zicht

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  zicht    (hulp, bestand)
• IPA: / zɪxt / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• zicht

Woordherkomst en -opbouw

• [A] Naamwoord van handeling van zien (met het achtervoegsel -t); Middelnederlands sicht, ontwikkeld uit Oergermaans *sih(w)ti- ‘aanblik; het zien’, abstractum bij de wortel van *sehwan- ‘zien’ (zie aldaar). Evenals Nederduits, Duits Sicht en Engels sight.
• [B] In de betekenis van ‘soort zeis’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1350. Middelnederlands sichte, ontwikkeld uit Oergermaans *segiþō- ~ *segiþia, afleiding van *seg- ‘snijden’ (waarvoor zie zaag, zegge). Evenals Nederduits Sicht ‘sikkel’, Engels scythe ‘zeis’ en IJslands sigð ‘sikkel’.

1	enkelvoud	meervoud
naamwoord	zicht	-
verkleinwoord	zichtje	zichtjes

Zelfstandig naamwoord

[A] het zicht o

1. de afstand die je kunt kijken door de lucht

   • Vanaf het balkon hebben we vrij zicht op het haventerrein. 

2. gezichtsvermogen

   ▸ Hopelijk kon ik nog wel wat zien, anders was ik behalve mijn spraak ook nog mijn zicht kwijt.

3. in het zicht: dat wat men kan zien, zichtbaar
4. uit het zicht: dat wat men niet kan zien, onzichtbaar

   ▸ Winkeliers moeten extra tijd krijgen om sigaretten en tabakswaar uit het zicht te laten verdwijnen. Regeringspartij VVD wil dat staatssecretaris Blokhuis van Volksgezondheid meer tijd neemt voor dit deel van zijn anti-rookplannen.

5. (figuurlijk) zicht hebben op: dat wat men kan begrijpen

   ▸ Ook kinderen tot elf jaar belanden regelmatig in het ziekenhuis. "Zij beginnen net met fietsen", zegt Baden. "Ze zijn de vaardigheid nog aan het leren, en hebben nog minder zicht op de gevaren van het verkeer."

Synoniemen

• [1] uitzicht

Hyponiemen

   

binnenzicht bovenaanzicht buitenzicht doorzicht landzicht langzicht nachtzicht nazicht opzicht overzicht plaggenzicht toezicht uitzicht veldzicht verschilzicht vooruitzicht zeezicht

Afgeleide begrippen

   

gezicht gezichtshoek gezichtsveld gezichtsvermogen omzichtig opzichtig voorzichtig zichtas zichtbaar zichteinder zichten zichter zichtlijn zichtlocatie zichtrekening zichttermijn zichtwaarde zichtzending zichtzone

Verwante begrippen

• [1] blik, blikveld, panorama, weersgesteldheid

Vertalingen

    1. wat gezien kan worden   

Duits: Sicht (de) Engels: visibility (en), view (en), sight (en) Frans: visibilité (fr) v

Spaans: visibilidad (es) v Tsjechisch: viditelnost (cs)

    2. gezichtsvermogen   

Engels: sight (en)

Spaans: vista (es) m

2	enkelvoud	meervoud
naamwoord	zicht	zichten
verkleinwoord	zichtje	zichtjes

Zelfstandig naamwoord

[B] de zicht v / m

1. (landbouw), (gereedschap) kleine zeis

   • Gras maait men met de zeis, haver met een zicht. 

Synoniemen

• pik, zeissel

Verwante begrippen

• sikkel, zeis, zichel

Vertalingen

    1. kleine zeis   

Engels: sickle (en)

Spaans: hocete (es) v, hocino (es) m

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Werkwoord

vervoeging van
zichten

zicht

1. enkelvoud tegenwoordige tijd van zichten
2. gebiedende wijs van zichten

Gangbaarheid

• Het woord zicht staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "zicht" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.