gans

Een gans.

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  gans    (hulp, bestand)
• IPA: / ɣɑns / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• gans

Woordherkomst en -opbouw

• zn: (erfwoord) via Middelnederlands gans van Oudnederlands gans, als onderdeel van namen aangetroffen vanaf 1093 en als woord met de betekenis ‘eendachtige’ vanaf 1240
• bn: via Middelnederlands gans / gants van Middelhoogduits ganz, in de betekenis van ‘geheel’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1236

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	gans	ganzen
verkleinwoord	gansje	gansjes

Zelfstandig naamwoord

gans v / m

1. (eendvogels) benaming voor vogels uit de geslachten Anser  en Branta , grote, stevig gebouwde watervogels

   • Er vloog een troep ganzen in V-formatie. 

2. (informeel) iemand van het vrouwelijk geslacht die weinig intelligent is

   • Domme gans! 

Hyponiemen

   

bassaangans brandgans dondergans dwerggans eidergans ekstergans grauwe gans hoendergans keizergans knobbelgans kolgans lokgans nijlgans rietgans roodhalsgans rotgans sint-maartensgans sneeuwgans trapgans vetgans zeegans zwaangans

Afgeleide begrippen

   

gansknuppelen gansrijden ganssabelen gansslaan ganstrekken gansvogel ganzenbloem ganzenboer ganzenbord ganzenborst ganzendistel ganzenei ganzengat ganzenhagel ganzenkop ganzenkroos ganzenlever ganzenmarkt ganzenmossel ganzenmuur ganzennek ganzenoog ganzenorde ganzenpas ganzenpen ganzenpeper ganzenpoot ganzenroer ganzenschacht ganzenschelp ganzenspel ganzentong ganzenveder ganzenveer ganzenvleugel ganzenvoet ganzenwijn

Vertalingen

    1. benaming voor vogels uit de geslachten Anser en Branta   

Albanees: patë (sq) v Baskisch: antzara (eu), ahate (eu) Bosnisch: guska (bs) v, gusan (bs) m Bretons: gwaz (br) v Bulgaars: гъска (bg) v Catalaans: oca (ca) Chinees: 鹅 (zh) Cornisch: goedh (kw) v Deens: gås (da) Duits: Gans (de) v Engels: goose (en) Esperanto: ansero (eo) Estisch: hani (et) Faeröers: gás (fo) Fins: hanhi (fi) Frans: oie (fr) v Fries: goes (fy) Friulisch: ocje Galicisch: ganso (gl) Grieks: χήνα (el) v (chéna) Hongaars: lúd (hu), liba (hu) Iers: gé ghlas (ga) IJslands: gæs (is) (aligæs) Indonesisch: angsa (id) Interlingua: ansere (ia), oca (ia) Italiaans: oca (it) v Japans: ガチョウ (ja) (gachō) Koerdisch: qaz (ku) Koreaans: 거위 (ko) (geo-ue) Kroatisch: guska (hr) Ladino: aucia

Lets: zoss (lv) Litouws: žąsis (lt) Macedonisch: гуска (mk) (guska) Maltees: wiżża (mt) Minangkabaus: angso Mongools: галуу (mn) (galuu) Napolitaans: pàpara Noors: gås (no) Occitaans: auca (oc) Oekraïens: гуска (uk) Oppersorbisch: huso (hus) (hsb), husyca (hsb) Pools: gęś (pl) Portugees: ganso (pt) m, gansa (pt) v Roemeens: gâscă (ro) v, gânsac (ro) m Reto-Romaans: auca (roh) Russisch: гусь (ru) (gus') Sami: čuonjá Sardisch: coca (sc), oca (sc) Schots: gèadh (sco) Servisch: гуска (sr) Sloveens: gos (sl) v, gosak (sl) m Slowaaks: hus (sk) v Spaans: ganso (es) m, ánsar (es) m, oca (es) v Tagalog: gansa (tl) Tsjechisch: husa (cs) v Turks: kaz (tr) Volapük: gan (vo) Welsh: gwÿdd (cy) Wit-Russisch: гусь (be) Zoeloe: i(li)hansi (zu) Zweeds: gås (sv) g

	stellend
onverbogen	gans
verbogen	ganse
partitief	gans

Bijvoeglijk naamwoord

gans

1. (verouderd) in volle omvang

   • In een blauw geruite kiel
     Draaide hij aan 't grote wiel
     De ga-a-a-anse dag
     Maar Michieltjes jongens hart
     Leed ondragelijke smart
     Ach-ach, ach-ach, ach-ach, ach-ach! 

Synoniemen

• compleet, geheel, heel, volledig

Verwante begrippen

• helemaal, volkomen, volslagen

Hyponiemen

• godgans

Afgeleide begrippen

• ganselijk

Antoniemen

• ongans ??

Vertalingen

    1. helemaal   

Duits: ganz (de) Engels: entire (en)

Frans: tout (fr), entier (fr) Spaans: todo (es), íntegro (es), entero (es)

Gangbaarheid

• Het woord gans staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "gans" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.