systeem

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  systeem    (hulp, bestand)
• IPA: /siˈstem/

Woordafbreking

• sys·teem

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Latijn, in de betekenis van ‘stelsel, methode’ voor het eerst aangetroffen in 1735
• Via het Latijnse systema ontleend aan het Oudgriekse σύστημα (sustēma; "geheel, systeem, samenstelling").

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	systeem	systemen
verkleinwoord	systeempje	systeempjes

Zelfstandig naamwoord

systeem o

1. een uit meerdere interagerende onderdelen bestaand stelsel dat als geheel toegevoegde eigenschappen heeft

   • Het systeem dat Wikimedia voor haar projecten gebruikt, is erg flexibel. 

   ▸ Thuis had ik een systeem in elkaar geknutseld met klittenband die de paraplu aan mijn rugzak bevestigde, waardoor ik mijn handen vrijhield voor mijn wandelstokken.

2. methode om iets te doen

   ▸ Ze moesten het materiaal dus verwarmen met vuur en bovendien een systeem bedenken om de stammen boven het vuur om te draaien op ongeveer dezelfde manier als zuiderlingen schapenlichamen boven open vuur roteerden.

Synoniemen

• [1] ordening, stelsel, systematiek, systematisering
• [2] manier, methode

Hyponiemen

   

4-3-3-systeem 4-4-2-systeem 5-3-2-systeem IT-systeem SI-systeem Sovjetsysteem aandelensysteem aandrijfsysteem abonnementsysteem ademhalingssysteem administratiesysteem adviessysteem afbetalingssysteem afluistersysteem afschuifsysteem afsprakensysteem afvalsysteem afvoersysteem afwateringssysteem afweersysteem afzuigsysteem agekeysysteem airconditioningsysteem alarmeringssysteem alarmsysteem alerteringssysteem annuïteitensysteem antennesysteem antiblokkeersysteem anticarjacksysteem antiraketsysteem antispijbelsysteem antiwhiplashsysteem apartheidssysteem archiveringssysteem asielsysteem assemblagesysteem audiosysteem auto-immuunsysteem automatiseringssysteem autonavigatiesysteem bachelor-mastersysteem back-upsysteem bagageafhandelingssysteem bankensysteem banksysteem beautycontestsysteem bedrijfssysteem begrippensysteem begrotingssysteem beheerssysteem beheersysteem bekostigingssysteem belastingsysteem beloningssysteem belsysteem beluchtingssysteem beoordelingssysteem beschermingssysteem beslissysteem bestandssysteem besturingssysteem bestuurssysteem betaalsysteem betalingssysteem beurssysteem beurtsysteem beveiligingssysteem bevestigingssysteem bevloeiingssysteem bewakingssysteem bezwaarsysteem biedsysteem blokkeersysteem blussysteem boekhoudsysteem boekingssysteem boetesysteem bolletjessysteem bonus-malussysteem bonussysteem brandstofsysteem budgetsysteem buizensysteem cafetariasysteem camerasysteem cassettesysteem circulatiesysteem cisternsysteem classificatiesysteem cliquetsysteem cliëntsysteem coderingssysteem commandosysteem communicatiesysteem complementsysteem composersysteem computersysteem concessiesysteem conditiesysteem consolsysteem contentmanagementsysteem controlesysteem coöptatiesysteem coördinatensysteem crossmediasysteem dakbedekkingssysteem daltonsysteem databanksysteem datasysteem dbc-systeem declaratiesysteem deelradensysteem deelsysteem defensiesysteem denksysteem denversysteem derde-betalersysteem detectiesysteem deweysysteem dialoogsysteem diftarsysteem distributiesysteem documentatiesysteem domoticasysteem doorkiessysteem doorschrijfsysteem doorschuifsysteem drainagesysteem driewegsysteem drinkwatersysteem duffysysteem e-mailsysteem ecosysteem eerste-ordesysteem eersteordesysteem eindloonsysteem emissiehandelssysteem energiesysteem entertainmentsysteem erp-systeem eurosysteem evaluatiesysteem evenwichtssysteem examensysteem expertsysteem facturatiesysteem filesysteem filtersysteem financieringssysteem formatiebudgetsysteem fotosysteem franchisesysteem frontensysteem functiewaarderingssysteem gastransportsysteem gebouwbeheersysteem geenbezwaarsysteem geldsysteem geleidingssysteem gelekaartsysteem geloofssysteem geluidssysteem geneesmiddelenvergoedingssysteem getalsysteem gevangenissysteem gezagssysteem gezondheidssysteem gezondheidszorgsysteem gildesysteem gps-systeem grondwatersysteem handelssysteem hangmappensysteem helpsysteem hollerithsysteem honoreringssysteem houderijsysteem hydraulieksysteem identificatiesysteem immuniteitssysteem immuunsysteem informaticasysteem informatiesysteem insluitsysteem inspectiesysteem inspuitsysteem irissysteem irrigatiesysteem jaarklassensysteem jurysysteem kaartsysteem kabelsysteem kantoorsysteem kapitaaldekkingssysteem kastensysteem kennissysteem kiessysteem kiwisysteem klanksysteem klassensysteem kliksysteem klimaatbeheersingssysteem klimaatsysteem knock-outsysteem knooppuntensysteem koelingssysteem koelsysteem kooisysteem kortingsysteem kredietratingsysteem kredietsysteem kringloopsysteem kristalsysteem kwalificatiesysteem kwaliteitsmanagementsysteem kwaliteitssysteem kwantumsysteem kwarttoonsysteem landbouwsysteem lasersysteem leerlingvolgsysteem leerstofjaarklassensysteem leidingsysteem lenzensysteem licentiesysteem lightrailsysteem loopbanensysteem lotingsysteem ltc-systeem luchtafweersysteem luchtbehandelingssysteem luchtveersysteem luchtverdedigingssysteem luchtverkeersleidingssysteem luchtverversingssysteem luidsprekersysteem lymfesysteem maatsysteem machtssysteem major-minorsysteem managementinformatiesysteem managementsysteem marktsysteem mediasysteem meerderheidssysteem meetsysteem meldingssysteem metrosysteem middelloonsysteem milieuzorgsysteem modelsysteem monitoringsysteem multisysteem naamvalssysteem navigatiesysteem netwerksysteem noodoproepsysteem noodsysteem normensysteem normkostensysteem nummeringsysteem oecosysteem omroepsysteem onderhoudssysteem onderwijssysteem ontstekingssysteem ontwateringssysteem ontwateringsysteem opbergsysteem opbouwsysteem ophangsysteem opleidingssysteem opslagsysteem opt-insysteem opvangsysteem opvoedingssysteem opvolgingssysteem orderverwerkingssysteem orgaansysteem p2p-systeem pachtsysteem pagatinusysteem paraplusysteem parkeersysteem partijsysteem pasjessysteem patentsysteem patronagesysteem pensioensysteem periodiek systeem personeelsinformatiesysteem personeelssysteem piepsysteem pinelsysteem piramidesysteem planningssysteem plansysteem play-offsysteem ploegensysteem politiesysteem pompsysteem poulesysteem premiesysteem prepaidsysteem productiesysteem prolongatiesysteem protontherapiesysteem pullsysteem puntensysteem quantumsysteem quotasysteem quoteringssysteem radarsysteem railsysteem raketafweersysteem raketsysteem rechtssysteem rechtsysteem regelsysteem regeringssysteem registratiesysteem rekensysteem relatiebeheersysteem remsysteem reserveringssysteem rioleringssysteem rioolsysteem risicobeheersingssysteem robotsysteem rotatiesysteem roulatiesysteem routenavigatiesysteem ruilsysteem salarissysteem sanctiesysteem saprobiesysteem satellietnavigatiesysteem satellietsysteem scanningsysteem scharrelsysteem schoolsysteem seinsysteem selectiesysteem setsysteem signaleringssysteem sleutelpaalsysteem smeergeldsysteem smeersysteem softwaresysteem sonarsysteem sorteersysteem spaarsysteem spellingsysteem spelsysteem spoorsysteem spoorwegsysteem sportsysteem sproeisysteem staatssysteem stalsysteem statensysteem statiegeldsysteem stemsysteem sterrensysteem stersysteem steunsysteem stoplichtensysteem strafrechtsysteem strafsysteem stresssysteem studiosysteem subsidiesysteem subsysteem taalsysteem tariefsysteem tarievensysteem tbs-systeem tekensysteem telecommunicatiesysteem telefoonsysteem telematicasysteem telesysteem televisiesysteem telsysteem tendersysteem testsysteem thuislandensysteem thuistapsysteem tienvingersysteem tijdsysteem toegangssysteem toerbeurtsysteem toetsingssysteem tolsysteem toonbanksysteem toonsysteem trajectcontrolesysteem transfersysteem transmissiesysteem transportsysteem tunnelsysteem tweede-ordesysteem tweewegsysteem uitkeringssysteem uitlaatsysteem uitleensysteem up-or-outsysteem veersysteem veiligheidssysteem veilingsysteem ventilatiesysteem verdedigingssysteem verfsysteem vergoedingensysteem vergoedingssysteem vergrendelingssysteem vergunningensysteem verkeersgeleidingssysteem verkeerssysteem verkiezingssysteem verkoopsysteem verlichtingssysteem verluchtingssysteem versiebeheersysteem vervoerssysteem vervoersysteem verwantschapssysteem verwarmingssysteem verzekeringssysteem videosysteem vingerafdrukkensysteem vingerafdruksysteem vlaktakssysteem volgsysteem voortplantingssysteem vouchersysteem vuilophaalsysteem vuurgeleidingssysteem vuurleidingssysteem waardesysteem waarschuwingssysteem wachtrijsysteem wapensysteem warrantsysteem waterleidingsysteem watersysteem watervalsysteem webcastingsysteem weersysteem wereldhandelssysteem wereldsysteem wetssysteem wifisysteem wisselkoerssysteem wortelsysteem zegelsysteem zekerheidssysteem zelfscansysteem zoeksysteem zorgsysteem zorgtoewijzingssysteem zuilensysteem zuiveringssysteem

Afgeleide begrippen

   

periodiek systeem der elementen systeemanalist systeemanalyse systeemarchitectuur systeembank systeembeheer systeembeheerder systeembekisting systeembenadering systeembiologie systeembouw systeembouwer systeemcamera systeemcrash systeemcrisis systeemdenken systeemdenker systeemdiagnose systeemdiagnostiek systeemdiskette systeemdwang systeemeigenschap systeemeisen systeemfout systeemfunctie systeemgericht systeemgrens systeemheer systeemherstel systeemhuis systeeminnovatie systeeminstabiliteit systeemintegratie systeeminterventie systeemkaart systeemkast systeemklok systeemkunde systeemleer systeemloos systeemmannetje systeemmethodologie systeemmeubelen systeemmodel systeemonderzoek systeemongeval systeemontwerp systeemontwerper systeemontwikkeling systeemopzet systeemplafond systeemprogrammatuur systeempsychologie systeemrisico systeemsoftware systeemstructuur systeemtheoreticus systeemtheorie systeemtherapeut systeemtherapeute systeemtherapie systeemtijd systeemtransport systeemverandering systeemverantwoordelijke systeemvereisten systeemverf systeemwand systeemwetenschap systeemwijziging systemisch

Verwante begrippen

• systematicus, systematisch, systematiseren

Vertalingen

    1. een uit meerdere interagerende onderdelen bestaand stelsel dat als geheel toegevoegde eigenschappen heeft   

Afrikaans: stelsel (af) Albanees: sistemi (sq) Arabisch: نظام (ar) Azeri: sistem (az) Baskisch: sistema (eu) Bosnisch: sistem (bs) Bulgaars: cистема (bg) Catalaans: sistema (ca) Chinees: 系統 (zh) Deens: system (da) Duits: System (de) o Engels: system (en) Esperanto: sistemo (eo) Estisch: süsteem (et) Fins: järjestelmä (fi) Frans: système (fr) Galicisch: sistema (gl) Grieks: σύστημα (el) Hebreeuws: מערכת (he) Hindi: तंत्र (hi) Hongaars: rendszer (hu) Ido: sistemo (io) Indonesisch: sistem (id) Italiaans: sistema (it) m Japans: システム (ja) (shisutemu)

Jiddisch: סיסטעם (yi) Koreaans: 계 (물리학) (ko) Kroatisch: sustav (hr) Latijn: systema (la) Limburgs: vroeamwèrk (li) o Litouws: sistema (lt) Macedonisch: cистем (mk) Malayalam: സിസ്റ്റം (ml) Noors: system (no) o Nynorsk: system (nn) o Oekraïens: cистема (uk) Perzisch: سامانه (fa), سیستم (fa) Pools: system (pl) m Portugees: sistema (pt) Roemeens: sistem (ro) o Russisch: cистема (ru) Slowaaks: systém (sk) Sloveens: sistem (sl) Spaans: sistema (es) Tagalog: paraan (tl) Tamil: ஒருங்கியம் (ta) Tsjechisch: systém (cs) Turks: sistem (tr), dizge (tr) IJslands: kerfi (is) Zweeds: system (sv)

Gangbaarheid

• Het woord systeem staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "systeem" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.