eierdans

Uit WikiWoordenboek
[1] De eierdans door John Collier op Wikipedia (nl)

Nederlands

Uitspraak
Woordafbreking
  • ei·er·dans
Woordherkomst en -opbouw
enkelvoud meervoud
naamwoord eierdans eierdansen
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

de eierdansm

  1. (verouderd) sierlijke beweging op muziek waarbij je als paar of geblinddoekt op de grond liggende eieren moet ontwijken
     Toen de officiële opvoering plaatshad werd Gerhardt eveneens gegrepen door de eierdans. (…) De muziek, staccato, zet in, en Lydia draaft op. Dan staat zij midden op het podium stil, met haar mandje eieren voor zich, en kijkt ons allemaal aan. In haar blik iets van: Het is hier en nu. Het is nu of nooit. Er groeit, reeds als zij de eieren toont, een merkbare spanning in de zaal. Het is inderdaad: nu of nooit. Zoals zij iedere beweging meester is, zo beheerst zij ons allen, - en tegelijk vaart er een onbeschrijfelijk gevoel van bevrijding door ons heen. Als zij aan het eind van haar twee zeshoeken weer op haar voeten staat en ons groet met haar mutsje, staat iedereen overeind.[3]
  2. (verouderd) volksvermaak waarbij je bewegend op muziek op de grond liggende eieren zonder te breken met de voet moet verschuiven
     Gebroken eieren kunnen verwijzen naar verbroken maagdelijkheid, maar ook naar een eierdans, die in herbergen werd opgevoerd als volksvermaak.[4]
     Tot in de XVIIde eeuw was de eierdans nog in zwang en had gewoonlijk plaats in de herbergen. De eieren werden op de vloer gelegd in een ring met kalk afgetekend en op de vloer lagen lover en bloemen; in de kring lag een hoopje eieren; elke man mocht op zijn zokken of blote voeten, de handen in de zijde, en op één been, al hinkend en dansend zonder vallen, de eieren uit de kring roven.[5]
  3. (figuurlijk) vervelende toestand waaruit je alleen door een heel behendige uitvlucht kan ontsnappen
     De centrale regering wist deze week een akkoord te bereiken over de budgetten voor regio's, een jaarlijkse terugkerende eierdans waarbij vooral de regionale tekorten op de publieke gezondheidszorg een steeds groter probleem vormen.[6]
     Veel zal ervan afhangen of de snelle reactiemacht erin slaagt de subtiele grens in het oog te houden tussen het intimideren van de Bosnische Serviërs en tegelijkertijd geen partij te worden. Die eierdans lijkt een bijna hopeloze onderneming.[7]
Verwante begrippen
  • [1] Pasen
  • [3] op eieren lopen
    heel behoedzaam zijn om een dreigend conflict te vermijden
Vertalingen

Gangbaarheid

57 % van de Nederlanders;
58 % van de Vlamingen.[8]

Verwijzingen

  1. Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
  2. eierdans op website: Etymologiebank.nl
  3. Bronlink geraadpleegd op 8 oktober 2022 Weblink bron
    Mieke Koenen
    Het naamloze verlangen in: De parelduiker., jrg. 14 nr. 2 (2009), Uitgeverij Bas Lubberhuizen, Amsterdam, ISBN 9789059372078, p. 72
  4. Bronlink geraadpleegd op 8 oktober 2022 Weblink bron
    Monika Triest & Lou Gils
    Van zeden en zinnen : De herberg van de vroegmoderne tijd een bordeel? in: Streven., jrg. 71 nr. 4 (april 2004), Herman Simissen, Antwerpen, p. 339
  5. Janssens
    ‘Het ei in myte en folklore’ uit Volkskunde (60) blz. 26 in:
    P. Lammens-Pikhaus
    Het tafelspel bij de rederijkers. Deel 2. (1959), Secretariaat van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde, Gent, ISBN 9072474031, p. 273 n. 873
  6. Bronlink geraadpleegd op 8 oktober 2022 Weblink bron
    Steven Adolf
    “Catalonië inspireert Spaanse regio's” (16 september 2005) op nrc.nl
  7. Bronlink geraadpleegd op 8 oktober 2022 Weblink bron
    Peter Michielsen & Robert van de Roer
    “Interventiemacht Bosnië: 'zelfhulp' van het Westen” (6 juni 1995) op nrc.nl
  8. Bronlink geraadpleegd op 28 april 2020 Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be