vader

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  vader    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈvadər /

Woordafbreking

• va·der

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘verwekker’ voor het eerst aangetroffen in 776

afkomstig van: Middelnederlands: vader Oudnederlands: fadar Germaans: *fadēr Indo-Europees: *ph₂tḗr

Verwant in Germaans: West: Engels: father (Angelsaksisch: fæder), Duits: Vater, (Oudhoogduits: fater), Fries: fader, faar (Oudfries: feder, fader) Noord: Zweeds/Deens/Noors: far, fader, (Oudnoords: faðir), IJslands/Faeröers: faðir Oost: Gotisch: fadar

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	vader	vaders
verkleinwoord	vadertje	vadertjes

Zelfstandig naamwoord

vader m

1. (familie) een mannelijke ouder
2. een man binnen een gemeenschap wiens toewijding allen binnen die gemeenschap dient

Synoniemen

• pa, pap, papa, pappie, paps, va, vake

Hyponiemen

   

Heilige Vader Hemelvader Onzevader aartsvader afstandsvader alvader biechtvader binnenvader bov-vader bovvader buitenvader burgervader buurtvader donorvader doopvader gasthuisvader grootvader hiv-vader huisvader kerkvader leenvader meevader oervader onthaalvader oudvader overgrootvader peetvader schoonvader stamvader stiefvader voedstervader voetbalvader voorvader weekendvader woestijnvader zaadvader ziekenvader zorgvader

Afgeleide begrippen

   

Vaderdag aartsvaderlijk gevaderschap vader-abt vader-dochterrelatie vader-zijn vader-zoonrelatie vaderaard vaderachtig vaderbeeld vaderbinding vadercomplex vaderen vaderfiguur vadergek vadergrond vaderhand vaderhart vaderhuis vaderimago vaderland vaderlief vaderliefde vaderlijk vaderloos vadermoord vadermoordenaar vadermoorder vadermuilbroeder vaderons vaderoog vaderplant vaderplicht vaderrecht vaderrechtelijk vaderrol vaderschap vaderskant vaderskind vadersnaam vaderstad vaderstroost vaderszijde vadertrots vadervreugde

Uitdrukkingen en gezegden

• De wens is de vader van de gedachte

je gelooft iets, omdat je wil dat het zo is

• Mijn vader is geen bremer (of breeuwer)

• Zo vader, zo zoon (of: zo moeder, zo dochter)

kinderen erven de eigenschappen van hun ouders

Vertalingen

    1. een mannelijke ouder   

Armeens: հայր (hy) Atayal: yaba, yava, aba Bretons: tad (br) Catalaans: pare (ca) Deens: far (da), fader (da) Duits: Vater (de) m Engels: father (en) m Esperanto: patro (eo) Estisch: isa (et) Fins: isä (fi) Frans: père (fr) Fries: heit (fy) Georgisch: მამა (ka) Grieks: πατέρας (el) Hongaars: apa (hu) Ido: patro (io) Iers: athair (ga) m Igbo: nna (ig) Indonesisch: ayah (id), bapak (id) Interlingua: patre (ia) Inupiak: aapa (ik) Italiaans: padre (it) Kituba: tata Latijn: pater (la) m

Lets: tēvs (lv) Litouws: tėvas (lt) Limburgs: vader (li) m Noors: far (no) m Nynorsk: far (nn) m Oudnoords: faðir m Oekraïens: батько (uk) m Oppersorbisch: nan (hsb) m, wótc (hsb) m Perzisch: پدر (fa) Pools: ojciec (pl) Portugees: pai (pt) Quechua: tayta (qu) Russisch: отец (ru) m Siraya: rama Sloveens: oče (sl) m, ata (sl) m, tata (sl) m Slowaaks: otec (sk) Spaans: padre (es) Taroko: taina Tsjechisch: otec (cs), táta (cs) Turks: baba (tr) Vietnamees: cha (vi), bố (vi) Welsh: tad (cy) Zweeds: fader (sv), far (sv)

Werkwoord

vervoeging van
vaderen

vader

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van vaderen
   

   • Ik vader. 

2. gebiedende wijs van vaderen
   

   • Vader! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van vaderen
   

   • Vader je? 

Gangbaarheid

• Het woord vader staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd 'vader' herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Achterhoeks

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	vader	vaders
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

vader

1. (familie) vader; een mannelijke ouder

Schrijfwijzen

• va

Synoniemen

• papa

Antoniemen

• moder

Limburgs

Uitspraak

• IPA: /vaːðɐ(r)/

Zelfstandig naamwoord

vader m

1. (familie) vader.
2. beschermer
3. God

Verbuiging

	enkelvoud				meervoud
	geheel	gemuteerd	verkleind	gemuteerd verkleind	geheel	gemuteerd	verkleind	gemuteerd verkleind
nominatief	vader	-	vaederke	-	vaeder	-	vaederkes	-
genitief	vaders	-	vaederkes	-	vaeder	-	vaederkes	-
locatief	vaderes	-	vadereske	-	vaderese	-	vadereskes	-
datief	vadere	-	vaederke	-	vaeder	-	vaederkes	-
accusatief	vader	-	vaederke	-	vaeder	-	vaederkes	-

Synoniemen

• vaar

Nedersaksisch

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	vader	vaders
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

vader

1. (familie) vader; een mannelijke ouder

Schrijfwijzen

Va va Vaa Vaader

Vaare Vadder Vader vaor

Vär Vatter Voder

Synoniemen

• papa

Antoniemen

• moder

Noors

Woordafbreking

• va·der

Naar frequentie	11194

Zelfstandig naamwoord

vader, mv

1. onbepaalde vorm nominatief meervoud van vad

Schrijfwijzen

• vad, mv

Nynorsk

Woordafbreking

• va·der

Zelfstandig naamwoord

vader, mv

1. onbepaalde vorm nominatief meervoud van vad (betekenis [A]: hengelsnoer, vissnoer, sleepnet)

Schrijfwijzen

• vad, mv (betekenis [A]: hengelsnoer, vissnoer, sleepnet)

Veluws

Zelfstandig naamwoord

vader

1. (familie) vader; een mannelijke ouder