metathese

Nederlands

2. Schematische voorstelling van metathese bij

olefinen

.

Uitspraak

• Geluid:  metathese    (hulp, bestand)
• IPA: / ˌmetaˈtesə / (4 lettergrepen)

Woordafbreking

• me·ta·the·se

Woordherkomst en -opbouw

• via Latijn metathesis van Oudgrieks μετάθεσις (metáthesis) een samenstelling van μετά (metá) "tussen" en θέσις (thésis) "plaatsing" dus letterlijk: "tussenplaatsing, omzetting"

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	metathese	metatheses metathesen
verkleinwoord	-	-

Zelfstandig naamwoord

metathese v

1. (taalkunde) verschijnsel dat bepaalde klanken of lettergrepen binnen een woord van plaats wisselen

   • Dit omdraaien van twee klanken (vaak twee medeklinkers en/of vaak liquidae, de medeklinkers uit het woord molenaar) wordt in de taalkunde metathesis (of metathese) genoemd. (…) Geldrop is een duidelijk voorbeeld, waar het woorddeel –dorp metathesis heeft ondergaan. 

2. (scheikunde) reactie waarbij moleculen van twee stoffen worden gesplitst en vervolgens weer kruislings gecombineerd

   • Het proces dat door hen is ontwikkeld wordt 'metathese' genoemd, 'dubbele omzetting' in organische synthese. Het is een methode om groepen atomen binnen moleculen van plaats te doen verwisselen op een wijze die door het Nobelcomité wordt vergeleken met een dans waarbij de dansers voortdurend van partner ruilen. 

Synoniemen

• [1] metathesis

Gangbaarheid

• Het woord metathese staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "metathese" herkend door:

54 %	van de Nederlanders;
65 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.