lijden

Niet te verwarren met: leiden, Leiden

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  lijden    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈlɛidə(n) / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• lij·den

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘verduren, ondergaan’ voor het eerst aangetroffen in 1265
• van Middelnederlands liden

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
lijden	leed	geleden
klasse 1	volledig

Werkwoord

lijden

1. ergatief in ellende verkeren; schade ondervinden;

   ▸ De supermarkten hebben al "tientallen miljoenen" aan schade geleden door blokkade van distributiecentra door boeren. Het gaat over omzet die de winkels mislopen vanwege leveringen die niet kunnen plaatsvinden of producten die bederven, zegt een woordvoerder van branchevereniging CBL tegen NU.nl.

2. inergatief smart en ellende ondergaan; verdragen;

   ▸ Wanneer hij 's ochtends wakker werd onder zijn Noorse donzen dekbed, het enige wat hij had bijgedragen aan de inrichting, de Zweden gaven er nog steeds de voorkeur aan om onder gewone dekens kou te lijden, lag er een dunne ijslaag op het waswater in de kan bij zijn wastafelkast, soms was zelfs de pis in de van een blauw patroon voorziene pot onder het bed bevroren.

3. (medisch) ~ aan het hebben van een ziekte, aandoening of afwijking (ook fig.)

   • Hij lijdt aan een chronische ziekte. 

   ▸ Maar mijn basisschoolleraar zei vroeger al dat ik leed aan verbale diarree, omdat ik steeds maar aan het praten was.

4. ergatief (vooral nog in iemand mogen ~) dulden, verdragen
5. (verouderd), ergatief ervaren, ondergaan, ondervinden, verduren (zonder dat de ervaring zelf negatief hoeft te zijn, zoals wel in bet. 1)

Vaste voorzetsels

• lijden aan

Gelijkklinkende woorden

• leiden

Hyponiemen

• belijden, doorlijden, medelijden, meelijden, overlijden, slaaplijden, verlijden

Afgeleide begrippen

   

lijdbaar lijdelijk lijdensbeker lijdensgeschiedenis lijdenskelk lijdenstijd lijdensverhaal lijdensweek lijdensweg lijder lijding lijdster lijdzaam onlijdzaam

Verwante begrippen

• filosofie

Uitdrukkingen en gezegden

• Een mens lijdt dikwijls het meest door/van het lijden dat hij vreest

• Het lijdt geen twijfel

Het staat vast, er kan geen enkele twijfel over bestaan

• Scheiden is lijden

Een [echt]scheiding heeft veel vervelende gevolgen

• Wie mooi wil wezen, moet pijn lijden.

voor schoonheid moet je wat over hebben

Vertalingen

    1. smart en ellende ondergaan   

Duits: leiden (de) Engels: suffer (en) Esperanto: suferi (eo) Fins: kärsiä (fi) Frans: souffrir (fr) Galicisch: sufrir (gl) Ido: sufrar (io)

Indonesisch: menderita (id) Italiaans: soffrire (it) Middelnederlands: quelen Oudnoords: líða Papiaments: sufri Russisch: страдать (ru) Spaans: sufrir (es), adolecer (es), padecer (es), penar (es)

Gangbaarheid

• Het woord lijden staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "lijden" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.