prachen

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  prachen    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈprɑxə(n) / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• pra·chen

Woordherkomst en -opbouw

• van Duits prachen
  • [1] in de betekenis "opscheppen, pralen, pronken" die teruggaat op Middelhoogduits praht en Oudhoogduits braht "lawaai, ophef", cognaat met pracht en Engels  brag ww 
  • [2] in de betekenis "bedelen, smeken" die teruggaat Nedersaksisch prachern, verdere herkomst onzeker: misschien Slavisch (bijvoorbeeld Oekraïens прохати (prochaty) "verzoeken" of van Latijn  precari ww  "bedelen"

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
prachen	prachte	gepracht
zwak -t	volledig

Werkwoord

prachen

1. inergatief (verouderd) nadrukkelijk laten merken dat je jezelf beter of belangrijker vindt dan anderen

   • Maar de mensen
     die slechts wensen
     om op de achtergrond te staan,
     daarvandaan het spel te kijken,
     nooit met goud of kroon te prijken,
     stil slechts van 't toneel te gaan-
     
     deze braven
     zijn geen slaven
     van een woest en dom gemeen;
     geen van hen zal trotslijk prachen,
     't volk mag om hun plunje lachen:
     zij gaan stil en vreedzaam heen. 

2. overgankelijk (verouderd) op een onderdanige, dringende manier om iets vragen

   • ⧖ 't Is een deun naer d'oude wijs,
     Op het outste feest gezongen,
     Uit een simple onnozelheit,
     Van natuur hier toe gedrongen,
     Daerze zonder onderscheit,
     Zoenen, wederzoentjes prachen. 

Vaste voorzetsels

• [1] prachen op
• [1] prachen met
• [2] prachen om

Synoniemen

• [1] opscheppen
• [1] pralen
• [1] pronken
• [2] afsmeken
• [2] bedelen
• [2] smeken

Afgeleide begrippen

• [1], [2] prach
• [1], [2] geprach
• [1], [2] pracher
• [1], [2] prachster
• [1] prachhans
• [2] afprachen
• [2] ontprachen
• [2] prachachtig
• [2] pracherij
• [2] prachelen
• [2] pracheren

Gangbaarheid

• Het woord 'prachen' staat niet in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "prachen" herkend door:

6 %	van de Nederlanders;
10 %	van de Vlamingen.