onvast

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  onvast    (hulp, bestand)
• IPA: / ɔnˈvɑst / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• on·vast

Woordherkomst en -opbouw

• afleiding van vast met het voorvoegsel on-

	stellend	vergrotend	overtreffend
onverbogen	onvast	onvaster	(onvastst) *
verbogen	onvaste	onvastere	(onvastste) *
partitief	onvasts	onvasters	-

Bijvoeglijk naamwoord

onvast

1. van de slaap: dat je makkelijk wakker kunt worden

   • Ik heb een lichte, onvaste slaap. Ik word van het minste geluid al wakker. 

2. van bewegingen van het lichaam dat ze niet helemaal beheerst worden: een onvaste hand, een onvaste tred, onvast op de benen staan, een onvaste (zang)stem

   • Op camerabeelden is een strompelende Cole te zien. Door de alcoholinname is de jongen zeer onvast ter been. Op een gegeven moment wordt de Brit benaderd door een aantal mannen, die hem meerdere malen vastpakken. Uiteindelijk wordt zijn mobiele telefoon gestolen.  

3. van een bouwwerk dat het niet stevig is
4. van het weer dat het niet zeker is dat het droog blijft

   • Onvast weer hoort nu eenmaal bij Nederland.  

5. gevoel van onzekerheid gevend

   • Ooit geloofde Jongstra dat zijn identiteit ‘een feit’ was, noteert hij in het begin, maar feit en fictie blijken schijngestalten. De wereld is een onvaste plaats geworden. Van de weeromstuit zoeken we vertwijfeld ankerpunt, meerpaal, stoothout. We stellen onze hoop in de illusoire standvastigheid van de grens, de norm, de eigenheid, de taal. Maar, zegt Jongstra: ‘Identiteit is twee dingen. Dat je weet waar je bij hoort, en ook inziet wat je anders maakt.’  

Opmerkingen

• Omdat "-stst" moeilijk is uit te spreken en te verstaan kan voor de overtreffende trap beter de omschrijving "meest onvast(e)" worden gebruikt.

Synoniemen

• [2] aarzelend, bibberig, groggy, onzeker, wankel
• [3] bouwvallig, fragiel, insolide, krakkemikkig,
• [4] regenachtig, buiig, onberekenbaar, onbestendig, veranderlijk

Antoniemen

• vast, zeker, standvastig

Vertalingen

    4.gevoel van onzekerheid gevend   

Engels: unstable (en)

Gangbaarheid

• Het woord onvast staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "onvast" herkend door:

91 %	van de Nederlanders;
95 %	van de Vlamingen.