kwart

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  kwart    (hulp, bestand)
• IPA: / kwɑrt / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• kwart

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Frans, in de betekenis van ‘telwoord: vierde deel’ voor het eerst aangetroffen in 1285
• van Latijn quartus "vierde"

Hoofdtelwoord

kwart

1. een vierde deel (¼)

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	kwart	kwarten
verkleinwoord	kwartje	kwartjes

Zelfstandig naamwoord

de kwart v / m

1. een vierde deel

   ▸ Wat een tocht! Na zeven weken lopen had ik nog niet eens een kwart van de hele trail afgelegd, maar ik was dolblij dat ik de hete woestijn eindelijk achter me kon laten.

   ▸ Om het aantal fietsslachtoffers te verminderen, wil minister Madlener dat over tien jaar ongeveer een kwart van de Nederlanders een helm draagt. Nu is dat nog maar 4 procent.

2. (muziek) verkorting van het symbool "kwartnoot" (eenvierde van de tijd van een hele toon)
3. (muziek) de vierde trap van een diatonische toonladder
4. (muziek) een interval met een toonafstand zoals die van de eerste naar de vierde toon van een diatonische toonladder

   • Veel blaasinstrumenten hebben voor een interval van een kwart een apart ventiel. 

Hyperoniemen

• [4] interval, tweeklank

Hyponiemen

• [4] toon
• driekwart
• [4] overmatige kwart, reine kwart, verminderde kwart

Afgeleide begrippen

• kwartanker, kwarteeuw, kwartfinalist, kwartnoot, kwartrond, kwartrust, kwartslag, kwarttoon, kwartviool

Verwante begrippen

• [3] prime, secunde, terts, kwint, sext, septime, (septiem), octaaf,
• [4] toonladder, akkoord, prime, secunde, terts, kwint, sext, septime, (septiem), octaaf, none, decime, undecime, duo-decime, terts-decime

Vertalingen

    1. een vierde deel   

Duits: Viertel (de) o Engels: quarter (en) Frans: quart (fr) m

Oekraïens: чверть (uk) v (čwert') Papiaments: kuartu Spaans: cuarto (es) m

    3,4 kwart   

Duits: Quarte (de) v Engels: fourth (en)

Frans: quarte (fr) v

Gangbaarheid

• Het woord kwart staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "kwart" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.