doorschieten

Nederlands

Uitspraak

(klemtoonhomogram)

• [A] Geluid:  doorschíéten    (hulp, bestand)
  • IPA: / dorˈsxitə(n) / (3 lettergrepen)
• [B] Geluid:  dóórschieten    (hulp, bestand)
  • IPA: / ˈdorsxitə(n) / (3 lettergrepen)

Woordafbreking

• door·schie·ten

Woordherkomst en -opbouw

• [A] van Middelnederlands doreschieten / doreschieten, op te vatten als samenstelling van  door bw  en  schieten ww 
• [B] van Middelnederlands dorescieten, op te vatten als samenstelling van  door bw  en  schieten ww 

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
doorschieten	doorschoot	doorschoten
klasse 2	volledig	[A]

Werkwoord

[A] doorschíéten

1. overgankelijk met een schot doorboren

   • Het everzwijn werd doorschoten met een aantal pijlen. 

2. met grote snelheid ergens doorheen gaan

   • Een cirkelvormige racebaan van 100 kilometer waarbinnen deeltjes zo onder het meer van Genève doorschieten. Dat is het plan dat Cern onthulde in een nieuwe ontwerpstudie voor de zogeheten Future Circular Collider (FCC).  

3. het aanbrengen van lege bladzijden tussen de bedrukte in een boek

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
doorschieten	schoot door	doorgeschoten
klasse 2	volledig	[B]

Werkwoord

[B] dóórschieten

1. ergatief niet tot stilstand komen

   • De bal schoot verder door dan hij verwacht had. 

2. uitgroeien en zaad voortbrengen

   • De kool was doorgeschoten en oneetbaar geworden. 

3. inergatief voortgaan met schieten

   • Ondanks de zojuist gesloten wapenstilstand werd er nog enige tijd doorgeschoten. 

Afgeleide begrippen

• doorschieting

Gangbaarheid

• Het woord doorschieten staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "doorschieten" herkend door:

98 %	van de Nederlanders;
93 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.