nier

Schematische voorstelling van de nier: 1. Renale piramide, 2. arteriole, 3. nierslagader, 4. nierader, 5. renale hylum, 6. nierbekken, 7. ureter, 8. minor calyx 9. niercapsule, 10. onderste niercapsule, 11. bovenste niercapsule, 12. vena interlobularis, 13. nefronen, 14. kleine nierkelk, 15. grote nierkelk, 16. niermerg, 17. renale kolom.

2. Gebraden stukjes nier van een lam.

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  nier    (hulp, bestand)
• IPA: / nir / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• nier

Woordherkomst en -opbouw

• (erfwoord) via Middelnederlands niere van Oudnederlands nieri, eind 13e eeuw aangetroffen als eerste deel in de samenstelling nieribeddi en in de betekenis van ‘een orgaan’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1287

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	nier	nieren
verkleinwoord	niertje	niertjes

Zelfstandig naamwoord

nier v/m

1. (anatomie) een van beide organen in de onderrug die het bloed zuiveren van afvalstoffen en deze uitscheiden in de urine

   ▸ De meeste mensen bezitten twee nieren en kunnen er daarvan één missen. Zelfs als reserveonderdeel is die extra nier niet nodig.

2. (voeding) gerecht bereid uit dierlijke organen die het bloed zuiveren

   ▸ Als Joyces Leopold Bloom, terug van de slager, een nier bakt en in de werveling van geuren staat, sist de nier in de pan, stijgen de aroma’s om hem op (…)

Hyponiemen

• agaatnier, bijnier, hoefijzernier, kunstnier, linkernier, rechternier, schrompelnier, waterzaknier

Afgeleide begrippen

   

nieraandoening nierbekken nierbeschadiging nierboon nierbrood nierbroodje nierdialyse nierdialysecentrum nierdonor nierfalen nierfunctie nierfunctiestoornis niergordel niergruis nierhypoplasie nierinsufficiëntie nierkanker nierkelk nierkoliek nierkwaal niermerg nierontsteking nierpatiënt nierprobleem nierruil nierschade nierschors nierslagader nierspecialist niersteen nierstuk niertransplantatie niervaren niervergiftiging niervet niervlek niervormig nierziekte

Vertalingen

    1. een van beide organen in de onderrug die het bloed zuiveren van afvalstoffen en deze uitscheiden in de urine.   

Bulgaars: бъбрек (bg) m Duits: Niere (de) v Engels: kidney (en) Frans: rein (fr) m Italiaans: rene (it) m Koerdisch: gurçik (ku) v Latijn: ren (la)

Noors: nyre (no) g / o Nynorsk: nyre (nn) v / o Papiaments: nir, riñon Pools: nerka (pl) v Spaans: riñón (es) m Turks: böbrek (tr) Zweeds: njure (sv)

Gangbaarheid

• Het woord nier staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "nier" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
98 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Frans

stamtijd
infinitief	verleden tijd	voltooid deelwoord
nier	niais	nié
eerste groep	volledig

Werkwoord

nier

1. ontkennen; (ver)loochenen.