haarzak

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  haarzak    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈharzɑk / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• haar·zak

Woordherkomst en -opbouw

• [1], [2] samenstelling van  haar zn  en  zak zn 
• [3] herkomst onzeker, het eerste deel "haar" kan verwant zijn aan Duits  Hader zn  "ruzie", het tweede deel kan het scheldwoord  zak zn  of een verbastering van  zaak zn  zijn, er kan ook een verband zijn met  aaszak zn ,

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	haarzak	haarzakken
verkleinwoord	haarzakje	haarzakjes

Zelfstandig naamwoord

de haarzak m

1. (anatomie) kleine flesvormige holte in de huid met de wortel van een haar
   In deze betekenis wordt vaak het verkleinwoord "haarzakje" gebruikt.

   • Een folliculitis is een ontsteking van de haarzakjes. 

   ▸ Bij het proces dat elektrolyse wordt genoemd wordt een kleine elektrische stoom opgewekt, die een chemische reactie opwekt die het haarzakje vernietigd [sic!]. (…) Wel kunnen hiermee ook haren met een anders gevormde haarzak worden behandeld.

2. (kleding) net of buidel die voorkomt dat hoofdhaar in de weg hangt

   • Een chirurg moet tijdens het opereren een haarzak dragen. 

   ▸ Rond 1820 volgen politieagenten in Utrecht bepaald niet de laatste mode. Het hoofd der politie draagt een groen jasje, een klein hoedje en een enorme haarzak met grote strik.

3. (persoon) iemand die graag ruzie maakt of hebberig is

   ▸ ⧖ Hij vond daar ook Thomas, een' goê kennis van hem, een eersten guit en onverbeterlijken haarzak. Luistert, en gij zult vernemen of die Thomas ooit één goê streek uit zijn koker gehaald heeft.

• 
  [1] Een haarzakje onder de microscoop.
• 
  [2] Een gehaakte haarzak

Synoniemen

• [1] haarfollikel
• [3] pestkop, vrek

Hyponiemen

• [2] haarbeurs
• [2] haarnet

Afgeleide begrippen

• [3]  haarzakken ww 

Uitdrukkingen en gezegden

• [3] haarzak doen
  oneerlijk spelen, bedriegen

∗ ⧖ Als Charel de smid zijn smisdeur sluit, dan blijft er nog een tijdeke een flauw schijnsel hangen door het raam neven Sint Joris, van de herberg van Gielen Tuuês, waar Gielen met Pessem, Sus de Peutter, en Jan Vlooi te kruisjassen zitten. De Heiligen hooren ten leste ook de deuren van Gielen toegaan, ze hooren de drie mannen op hun kloenken over de kassei stappen, en Jan Vlooi nog foeteren tegen Pessem omdat hij haarzak gedaan heeft, en dan is alles stil.

Gangbaarheid

• Het woord haarzak staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "haarzak" herkend door:

97 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.