dweepzucht

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  dweepzucht    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• dweep·zucht

Woordherkomst en -opbouw

• samenstelling van  dwepen ww  en  zucht zn 

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	dweepzucht
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

de dweepzucht v / m

1. ziekelijke geestdrift

   ▸ Het had niets van ongezonde dweepzucht, niets kwezelige, niets schijnheiligs; er was sprake van onweerstaanbare geestdrift.

   ▸ In deze „hooggaande dweepzucht” was de moord begaan. De dader, weliswaar „opvliegend van karakter”, was toch „een zeer goed man.” Kortom: dweepzucht.

   ▸ De Spaanse koningen Karel V en Filips II waren „verblind door hun gehechtheid aan het Roomsche bijgeloof”, schreef de protestantse A. J. Dekker bijvoorbeeld in zijn ”Geschiedenis van ons vaderland” uit 1913. En W. G. van de Hulst noteerde in zijn met R. Huizenga geschreven geschiedenismethode ”Toen en nu!” (1935) hoe Balthasar Gerards door „roomse dweepzucht” verblind was. Hij meende met zijn daad „zeker wel een plaats in de hemel verdiend te hebben”, dacht Van de Hulst.

Synoniemen

• dweperij, godsdienstdweperij, fanatisme

Afgeleide begrippen

• dweepzuchtig

Gangbaarheid

• Het woord dweepzucht staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.