gendarme

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  gendarme    (hulp, bestand)
• IPA: / ʒɑnˈdɑrmə / (3 lettergrepen)

Woordafbreking

• gen·dar·me

Woordherkomst en -opbouw

• van Frans gendarme, in de betekenis van ‘rijkswachter in België’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1847

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	gendarme	gendarmen gendarmes
verkleinwoord	-	-

Zelfstandig naamwoord

de gendarme m

1. (militair) (beroep) (geschiedenis) militair met politietaken

   ▸ In Tain l'Hermitage wordt elk jaar zo'n file nagebootst met klassieke voertuigen. Vaak dragen chauffeurs en passagiers kleding uit de jaren vijftig en zestig, terwijl ze begeleid worden door gendarmes in originele uniformen, op klassieke motorfietsen. Van levensader tot nostalgisch themapark, een zwartkijker zou in de Nationale 7 een metafoor voor Frankrijk kunnen zien.

Verwante begrippen

• rijksveldwachter, veldwachter

Vertalingen

    1.   

Engels: gendarme (en), patrolman (en)

Spaans: gendarme (es) m

Gangbaarheid

• Het woord gendarme staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "gendarme" herkend door:

77 %	van de Nederlanders;
90 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Frans

Uitspraak

• Geluid:  gendarme    (hulp, bestand)
• IPA: /ʒɑ̃.daʁm/

Woordherkomst en -opbouw

• samenstelling van  gens  en  armes  met het invoegsel -de- , aangetroffen sinds de 15e eeuw.

Zelfstandig naamwoord

gendarme m

1. (ordehandhaving) (beroep) politiebeambte, agent van het Franse (en Belgische), op militaire leest geschoeide politiekorps
2. (figuurlijk) baas, iemand die iedereen rond commandeert
3. (figuurlijk) (informeel) forsgebouwde vrouw (met streng voorkomen), dragonder, kenau
4. puntvormige insluiting, onzuiverheid in een diamant
5. (aardrijkskunde) rotsuitloper
6. (halfvleugeligen) vuurwants, Pyrrhocoris apterus 
7. (voeding) gerookte haring, bokking
8. (kookkunst) type gedroogde worst (uit Zwitserland en de Elzas)
9. (straalvinnigen) voorn
10. (oenologie) benaming voor een type kurkentrekker, vleugelkurkentrekker

Afgeleide begrippen

• [1] gendarmette, gendarmerie