pietje

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  pietje    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈpicə / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• piet·je

Woordherkomst en -opbouw

• [2] naar de bijnaam "Pietje Bedroefd" voor de op de munt afgebeelde gewapende man die een grote zakdoek leek vast te houden, in de betekenis van ‘munt’ voor het eerst aangetroffen vanaf 1762

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	pietje	pietjes
verkleinwoord	-	-

Zelfstandig naamwoord

het pietje o het pietje o

1. verkleinwoord enkelvoud van het zelfstandig naamwoord piet
   1. (dierluizen) kleine parasiet Pediculus humanus capitis  die in het hoofdhaar van mensen kan voorkomen (meestal in het meervoud gebruikt, soms ook voor vergelijkbare parasieten)
   2. (vulgair) mannelijk geslachtsdeel
2. dim. tant. (numismatiek) (geschiedenis) zilveren munt ter waarde van 6,25 stuiver (een achtste rijksdaalder)

Synoniemen

• [1.1] hoofdluis
• [1.2] charel, jef, jos, sjarel

Hyponiemen

• [1] gosjepietje

Afgeleide begrippen

• [1] pietje-precies, pietje-preciezerig, pietjesbak
• [1.1] pietjesneuker
• [2] pietjeswagen

Verwante begrippen

• [1.2] foef
• [2] pieterman (alleen naar de vorm, herkomst is anders)

Uitdrukkingen en gezegden

• [1.2] bij zijn pietje pakken
  bedriegen, in de maling nemen

Gangbaarheid

• Het woord pietje staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "pietje" herkend door:

91 %	van de Nederlanders;
96 %	van de Vlamingen.