knop

[1] Twee knoppen

De bovenkant van een zwaard met bovenaan de ronde knop, daaronder het gevest, daaronder de horizontale stootplaat, en daaronder de bovenkant van de kling

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  knop    (hulp, bestand)
• IPA: / knɔp / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• knop

Woordherkomst en -opbouw

• erfwoord, via Middelnederlands cnop of cnoop van Oudnederlands knop, in de betekenis van ‘rond voorwerp als versiering, bescherming of handvat’ aangetroffen vanaf 1240, in de betekenis "knobbel" vanaf 1122

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	knop	knoppen
verkleinwoord	knopje	knopjes

Zelfstandig naamwoord

knop m

1. (techniek) klein, meestal rond, uitstekend deel van een apparaat bedoeld om in te drukken ter besturing ervan

   • Druk op de knop om het afspelen te starten. 

2. (plantkunde) het begin van een uitloper zoals tak, blad of bloem van een plant

   • De bloem zit nog in de knop. 

3. uiteinde van een steekwapen aan de kant van het handvat

   ▸ Eindelijk een wapenschild, waarin voorkomen, boven een ster, in de midden een roos, en onder een knop van een speer.

Verwante begrippen

• [1] gevest, greep, handvat, heft
• [2] bot, uitspruitsel

Hyponiemen

   

aan-en-uitknop aan-uitknop afstemknop alarmknop alsemknop antikidnapknop atoomknop bedieningsknop belknop bijknop bladknop bloemknop bolknop bomknop broedknop deleteknop deurknop dodemansknop donatieknop draaiknop drukknop ejectknop helmknop homeknop knolknop koopknop lichtknop linkerknop meldknop menuknop muisknop neusknop noodknop okselknop oorknop paniekknop pauzeknop pornoknop pretknop printknop radioknop rechterknop regelknop registerknop resetknop rondknop rozenknop schakelknop schuifknop snoozeknop spaarknop speldenknop stand-byknop startknop stemknop stopknop uitknop verwijderknop volumeknop vruchtknop wensknop zaadknop zadelknop zoekknop

Afgeleide begrippen

   

Siebolds knopgalwesp gesteelde knopgalwesp knopaccordeon knopas knopbies knopbladroller knopgalwesp knopherik knopig knopkruid knopligging knopmot knopoor knoppenbalk knoppenbord knoppendraaier knoppenkapiteel knoppenkast knoppenvreter knopspeld knopsprietje knopstoel knoptaxus knopvariatie knopvormig knopvorming knopwesp knopzakdrager ongesteelde knopgalwesp rode knopbladroller verborgen knopgalwesp witgevlekte knopgalwesp

Uitdrukkingen en gezegden

[1] klein, meestal rond, uitstekend deel van een apparaat

• Aan de knoppen zitten

Ergens de leiding over hebben

• De knop gaat om

Er verandert iets

•  Na South Lake Tahoe ging de knop om en liep ik direct vier dagen achter elkaar een marathon van 42 kilometer per dag.  

• De knop omzetten

Een drastische verandering doorvoeren

• De rode knop

Een knop waarmee iets gevaarlijks in werking kan worden gesteld; meer specifiek de mogelijkheid om kernwapens te activeren

• De kussens van het pluche zullen voor Trump harder blijken te zijn dan hij gedacht had’, vult van Kappen aan. ‘Als hij binnenkort wordt gebriefd door de inlichtingendiensten en militaire commandostructuren zal hij zich realiseren dat hij opereert binnen een complex systeem en je kunt een land niet besturen buiten dat systeem om. Het is niet zo dat hij in zijn eentje kan besluiten op de rode knop te drukken. 

• Naar de knoppen gaan

Kapotgaan, verpest/vernietigd etc. worden

• Naar de knoppen helpen

Bederven, kapotmaken, verpesten

[2] plantkunde

• In de knop gebroken worden/zijn

In een vroeg stadium alweer worden afgebroken (m.n. van iets wat veelbelovend leek)

Vertalingen

    1. deel van een toestel   

Papiaments: boton

    2. uitloper van een plant   

Gangbaarheid

• Het woord knop staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "knop" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie de doorverwijspagina op Wikipedia voor meer informatie.

Afrikaans

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	knop	knoppe
verkleinwoord	knoppie	knoppies

Zelfstandig naamwoord

knop

1. knop