uitlopen

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  uitlopen    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• uit·lo·pen

Woordherkomst en -opbouw

• samenstelling van  uit bw  en  lopen ww 

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
uitlopen	liep uit	uitgelopen
klasse 7	volledig

Werkwoord

uitlopen

1. ergatief lopend een ruimte verlaten

   • Hij is woedend de kamer uitgelopen. 

2. ergatief nieuwe takjes en blaadjes krijgen

   • De lente is vroeg en bomen lopen al uit. 

3. ergatief langer duren dan verwacht

   • De vergadering liep uit. 

4. ergatief ~ op: resulteren in iets, als gevolg hebben

   • Dat is uitgelopen op een grote nederlaag. 

5. iets wandelend volbrengen

   ▸ Ik heb ver genoeg gelopen om te weten dat ik het kan uitlopen en ga het over een aantal jaar met de kinderen afmaken.

6. de afstand vergroten

   • Ondanks mijn goede conditie liep hij toch op mij uit. 

Synoniemen

• [2] botten, knoppen, uitbotten, uitkomen

Antoniemen

• [1] inlopen

Uitdrukkingen en gezegden

• Faliekant uitlopen (mislukken).
• Uitlopen op iemand.

Vertalingen

    1. een ruimte verlaten   

Duits: hinauslaufen (de)

Engels: leave (en)

    2. nieuwe takjes en blaadjes krijgen   

Duits: ausschlagen (de), austreiben (de), knospen (de) Engels: bud (en), sprout (en) Noors: skyte (no)

Nynorsk: skyte (nn) Spaans: abrotoñar (es), retoñar (es), brotar (es), acogollar (es)

Gangbaarheid

• Het woord uitlopen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "uitlopen" herkend door:

98 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.