verdingen

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  verdingen    (hulp, bestand)
• IPA: / vərˈdɪŋə(n) / (3 lettergrepen)

Woordafbreking

• ver·din·gen

Woordherkomst en -opbouw

• [A] samenstellende afleiding van  ding ww  met het voorvoegsel ver- en met het achtervoegsel -en
• [B] van Middelnederlands verdingen; afgeleid van  dingen ww  met het voorvoegsel ver-; vergelijk  afdingen ww 

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
verdingen	verdingde	verdingd
zwak -d	volledig	[A]

Werkwoord

[A] verdingen

1. overgankelijk levende wezens behandelen alsof het levenloze voorwerpen zijn

   • Het belangrijkste argument tegen het aanmaken van embryo's voor wetenschappelijk onderzoek is dat dit een volledig instrumenteel gebruik van embryo's is : een embryo wordt dan gewoon een ding. In dit voorstel wordt gekozen voor een absoluut verbod op de aanmaak van embryo's voor wetenschappelijk onderzoek : een dergelijke praktijk betekent immers een volledig « verdingen » van embryo's. 
   • Je ziet mensen niet meer als individuen maar als categorieën, zoals vreemdelingen, illegalen of islamieten, dus niet-westers. Dat noem ik verdingen. En van verdingen komt verdringen. De een zegt dan: Eigen volk eerst. De ander plakt etiketten op mensen, zodat ze niet meer in hun waarde worden gelaten. 

2. overgankelijk doen alsof immateriële zaken in concrete voorwerpen kunnen worden omgezet

   • Het instituut als richtsnoer, de vorm als object van verering, het verengen en verdingen van wat zonder begin of einde is. Religie als eredienst voor aan elkaar genaaide lapjes stof, als devotie voor een altaar, als zweren bij het dragen van lange Japanse gewaden naar dertiende-eeuws ontwerp tijdens zazen. 
   • De beeldende kunsten, de tekst en de cinematografie hebben geen acute aandacht nodig, zij 'verdingen' hun creativiteit en blijven opgezadeld met voorwerpen die, als kunst, vastgeschroefd zitten op de lopende band van het historische, vergelijkbaar met, reagerend op, zich ontwikkelend vanuit, onderhevig aan de kunst- en cultuurproductie van vorige tijdperken, scholen, tendensen, modes, smaken. 

Afgeleide begrippen

• verdinging

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
verdingen	verdong verdingde	verdongen verdingd
klasse 3 zwak -d	volledig	[B]

Werkwoord

[B] verdingen

1. overgankelijk (verouderd) ergens de prijs van overeenkomen
   1. overgankelijk door betaling vrijheid of bescherming krijgen
   2. overgankelijk vaststellen wie een bepaald werk mag uitvoeren
2. inergatief (verouderd) bedragen bieden

Afgeleide begrippen

• verdinger, verdinging, verdingster

Gangbaarheid

• Het woord 'verdingen' staat niet in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Taalunie.