gelijk

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  gelijk    (hulp, bestand)
• IPA: /ɣə'lɛɪk/

Woordafbreking

• ge·lijk

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘overeenkomend’ voor het eerst aangetroffen in 901
• Van Germaans *galikaz, vanwaar ook Gotisch 𐌲𐌰𐌻𐌴𐌹𐌺𐍃 (galeiks), Angelsaksisch ġelīc, Oudhoogduits gilīh
• Naamwoord van handeling van lijken met het voorvoegsel ge-

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	gelijk	-
verkleinwoord	-	-

Zelfstandig naamwoord

gelijk o

1. juistheid, recht

   • Hij heeft gelijk, het is mijn schuld. 

Antoniemen

• ongelijk

Uitdrukkingen en gezegden

• gelijk hebben

een gedachte hebben die overeenkomt met de werkelijkheid

•  Die 18-jarige Goldie had helemaal gelijk, waarom kon ik niet gewoon van het moment genieten?  

• Gelijke monniken, gelijke kappen.

menschen van eene soort hebben dezelfde eigenschappen of rechten; ook bij het verdeelen van iets: menschen met gelijke rechten maken aanspraak op gelijke deelen.

Vertalingen

    1. juistheid, recht   

Duits: Recht (de) o Engels: right (en)

Pools: racja (pl) v

    gelijk hebben   

Duits: Recht haben (de) Engels: be right (en)

Frans: avoir raison (fr)

	stellend	vergrotend	overtreffend
onverbogen	gelijk	gelijker	gelijkst
verbogen	gelijke	gelijkere	gelijkste
partitief	gelijks	gelijkers	-

Bijvoeglijk naamwoord

gelijk

1. met elkaar overeenstemmend

   • Gelijke monniken, gelijke kappen. 

Synoniemen

• hetzelfde

Antoniemen

• ongelijk

Hyponiemen

• algelijk, desgelijks, diergelijk, godegelijk, godgelijk, goudgelijk, insgelijks, soortgelijk, spatgelijk, tegelijk

Afgeleide begrippen

   

gelijkaardig gelijkbenig gelijkberechtiging gelijkbetekenend gelijkbreien gelijkdraads gelijkdrachtig gelijkdradig gelijke gelijkelijk gelijkgaan gelijkgemaakt gelijkgerechtigd gelijkgestemd gelijkgezind gelijkhebberig gelijkheid gelijkhoekig gelijkjarig gelijkkloppen gelijkknippen gelijkkomen gelijklastig gelijkliggen gelijklopen gelijkluidend gelijkmaken gelijkmatig gelijkmoedig gelijknamig gelijkrichten gelijkschakelen gelijkslachtig gelijksoortig gelijkspanning gelijkspel gelijkspelen gelijkstaan gelijkstellen gelijkstemmen gelijkstraats gelijkstroom gelijktands gelijkteken gelijktijdig gelijktonig gelijktrekken gelijkvlakkig gelijkvleugelig gelijkvloers gelijkvormig gelijkwaardig gelijkzetten ongelijkvormig

Vertalingen

    1. met elkaar overeenstemmend   

Engels: equal (en) Pools: równy (pl) m

Spaans: igual (es), idéntico (es)

Bijwoord

gelijk

1. bijwoordelijk deel van een scheidbaar werkwoord

   • gelijkstaan: de wedstrijd stond gelijk. 

Uitdrukkingen en gezegden

• gelijk zijn aan

Vertalingen

    gelijk zijn aan   

Duits: identisch sein mit

Werkwoord

vervoeging van
gelijken

gelijk

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van gelijken
   

   • Ik gelijk. 

2. gebiedende wijs van gelijken
   

   • Gelijk! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van gelijken
   

   • Gelijk je? 

Gangbaarheid

• Het woord gelijk staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "gelijk" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.