kapsones

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  kapsones    (hulp, bestand)
• IPA: / kɑpˈsonəs / (3 lettergrepen)

Woordafbreking

• kap·so·nes

Woordherkomst en -opbouw

• alleen meervoud, leenwoord uit Jiddisch גאַותנות‎ (gavsones), uit Hebreeuws גַּאַוְתָנוּת (ga'av'tanút), letterlijk: "hoogmoed", in de betekenis van ‘koude drukte’ voor het eerst aangetroffen in 1900 (niet 1906 ), voor de vroegste vindplaatsen zie hieronder.

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	-	kapsones
verkleinwoord	-	-

Zelfstandig naamwoord

kapsones mv

1. (Jiddisch-Hebreeuws) (kouwe) drukte; in 'kapsones hebben': het hoog in de bol hebben, een overdreven hoge dunk van zichzelf.

   • Wat heeft die vent een kapsones, zeg! 

   ▸ Om ze haar pest en minachting telkens weer in het gezicht te kunnen spuwen. Blonde Kee en Witte Na konkelden mee, maar poekelden niet openlijk. Die grandige meid wel,... die beet en stak er tusschen haar schimpen, een geurig pennetje in den mond. Nee, nee, ze zou er onder, diep onder,... dat krenkende hart,... die niks deed dan kapsones maken tegen de jongens en ze den lodderigen kop door een tuimel slaan.

   ▸ Maar de volgende week hadden we al in 't snotje dat de baas veel meer kapsones had als anders.

Synoniemen

• air, allure

Afgeleide begrippen

• kapsonesbak, kapsonesgast, kapsoneslijer, kapsonesmadam, kapsonesmaker, kapsonesmannetje, kapsonestrut, kapsoneswijf

Vertalingen

    1. pretenties   

Duits: Schnöselei (de) v Engels: snobbery (en), cockiness (en)

Frans: chichis (fr) mvm, esbroufe (fr) v

    2. kapsones hebben, hoge dunk van zichzelf hebben   

Duits: verschnöselt (de) sein Engels: be stuck up (en), be full of oneself (en)

Frans: faire de l'esbroufe (fr), être un bêcheur (fr), se la péter (fr)

Gangbaarheid

• Het woord kapsones staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "kapsones" herkend door:

98 %	van de Nederlanders;
90 %	van de Vlamingen.