fondement

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  fondement    (hulp, bestand)
• IPA: / ˌfɔndəˈmɛnt / (3 lettergrepen)

Woordafbreking

• fon·de·ment

Woordherkomst en -opbouw

• van Frans fondement

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	fondement	fondementen
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

fondement o

1. (bouwkunde) (verouderd) deel van een gebouw dat vooraf in de grond wordt aangelegd als ondersteuning van het geheel

   ▸ Een houten gebint, ineengevoegd in het fondement van een gebouw, wordt niet uiteengerukt; (…)

2. (figuurlijk) (verouderd) onderdeel waarop het geheel rust

   ▸ ⧖ Waer door in alle manieren merckelijck blijckt, dat behalven het vast fondement van groote vryheydt, versekertheydt ende gerustheydt des volcx, dese stadt oock heur oprecht wel ghestelt ende gheschickt regiment heeft: indien het wel ende behoorlijck onderhouden werde.

3. (figuurlijk) (anatomie) (verouderd) de billen, als lichaamsdeel waar mensen op kunnen zitten

   ▸ Aarselen is achteruit krabbelen. “Ik zal je aarselings klimmen leeren!” zeit de beul bij Breêroo (…) tegen een boef, omdat hij hem met z'n fondement tegen de ladder, die schuin onder de galg staat, laat opklimmen.

Synoniemen

• [1], [2] fondament (uitspraakvariant)
• [1], [2] fundament (gangbare uitspraakvariant)
• [1], [2] basis
• [1], [2] fundering
• [1], [2] grondslag
• [3] achterste

Gangbaarheid

• Het woord fondement staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "fondement" herkend door:

32 %	van de Nederlanders;
32 %	van de Vlamingen.