geven

Niet te verwarren met: gēven

Nederlands

naamwoord van handeling
zelfstandig	bijvoeglijk
geven	gevend
gift	gegeven
gave	-

Uitspraak

• Geluid:  geven    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈɣevə(n) / (2 lettergrepen)
  • (Noord-Nederland): /ˈχevə(n)/
  • (Vlaanderen, Brabant, Limburg): /ˈɣevə(n)/

Woordafbreking

• ge·ven

Woordherkomst en -opbouw

• erfwoord, in de betekenis van ‘aanreiken, verschaffen, schenken’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 901; verwant met gaaf en gift

afkomstig van: Middelnederlands: gheven Oudnederlands: gevan Germaans: *gebanan Indo-Europees: *ghab-, *ghabh-, *gheb-, *ghebh-

Verwant in Germaans: West: Nedersaksisch geven (Oudsaksisch: geban), Duits: geben, (Oudhoogduits: geban), Fries: jaan (Oudfries: jeva), Engels: give (Angelsaksisch:  giefan  ) Noord: Zweeds: giva, ge, Deens: give, Noors: gi, gje, gjeva, (Oudnoords: gefa), IJslands: gefa, Faeröers: geva Oost: Gotisch: 𐌲𐌹𐌱𐌰𐌽 (giban)

Verwant in Indo-Europese talen: Iers: gabim Litouws: gabenù Sanskriet: गभस्ति (gábhasti)

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
geven	gaf	gegeven
klasse 5	volledig

Werkwoord

geven

1. overdragen van het bezit van iets aan iemand anders
2. aanbieden

   ▸ Ik geef jullie een aantal ervaringen die ik heb meegemaakt op mijn eigen pad. Het zijn lessen die voor mij werken maar niet noodzakelijkerwijs voor jullie. Zie ze als suggesties, adviezen die je op verschillende momenten in je leven kunt raadplegen als een gids voor moeilijke en mooie momenten.

3. opleveren, veroorzaken, verschaffen

   ▸ Deze wakkerheid gaf me een autonoom gevoel.

   ▸ Deze informatie was nog betrouwbaarder dan de soms wat verouderde opmerkingen in Guthook en gezamenlijk gaven ze voldoende informatie om met enigszins gerust hart de uitgedroogde woestijn in te trekken.

Synoniemen

• [1] schenken, doneren
• [2] aanreiken

Antoniemen

• nemen, krijgen

Hyponiemen

   

aangeven achternageven afgeven begeven blootgeven doorgeven hergeven ingeven lesgeven meegeven nageven omgeven ondergeven ontgeven opgeven overgeven prijsgeven rondgeven teruggeven toegeven uitgeven vergeven verslaggeven voorgeven voortgeven vormgeven vrijgeven weergeven weggeven werkgeven wetgeven

Afgeleide begrippen

   

alarmgever avalgever berichtgever berichtgeving betekenisgeving bewaargever bewaargeving bloedgever bodemerijgever bodemgever bruikleengever commissiegever consignatiegever decreetgever depositogever discontogever franchisegever gastgever geefachtig geefster gehoorgeving geldgever geluidgever geluidgeving gestaltegeving geveling gever grondwetgever hoekgever hypotheekgever impulsgever inbewaringgeving inktgeving inpandgeving kredietgever kredietgeving kwartiergever lastgever lastgeving leasinggever levensgever licentiegever maatgever maatgeving machtgever mandaatgever naamgever naamgeving nieuwsgeving noodseingever normgeving oliegever onderduikgever onderlastgeving opdrachtgever opstalgever pachtgever pandgever pandgeving peilingsgever plaatsbegever premiegever raadgever raadgeving redengeving regelgever regelgeving rentegever roerstandgever rustgever seingever seingeving seksuitgever signaalgever simultaangever spanninggever subsidiegever terleengeving tipgever toonaangever toongever toongeving volmachtgever vonkgever voorbeeldgever voordrachtgever voorschotgever vrijgevig werkgeefster werkgever zingever zingeving zuurstofgever

Uitdrukkingen en gezegden

   

'm van jetje geven er flink tegenaan gaan carte blanche geven bevoegdheid geven om naar eigen inzicht vergaande maatregelen te nemen de aftrap geven iets starten de bons geven niet meer willen zien, als abrupt einde van een relatie de brui geven aan teleurgesteld ophouden met de genadeslag geven in een moeilijke situatie nog een fataal probleem erbij geven de nekslag geven door iets wordt de situatie een te groot probleem waardoor men het niet meer aan kan de pijp aan Maarten geven de schop geven ontslaan de volle laag geven hevig berispen of uitschelden de zak geven ontslaan een draai om de oren geven een gegeven paard niet in de bek kijken niet kritisch zijn over een verleende gunst een draai aan iets geven een hele eigen versie van wat er gebeurd is vertellen een duwtje in de rug geven steunen een kat geven naar iemand snauwen een pluim krijgen of geven een compliment krijgen of geven een steek onder water geven iets naars zeggen op een bedekte, verborgen wijze geen krimp geven niet opgeven, volhouden geen sjoege geven niet opgeven, volhouden haken en ogen geven iets heeft veel moeilijkheden het volle pond geven uitvoerig en duidelijk antwoorden in de mond geven als eigen mening laten uiten wat eigenlijk de mening van een ander is iets op zijn brood geven onvriendelijk iets verwijten onder de voeten geven op een briefje geven zeker zijn van op zijn falie geven hevig berispen of uitschelden stenen voor brood geven iets geven waar de ander niets aan heeft te geef voor een zeer lage prijs tekst en uitleg geven precies tot in detail over iets vertellen van katoen geven met een pak slaag of woorden straffen zijn ogen de kost geven alles goed in zich opnemen zijn vet geven flink de waarheid zeggen Spreekwoorden aalmoezen geven verarmt niet Je moet een gegeven paard niet in de mond kijken. je moet niet te kritisch zijn over cadeaus, of koopjes Je zal ze de kost moeten geven! er zijn veel van zulke personen Veel beloven en weinig geven, doet de gek in vreugde leven. veel mensen zijn al blij met een belofte en geloven alles Wie geeft wat hij heeft, is waard dat hij leeft. als je zoveel geeft zoveel je kunt, dan kan niemand je iets verwijten

Vertalingen

    1. overdragen van het bezit van iets aan iemand anders   

Albanees: jep (sq) Angelsaksisch: sellan (ang), giefan (ang) Arabisch: أعْطَى (ar) (áʕʈa) Nadjdi-Arabisch: dau (ars) Bosnisch: dati (bs), davati (bs) Bretons: rei (br), roi (br) Catalaans: donar (ca) Chinees: 給 (zh), 给 (zh) (gěi) Deens: give (da) Duits: geben (de), abgeben (de) Engels: give (en) Esperanto: doni (eo) Estisch: andma (et) Filipijns: magbigáy Fins: antaa (fi) Frans: donner (fr) Fries: jaan (fy) Grieks: δίνω (el) (díno) Guarani: me'ẽ (gn) Hebreeuws: נתן (he) (nātān) Hongaars: ad (hu) Ido: donar (io) Iers: tabhair (ga) IJslands: gefa (is) Indonesisch: beri (id), memberi (id), memberikan (id) Interlingua: dar (ia) Italiaans: dare (it) Japans: あげる (ja) (agéru), あげる (ja) (ageru), 下す (ja) (くだす (ja), kudasu) (beleefd), 差し上げる (ja) (さしあげる (ja), sashi-ageru) (nederig)

Koerdisch: dan (ku), دان (ku) Koreaans: 주다 (ko) (juda) Kroatisch: dati (hr) Laotiaans: ມອບ (lo) (mööb) Latijn: dare (la) Lets: dot (lv) Litouws: duoti (lt) Nedersorbisch: daś (dsb) Noors: gi (no), overrekke, overlate, skjenke Oppersorbisch: dać (hsb) Oudgrieks: δίδωμι (didomi) Oudnoords: reiða Perzisch: دادن (fa) Pools: dawać (pl), przekazywać (pl) Portugees: dar (pt) Roemeens: a da (ro) Russisch: давать (ru) / дать (davát’ / dat’) Servisch: Cyrillisch: дати (sr), давати (sr) Westers: dati (sr), davati (sr) Sloveens: dati (sl), podariti (sl) Slowaaks: dat' (sk) Spaans: dar (es), entregar (es), pasar (es) Tagalog: bigay (tl) Tsjechisch: darovat (cs), dát (cs) Tupinambá: me'eng Turks: vermek (tr) Welsh: rhoi (cy) Zweeds: ge (sv)

    de aftrap geven   

Duits: den Startschuss geben

    een duwtje in de rug geven   

Duits: (jemandem) auf die Sprünge helfen

    een kat geven   

Duits: (jemandem) eins auf den Deckel geben

Gangbaarheid

• Het woord geven staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "geven" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Middelnederduits

Uitspraak

• IPA: /ɣɪɛvən/

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Oudsaksische geƀan / gevan

Werkwoord

geven

1. geven

Schrijfwijzen

• gēven

Overerving en ontlening

• Nedersaksisch: geven, gewen, gierm, gierwen, giewen, giëwen, gïewwen

Middelnederlands

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Oudnederlandse gevan

Werkwoord

geven

1. geven

Schrijfwijzen

• gēven
• gheven

Overerving en ontlening

• Limburgs: gaeve
• Nederlands: geven
  • Afrikaans: geef

Verwijzingen

• Vroegmiddelnederlands Woordenboek - Instituut voor de Nederlandse taal
• Middelnederlands Woordenboek - Instituut voor de Nederlandse taal

Nedersaksisch

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Oudsaksische geƀan / gevan, via het Middelnederduitse geven / gēven

Werkwoord

geven

1. geven

Schrijfwijzen

gewen gierm gierwen

giewen giëwen gïewwen

Oost-Fries

Werkwoord

geven

1. geven