisch was.

Meer informatie[bewerken]

Voor meer informatie en een volledige lijst van aangepaste woorden, raadpleegt u dan het Franse WikiWoordenboek.