helikopter

Nederlands

Uitspraak

Geluid: helikopter (hulp, bestand)
IPA: / ˌheliˈkɔptər / (4 lettergrepen); /ɦelɪˈkɔptər/

Woordafbreking

he·li·kop·ter

Woordherkomst en -opbouw

van Frans (hélicoptère), gevormd uit het Oudgrieks ἕλιξ zn (helix) "helix, spiraal" en πτερόν zn (pterón) "vleugel"; in de betekenis van ‘hefschroefvliegtuig’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1900 ^[1]^[2]

Zelfstandig naamwoord

helikopter m

(luchtvaart) luchtvaartuig met een hefschroef waardoor het verticaal kan opstijgen en landen
- De landende helikopter liet het stof opvliegen.
▸ Af en toe reden groen-witte pick-uptrucks van de grenspolitie ons tegemoet omdat we de Mexicaanse grens naderden. In de lucht cirkelde een helikopter. Het leek wel een scène uit een film. Wat een land, zo anders dan mijn veilige, kleine Nederland.^[3]

▸ Het gaat om een fout met de zogeheten inclinometer. Dat is een belangrijke sensor voor Ingenuity, omdat die wordt gebruikt om de zwaartekracht te meten voordat hij kan opstijgen. De sensor is ook belangrijk bij het positioneren van de helikopter. Die moet altijd in de buurt van de Marsrover Perseverance landen, zodat het apparaat contact kan houden met de aarde.^[4]

Schrijfwijzen

helicopter (tussen 1954 en 1996 "toegelaten" in de officiële spelling)

Afkorting

heli

Synoniemen

(zelden) wentelwiek
(zelden) hefschroefvliegtuig

Opmerkingen

Tot begin jaren vijftig van de twintigste eeuw werd het woord nog op zijn Frans als "hélicoptère" uitgesproken en geschreven. Nadien werd geleidelijk een meer door het Engels beïnvloede uitspraak gangbaar. In de Woordenlijst Nederlandse taal van 1954 was "helikopter" de voorkeurspelling en was de schrijfwijze "helicopter" toegelaten. Na de spellingherziening die in 1996 van kracht werd is de officiële spelling uitsluitend "helikopter". ^[5] ^[2]

Hyponiemen

aanvalshelikopter, blushelikopter, gevechtshelikopter, MUG-helikopter, politiehelikopter, reddingshelikopter, transporthelikopter, traumahelikopter

Afgeleide begrippen

helikopterblik, helikopterdek, helikopterhaven, helikoptervlucht

Vertalingen

1. luchtvaartuig dat d.m.v. een hefschroef verticaal kan opstijgen en landen

Afrikaans: helikopter ^(af)
Catalaans: helicòpter ^(ca) m
Deens: helikopter ^(da) g
Duits: Hubschrauber ^(de) m, Helikopter ^(de) m
Engels: helicopter ^(en)
Esperanto: helikoptero ^(eo)
Estisch: helikopter ^(et)
Fins: helikopteri ^(fi)
Frans: hélicoptère ^(fr) m
Grieks: ελικόπτερο ^(el) o
Ido: helikoptero ^(io)
IJslands: þyrla ^(is) v
Italiaans: elicottero ^(it) m

Kroatisch: helikopter ^(hr) m
Navajo: bikááʼ náʼoobałí
Noors: helikopter ^(no) o
Nynorsk: helikopter ⁽ⁿⁿ⁾ o
Pools: helikopter ^(pl) m
Portugees: helicóptero ^(pt) m
Russisch: вертолёт ^(ru) m
Slowaaks: helikoptéra ^(sk) v, vrtuľník ^(sk) m
Spaans: helicóptero ^(es) m
Tsjechisch: vrtulník ^(cs) m onbezield, helikoptéra ^(cs) v
Turks: helikopter ^(tr)
Zweeds: helikopter ^(sv) g

Gangbaarheid

Het woord helikopter staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "helikopter" herkend door:

97 %	van de Nederlanders;
97 %	van de Vlamingen.^[6]

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

↑ "helikopter" in:
Sijs, Nicoline van der
, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
↑ ^2,0 ^2,1 helikopter op website: Etymologiebank.nl
↑
Tim Voors
“Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada”, eBook: Mat-Zet bv, Soest (2018),
Fontaine Uitgevers
↑ Weblink bron “Marshelikopter heeft een update nodig om te kunnen blijven vliegen na sensorfout” (07 juni 2022), NU.nl
↑ Weblink bron Gearchiveerde versie
Ewoud Sanders
“Helikopter” (27 januari 2003) op nrc.nl
↑ Weblink bron Gearchiveerde versie “Word Prevalence Values” op ugent.be

Afrikaans

Zelfstandig naamwoord

helikopter

(luchtvaart) helikopter

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie. (in het Afrikaans)

Deens

Uitspraak

Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
IPA: / hεliˈkʌbdʌ /, / heliˈkʌbdʌ /

Woordafbreking

he·li·kop·ter

Woordherkomst en -opbouw

Afkomstig van de Griekse woorden helix (spiral) en pteron (vleugel)

	enkelvoud		meervoud
	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	helikopter	helikopteren	helikoptere	helikopterne
genitief	helikopters	helikopterens	helikopteres	helikopternes

Zelfstandig naamwoord

helikopter, g

(luchtvaart) helikopter

Hyponiemen

Afgeleide begrippen

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie. (in het Deens)

Verwijzingen

helikopter in:
Det Danske Sprog- og Litteraturselskab

Den Dankse Ordbog
op website:ordnet.dk

Noors

Uitspraak

Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
IPA: / həlɪˈkɔptəɾ /

Woordafbreking

he·li·kop·ter

Woordherkomst en -opbouw

Afkomstig van de Griekse woorden helix (spiral) en pteron (vleugel)

Naar frequentie	3697

	enkelvoud		meervoud
	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	helikopter	helikopteret helikoptret	helikopter helikoptre	helikoptra helikoptrene
genitief	helikopters	helikopterets helikoptrets	helikopters helikoptres	helikoptras helikoptrenes

Zelfstandig naamwoord

helikopter, o

(luchtvaart) helikopter

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie. (in het Noors)

Zelfstandig naamwoord

helikopter

nominatief onbepaald onzijdig meervoud van helikopter

Schrijfwijzen

helikoptre zn

Nynorsk

Uitspraak

Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
IPA: / həlɪˈkɔptəɾ /

Woordafbreking

he·li·kop·ter

Woordherkomst en -opbouw

Afkomstig van de Griekse woorden helix (spiral) en pteron (vleugel)

	enkelvoud		meervoud
	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	helikopter	helikopteret	helikopter	helikoptera

Zelfstandig naamwoord

helikopter, o

(luchtvaart) helikopter

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie. (in het Nynorsk)

Zelfstandig naamwoord

helikopter

nominatief onbepaald onzijdig meervoud van helikopter

Turks

Uitspraak

Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?

Woordafbreking

he·li·kop·ter

	enkelvoud	meervoud
nominatief	helikopter	helikopterler
genitief	helikopterin	helikopterlerin
datief	helikoptere	helikopterlere
accusatief	helikopteri	helikopterleri
locatief	helikopterde	helikopterlerde
ablatief	helikopterden	helikopterlerden

Zelfstandig naamwoord

helikopter

(luchtvaart) helikopter

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie. (in het Turks)

Zweeds

Uitspraak

Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?

Woordafbreking

he·li·kop·ter

Woordherkomst en -opbouw

Afkomstig van de Griekse woorden helix (spiral) en pteron (vleugel)

Naar frequentie	3537

	enkelvoud		meervoud
	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	helikopter	helikoptern	helikoptrar	helikoptrarne
genitief	helikopters	helikopterns	helikoptrars	helikoptrarnes

Zelfstandig naamwoord

helikopter, g

(luchtvaart) helikopter

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie. (in het Zweeds)

[p{{{1}}}-1] "helikopter" in:
Sijs, Nicoline van der
, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3

[qhelikopter-2] 2,0 ^2,1 helikopter op website: Etymologiebank.nl

[Alleen,_De_Pacific_Crest_Trail_te_voet_van_Mexico_naar_Canada-3] 
Tim Voors
“Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada”, eBook: Mat-Zet bv, Soest (2018),
Fontaine Uitgevers

[Marshelikopter_heeft_een_update_nodig_om_te_kunnen_blijven_vliegen_na_sensorfout-4] Weblink bron “Marshelikopter heeft een update nodig om te kunnen blijven vliegen na sensorfout” (07 juni 2022), NU.nl

[Helikopter-5] Weblink bron Gearchiveerde versie
Ewoud Sanders
“Helikopter” (27 januari 2003) op nrc.nl

[6] Weblink bron Gearchiveerde versie “Word Prevalence Values” op ugent.be

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	helikopter	helikopters
verkleinwoord	helikoptertje	helikoptertjes

helikopter

Navigatiemenu