stapel

[1] Een stapel boeken.

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  stapel    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈstapəl / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• sta·pel

Woordherkomst en -opbouw

• erfwoord via Middelnederlands stapel van Oudnederlands, in de betekenis van ‘hoop’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1046

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	stapel	stapels
verkleinwoord	stapeltje	stapeltjes

Zelfstandig naamwoord

de stapel m

1. een gestructureerde hoop spullen

   • Er ligt een stapel boeken op tafel. 

   ▸ Op het nachtkastje de overvolle asbak, een stapel detectives en haar Vogue's, met ezelsoren.

   ▸ Ik legde de lege cahiers die ik had meegenomen links op een stapel, met mijn vulpen ernaast.

2. (scheepvaart) de tijdelijke constructie waarop een in aanbouw of reparatie zijnd schip rust

   • Het schip zal volgende maand van stapel lopen. 

3. (muziek) een houten stokje ingeklemd tussen het boven- en onderblad van de klankkast van een snaarinstrument

   • De plaatsing van de stapel van een viool is van essentieel belang voor de klank van het instrument. 

Hyponiemen

• brandstapel, geldstapel, graanstapel, rundveestapel, varkensstapel, veestapel

Afgeleide begrippen

   

stapelautomaat stapelbed stapelblok (2) stapeldol stapeldoos stapelelement stapelgeheugen stapelgek (1) stapelgoed stapelhuis stapelier stapelkast stapelmagazijn stapelmarkt stapelmuur stapelplaats stapelrecht stapelverliefd stapelvis stapelvoedsel stapelvorm stapelwagen stapelwolk stapelzot stapelloop (2)

Verwante begrippen

• [2] werf, sleephelling, dok, droogdok, dokblok, kimblok, stopping

Vertalingen

    1. een gestructureerde hoop spullen   

Arabisch: كوم (ar) m Chinees: 堆 (zh) Duits: Haufen (de) m, Stapel (de) m Engels: pile (en), stack (en) Fins: kasa (fi), pino (fi) Frans: monceau (fr) m, tas (fr) m, pile (fr) v Hongaars: halom (hu) Italiaans: mucchio (it) m

Japans: 積み重ね (ja), つみかさね (ja) Koreaans: 무더기 (ko) Portugees: pilha (pt) v, monte (pt) m Russisch: куча (ru) v, стопка (ru) v Spaans: montón (es) m, pila (es) v Tsjechisch: hromada (cs) v Zweeds: hög (sv) g

    2. de tijdelijke constructie waarop een in aanbouw of reparatie zijnd schip rust   

Duits: Stapel (de) m Engels: stocks (en)

Frans: tin (fr) m Russisch: стапель (ru) m

    3. een houten stokje ingeklemd tussen het boven- en onderblad van de klankkast van een snaarinstrument   

Engels: soul post (en), sound post (en) Frans: âme (fr) v

Russisch: душка (ru) v Spaans: alma (es) v

	stellend
onverbogen	stapel
verbogen

Bijvoeglijk naamwoord

stapel

1. alleen predicatief gek, stapelgek

Verwante begrippen

• dol, dolzinnig, krankzinnig, uitzinnig, waanzinnig

Vertalingen

    1.   

Engels: crazy (en), insane (en), mad (en), nuts (en)

Spaans: frenético (es), loco (es)

Werkwoord

vervoeging van
stapelen

stapel

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van stapelen
   

   • Ik stapel. 

2. gebiedende wijs van stapelen
   

   • Stapel! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van stapelen
   

   • Stapel je? 

Gangbaarheid

• Het woord stapel staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "stapel" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
98 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.