loper

[4] Een witte loper

[7] Een wrijfplaat met loper voor het fijnwrijven het pigment

[5] Een rode loper voor de klanten van een brillenzaak

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  loper    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈlopər / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• lo·per

Woordherkomst en -opbouw

• van Middelnederlands loper / lopere, op te vatten als naamwoord van handeling van lopen met het achtervoegsel -er

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	loper	lopers
verkleinwoord	lopertje	lopertjes

Zelfstandig naamwoord

de loper m

1. (persoon) iemand die loopt of rent

   • Wie de 10 km niet in circa 60 minuten kan lopen, wordt als beginnende loper beschouwd. 

   ▸ Overal ter wereld was de lokale bevolking gastvrij en verwelkomde vermoeide lopers met een warme kop thee of een bed voor de nacht.

2. sleutel waarmee een hele serie verschillende sloten geopend kunnen worden
3. woord dat weliswaar in elke zin past, maar weinig zegt; passe-partout(woord)
4. (schaak) een schaakstuk dat zich slechts diagonaal verplaatsen mag

   ▸ Wit kreeg de e-lijn in zijn bezit en kwam met een loper binnen op d7 zodat er geen zwarte toren meer op e8 kon komen.

5. langgerekt stuk vloerbedekking:

   • De rode loper voor iemand uitrollen. 

6. tafelkleed dat als een strook op de tafel wordt gelegd
7. (gereedschap) een stuk gereedschap waarmee stoffen op een wrijfplaat fijngewreven worden

   • Voor het maken verf wrijf je met een loper het pigment fijn. 

8. (molenaarsambacht) bovenste, ronddraaiende molensteen

Synoniemen

• [2] moedersleutel
• [4] raadsheer

Antoniemen

• [8] ligger

Hyperoniemen

• [8] maalsteen, molensteen

Verwante begrippen

• [1] mannelijke vorm van loopster
• [7] wrijfplaat

Hyponiemen

   

10km-loper Amerikaanse oeverloper Australische boomloper Australische stronkloper Bairds strandloper Bonapartes strandloper Nieuw-Guinese stronkloper Siberische strandloper Temmincks strandloper aardloper achterloper afstandsloper baanloper baardloper bankloper beekloper behaarde grindloper berookte bladloper bijloper bladloper blauwe baardloper blauwe pronkloper blauwzwarte snelloper bloedrode bladloper blootloper bonte rietloper bonte sierloper bonte strandloper bontloper boodschaploper boomloper bosbaardloper bosloper bramstagloper brandingloper brede kwelderloper bronzen dwergloper bronzen heideloper bruine bontloper bruine snelloper buitenloper bulloper compostloper dameloper damloper diplomaloper donkerbruine schorsloper donkere halsbandloper duinloper duurloper dwergloper fluweelloper geelbruine schorsloper geldloper gele glansloper gele zoutloper gestreepte strandloper gevlekte dwergloper gevlekte gouden bladloper gewone graanloper gewone kwelderloper gewone rode bladloper gewone zoutloper gijnloper gladklauwloper glansloper glanzende snelloper graanloper grijze strandloper grindloper groene fluweelloper groene pronkloper groene snelloper grote gouden bladloper grote grijze bladloper grote rode bladloper haagloper halsbandloper harige heidenachtloper heideloper heidenachtloper hoerenloper honkloper hoogloper hooploper hordeloper kaailoper kale heidenachtloper kantoorloper kasloper katloper kleine dwergloper kleine grijze bladloper kleine rode bladloper kleine strandloper kleine vijverloper kleinste dwergloper kleinste strandloper kogelloper koningsloper konvooiloper kopergroene snelloper koploper korte bladloper korteafstandloper korteafstandsloper kringloper kwelderloper laagloper lange-afstandsloper langeafstandloper langeafstandsloper ledigloper lelieloper marathonloper meeloper moerasloper naaktloper nachtloper oeverloper oostelijke snelloper paarse strandloper passer-loper pekbruine bosloper platte gladklauwloper pronkloper recreatieloper rietloper rode boomloper roedeloper schaduwloper schansloper schone boomloper schoorsteenloper schorsloper sierloper slotloper smalle schorsloper snelloper spoorloper stageloper steenloper steltenloper straatloper strandloper stronkloper struikloper stucloper tafelloper traploper tweekleurige glansloper vale heidenachtloper variabele slanke loper veenloper veldloper vierloper vijverloper wadloper wandloper waterloper wedloper wedstrijdloper wegloper wichelroedeloper wisselloper woudloper zandloper zeldzame beekloper zilte bontloper zoutloper zuidelijke schorsloper zwartblauwe baardloper zwarte dwergloper zwarte fluweelloper zwarte moerasloper zwarte snelloper zwarte steenloper zwartroze boomloper

Afgeleide begrippen

• loperpaar, lopersblessure, loperwerkwoord

Vertalingen

    1. iemand die loopt   

Duits: Läufer (de) Engels: courier (en)

    2. sleutel waarmee een hele serie verschillende sloten geopend kunnen worden   

Duits: Generalschlüssel (de), Hauptschlüssel (de), Zentralschlüssel (de), Passepartout (de) (allen m) Engels: master key (en), skeleton key (en) Frans: passe-partout (fr) m

Italiaans: chiave uiversale (it) Spaans: llave maestra (es) v, ganzúa (es) v

    4. schaakstuk dat zich slechts diagonaal verplaatsen mag   

Duits: Läufer (de) Engels: bishop (en) Frans: fou (fr) m Italiaans: alfiere (it) m Limburgs: louper (li)

Pools: goniec (pl) m Russisch: слон (ru) Spaans: alfil (es) m Turks: fil (tr)

    5. langgerekt stuk vloerbedekking   

Duits: Läufer (de) m

    6. tafelkleed dat als een strook op de tafel wordt gelegd   

Limburgs: löjper (li)

    8. bovenste, ronddraaiende molensteen   

Engels: runner (en)

Tyap: baan (kcg)

Gangbaarheid

• Het woord loper staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "loper" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie de doorverwijspagina op Wikipedia voor meer informatie.