lurf

Uit WikiWoordenboek

Nederlands

Uitspraak
Woordafbreking
  • lurf
Woordherkomst en -opbouw
  • herkomst onbekend [1]
    • [1] in beeldspraak aangetroffen vanaf 1655 (zie vindplaats hieronder), gelet op de andere vindplaatsen lijkt de hier gegeven betekenis die in meerdere oude woordenboeken wordt gegeven het meest aannemelijk [2] [3] [4]
    • [2] vergelijk (verouderd) Lorve [5] [3] [6]
enkelvoud meervoud
naamwoord lurf lurven
verkleinwoord - -

Zelfstandig naamwoord

de lurfv / m

  1. (verouderd) neerhangende stof aan een kledingstuk of ander weefsel
     Hier Jaap... in die onderste doos, bij de werpnette... Trek ze an ze lurf![7] (weergave spreektaal)
      Het vier en halve cM. lange stuk navelstreng eindigde in een onregelmatige spits toeloopende lurf en was afgescheurd.[8]
      Vier patiënten stierven aan peritonitis; ééne aan afsluiting van een darm waaromheen zich, op mij onbegrijpelijke wijze, een lurf necrotisch weefsel van den afgeklemden breeden band geslagen had.[9]
     «Allo! wat donder, moet ik je zelf weer der uit komen halen» «hoor je niet» .... «blief je wakker te worden of niet» ...; meteen voelde ik mij bij een lurf gevat en zat ik rechtop in mijn krib....[10]
      Equipages en aapjens, karren met blauwe melkemmers, Zondagsruiters, die zichzelven waardiger vonden dan de wandelaars hen, visschers met scheuren in bruine, gelapte broeken, en netten zonder visch, vrijers met hun meisjes, lachend, ginnegappend, blij, een oudrenpaar met Franssie en Janssie, die aan mijn stok trok en terstond door haar vader bij een lurf terug werd gehaald - dat alles zag ik wazig als een feërie.[11]
      Gelukkig dat niets gaauwer uit- en aan- is gekleed dan eene meid. Haar bij eene lurf pakken en met eenige krachtige woordjes hare kamer afboenen, was het werk van een oogenblik. Ik wou dat je ze hier de tafel eens had zien dekken![12]
      Den Engelander brack sijn boegen op dees Rots,
    Joan van Galen stiet in d’ Afgrond sijnen trots,
    En, danck getrouwigheyd, nooit Held en trof so fix hem,
    Als desen, op een been, die voor Livorno sturf,
    En hier de wurmen aast, en vult des oorlogs lurf,
    Dien hy wel eer verstreckte een donder-bus, en blixem.
    [13]
  2. (jachttaal) houtje met een inkeping dat een vogelaar gebruikt om het net te spannen
Synoniemen

Gangbaarheid

Verwijzingen

  1. Bronlink geraadpleegd op 11 november 2020 Weblink bron
    R.K. Kuiper
    “Encyclopaedisch Woordenboek. Deel 2” (1914), Uitgevers-maatschappij "Elsevier", Amsterdam, p. 840 kol. 2
  2. Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
  3. 3,0 3,1 lurf op website: Etymologiebank.nl
  4. Bronlink geraadpleegd op 11 november 2020 Weblink bron
    Ton den Boon
    “Waar zitten eigenlijk je lurven?” (9 juni 2015) op taalbank.nl
  5. Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
  6. Bronlink geraadpleegd op 11 november 2020 Weblink bron
    Jacob Grimm & Wilhelm Grimm
    “Deutsches Wörterbuch.” (1854-1961), "Lorve" op woerterbuchnetz.de
  7. Bronlink geraadpleegd op 11 november 2020 Weblink bron
    Israël Querido
    “Van armen en rijken” (1931), Scheltens & Giltay Amsterdam, p. 234
  8. Bronlink geraadpleegd op 11 november 2020 Weblink bron
    J.P.L. Hulst.
    Eenige opmerkingen naar aanleiding van een zeldzaam geval van kinderdoodslag in:
    Paul Christiaan Flu (ed.)
    Herinneringsbundel uitgegeven ter gelegenheid der ingebruikneming van het Instituut voor tropische geneeskunde te Leiden (1924), S.V. van Doesburgh, Leiden, p. 20
  9. Bronlink geraadpleegd op 11 november 2020 Weblink bron
    H. Treub
    Myoom-Operaties (1902), Eduard IJdo, Leiden in: Herinneringsbundel Prof. S.S. Rosenstein bij gelegenheid van zijn aftreden als hoogleraar, p. 657
  10. Bronlink geraadpleegd op 11 november 2020 Weblink bron
    W. Vosmaer
    “In dienst : schetsen naar het leven”, 2e druk (1900), Martinus Nijhoff, 's-Gravenhage, p. 164
  11. Bronlink geraadpleegd op 11 november 2020 Weblink bron brief 34 (22 september 1886) in:
    Lodewijk van Deyssel & Arnold Ising (ed. H.G.M. Prick)
    De briefwisseling tussen Lodewijk van Deyssel en Arnold Ising jr 1883-1904. Deel 1. (1966), Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum, Den Haag, p. 41/42
  12. Bronlink geraadpleegd op 11 november 2020 Weblink bron “Studentenschetsen. Deel 1. Teksten. Studentenleven” (2002; 1e druk 1844), Constantijn Huygens Instituut, Den Haag, ISBN 9076832064, p. 400
  13. Bronlink geraadpleegd op 11 november 2020 Weblink bron
    Jan Bara
    Grafschrift Johan van Galen op Wikipedia (nl), 2e druk (1655), Cornelis Jansz. Stichter, Amsterdam in: Amsterdamsche Vreughde-stroom (Tweede deel)., p. 60