zeisen

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  zeisen    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈzɛisə(n) / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• zei·sen

Woordherkomst en -opbouw

• zn enk: van Middelnederlands seisene.

Het maaiwerktuig heette in het Nederlands eerst "zeisen", met meervoud "zeisens" of "zeisenen" en een afgeleid werkwoord "zeisenen". Door verkorting ontstond hieruit het woord "zeis", met "zeisen" als meervoud en afgeleid werkwoord.

• zn mv:  zeis zn  met de uitgang -en
• ww:  zeis zn  met het achtervoegsel -en

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	zeisen	zeisens zeisenen
verkleinwoord	-	-

_{Niet in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Taalunie als enk.}

Zelfstandig naamwoord

de zeisen v

1. (verouderd)  zeis zn 

   • Zij moesten een zeisen gaan halen in de schuur en dan naar 't klaverland, heel de bende. 
   • Och, Ammon, rand vrij Jeptha met uw zwaard
     en zeisen aan, het staat hem licht te sneven. 

Zelfstandig naamwoord

de zeisen mv

1. meervoud van het zelfstandig naamwoord zeis

   • Op de windvaan zijn twee zeisen en een zandloper weergegeven. 
   • Ik zal u verdere moeite sparen, door u een twee drie te vertellen, wat er verder in onze hut is. Acht geiten, eene manke koe, doch vet, een dik vet kalf, vier zeisen, vier houweelen, drie spietsen en een jagersmes. 

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
zeisen	zeiste	gezeist
zwak -t	volledig

_{Niet in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Taalunie als werkwoord}

Werkwoord

zeisen

1. overgankelijk met een zeis grassen of granen maaien

   • Kees Perquin (boswachter), Bernard Felix (vrijwilliger Landschap Noord Holland) en stagiair Sietze Dijkstra zijn vast van plan de giftige exoot vandaag een kopje kleiner te zeisen. 
   • Wij trokken erop uit om voer voor de konijnen te sikkelen en te zeisen, en op het middaguur werd er, à la Manet, ‘gedejeuneerd’ op het gras... 

Anagrammen

• e-zines, seizen

Gangbaarheid

• Het woord zeisen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "zeisen" herkend door:

64 %	van de Nederlanders;
70 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.