geven

Nederlands

naamwoord van handeling
zelfstandig	bijvoeglijk
geven	gevend
gift	gegeven
gave	-

Uitspraak

• Geluid:  geven    (hulp, bestand)
• IPA: / 'xevə(n) / (2 lettergrepen)
• IPA: /ˈɣevə(n)/
  • (Noord-Nederland): /ˈχevə(n)/
  • (Vlaanderen, Brabant, Limburg): /ˈɣevə(n)/

Woordafbreking

• ge·ven

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘aanreiken, verschaffen, schenken’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 901

afkomstig van: Middelnederlands: gheven Oudnederlands: gevan Germaans: *gebanan Indo-Europees: *ghab-, *ghabh-, *gheb-, *ghebh-

Verwant in Germaans: West: Engels: give (Angelsaksisch: ġiefan), Duits: geben, (Oudhoogduits: geban), Fries: jaan (Oudfries: jeva) Noord: Zweeds: giva, ge, Deens: give, Noors: gi, gje, gjeva, (Oudnoords: gefa), IJslands: gefa, Faeröers: geva Oost: Gotisch: giban

• Etymologisch verwant met gaaf en gift, het Oudsaksische en Oudhoogduitse geban, Gotisch giban, Iers gabim, Litouwse gabenù.

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
geven	gaf	gegeven
klasse 5	volledig

Werkwoord

geven

1. overdragen van het bezit van iets aan iemand anders
2. aanbieden
3. opleveren, veroorzaken, verschaffen

Synoniemen

• [1] schenken, doneren
• [2] aanreiken

Antoniemen

• nemen, krijgen

Hyponiemen

   

aangeven achternageven afgeven begeven blootgeven doorgeven hergeven ingeven lesgeven meegeven nageven omgeven ondergeven ontgeven opgeven overgeven prijsgeven rondgeven teruggeven toegeven uitgeven vergeven verslaggeven voorgeven voortgeven vormgeven vrijgeven weergeven weggeven werkgeven wetgeven

Afgeleide begrippen

   

alarmgever avalgever berichtgever berichtgeving betekenisgeving bewaargever bewaargeving bloedgever bodemerijgever bodemgever bruikleengever commissiegever consignatiegever decreetgever depositogever discontogever franchisegever gastgever geefachtig geefster gehoorgeving geldgever geluidgever geluidgeving gestaltegeving geveling gever grondwetgever hoekgever hypotheekgever impulsgever inbewaringgeving inktgeving inpandgeving kredietgever kredietgeving kwartiergever lastgever lastgeving leasinggever levensgever licentiegever maatgever maatgeving machtgever mandaatgever naamgever naamgeving nieuwsgeving noodseingever normgeving oliegever onderduikgever onderlastgeving opdrachtgever opstalgever pachtgever pandgever pandgeving peilingsgever plaatsbegever premiegever raadgever raadgeving redengeving regelgever regelgeving rentegever roerstandgever rustgever seingever seingeving seksuitgever signaalgever simultaangever spanninggever subsidiegever terleengeving tipgever toonaangever toongever toongeving volmachtgever vonkgever voorbeeldgever voordrachtgever voorschotgever vrijgevig werkgeefster werkgever zingever zingeving zuurstofgever

Uitdrukkingen en gezegden

   

'm van jetje geven er flink tegenaan gaan de aftrap geven iets starten de brui geven aan teleurgesteld ophouden met de nekslag geven door iets wordt de situatie een te groot probleem waardoor men het niet meer aan kan de pijp aan Maarten geven opgeven, doodgaan een draai om de oren geven een gegeven paard niet in de bek kijken een draai aan iets geven een hele eigen versie van wat er gebeurd is vertellen een duwtje in de rug geven iemand steunen een kat geven naar iemand snauwen een pluim krijgen of geven een compliment krijgen of geven geen krimp geven niet opgeven geen sjoege geven haken en ogen geven iets heeft veel moeilijkheden Iemand carte blanche geven Iemand de bons geven iemand waarmee je een relatie hebt niet meer willen zien Iemand de genadeslag geven iemand die al in grote moeilijkheden zit nog een probleem erbij geven zodat diegene het niet meer aan kan Iemand de schop geven iemand ontslaan Iemand de volle laag geven Iemand de zak geven iemand ontslaan Iemand een steek onder water geven tegen iemand lelijke dingen zeggen op een bedekte/verborgen wijze Iemand het volle pond geven uitvoerig en duidelijk antwoorden Iemand iets in de mond geven iemand de mening van een ander laten geven in plaats van de eigen mening Iemand iets op een briefje geven ergens zeker van zijn Iemand iets op zijn brood geven iemand onvriendelijk iets verwijten Iemand op zijn falie geven Iemand van katoen geven Iemand met een pak slaag of woorden straffen Iemand zijn vet geven iemand flink de waarheid zeggen stenen voor brood geven iets geven waar de ander niets aan heeft te geef voor een zeer lage prijs tekst en uitleg geven precies tot in detail over iets vertellen zijn ogen de kost geven alles goed in zich opnemen Spreekwoorden Aalmoezen geven verarmt niet. Je moet een gegeven paard niet in de mond kijken. je moet niet te kritisch zijn over cadeaus, of koopjes Je zal ze de kost moeten geven! er zijn veel van zulke personen Veel beloven en weinig geven, doet de gek in vreugde leven. veel mensen zijn al blij met een belofte en geloven alles Wie geeft wat hij heeft, is waard dat hij leeft. als je zoveel geeft zoveel je kunt, dan kan niemand je iets verwijten

Vertalingen

    1. overdragen van het bezit van iets aan iemand anders   

Albanees: jep (sq) Angelsaksisch: sellan (ang), giefan (ang) Arabisch: أعْطَى (ar) (áʕʈa) Nadjdi-Arabisch: dau (ars) Bosnisch: dati (bs), davati (bs) Bretons: rei (br), roi (br) Catalaans: donar (ca) Chinees: 給 (zh), 给 (zh) (gěi) Deens: give (da) Duits: geben (de), abgeben (de) Engels: give (en) Esperanto: doni (eo) Estisch: andma (et) Filipijns: magbigáy Fins: antaa (fi) Frans: donner (fr) Fries: jaan (fy) Grieks: δίνω (el) (díno) Guarani: me'ẽ (gn) Hebreeuws: נתן (he) (nātān) Hongaars: ad (hu) Ido: donar (io) Iers: tabhair (ga) IJslands: gefa (is) Indonesisch: beri (id), memberi (id), memberikan (id) Interlingua: dar (ia) Italiaans: dare (it) Japans: あげる (ja) (agéru), あげる (ja) (ageru), 下す (ja) (くだす (ja), kudasu) (beleefd), 差し上げる (ja) (さしあげる (ja), sashi-ageru) (nederig)

Koerdisch: dan (ku), دان (ku) Koreaans: 주다 (ko) (juda) Kroatisch: dati (hr) Laotiaans: ມອບ (lo) (mööb) Latijn: dare (la) Lets: dot (lv) Litouws: duoti (lt) Nedersorbisch: daś (dsb) Noors: gi (no), overrekke, overlate, skjenke Oppersorbisch: dać (hsb) Oudgrieks: δίδωμι (didomi) Oudnoords: reiða Perzisch: دادن (fa) Pools: dawać (pl), przekazywać (pl) Portugees: dar (pt) Roemeens: a da (ro) Russisch: давать (ru) / дать (davát’ / dat’) Servisch: Cyrillisch: дати (sr), давати (sr) Westers: dati (sr), davati (sr) Sloveens: dati (sl), podariti (sl) Slowaaks: dat' (sk) Spaans: dar (es), entregar (es), pasar (es) Tagalog: bigay (tl) Tsjechisch: darovat (cs), dát (cs) Tupinambá: me'eng Turks: vermek (tr) Welsh: rhoi (cy) Zweeds: ge (sv)

    de aftrap geven   

Albanees: den Startschuss geben

    iemand een duwtje in de rug geven   

Albanees: jemandem auf die Sprünge helfen

    iemand een kat geven   

Duits: jemandem eins auf den Deckel geben

Gangbaarheid

• Het woord geven staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd 'geven' herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.