dicht

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  dicht    (hulp, bestand)
• IPA: / dɪxt / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• dicht

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘nauw aaneensluitend’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1286
• In de betekenis van ‘gedicht’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1350

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	dicht	dichten
verkleinwoord	dichtje	dichtjes

Zelfstandig naamwoord

dicht o

1. dichtkunst
2. (dichtkunst) het resultaat van die dichtkunst, een gedicht

Hyponiemen

   

adieudicht bruiloftsdicht geboortedicht gelegenheidsdicht grafdicht hekeldicht heldendicht herdersdicht jaardicht keerdicht kerstdicht ketendicht klaagdicht klankdicht klinkdicht kniedicht koppeldicht kreeftdicht kreupeldicht lasterdicht leerdicht letterdicht lierdicht lijkdicht lofdicht mengeldicht minnedicht naamdicht nieuwjaarsdicht puntdicht ridderdicht rouwdicht schimpdicht slotdicht smeekdicht sneldicht spotdicht toondicht treurdicht trouwdicht wapendicht zedendicht zegedicht

Afgeleide begrippen

   

dichtader dichtbundel dichter dichterij dichtheid dichting dichtkunst dichtmaat dichtregel dichtstijl dichtstuk dichtvorm dichtwerk gedicht

	stellend	vergrotend	overtreffend
onverbogen	dicht	dichter	dichtst
verbogen	dichte	dichtere	dichtste
partitief	dichts	dichters	-

Bijvoeglijk naamwoord

dicht

1. nauw aaneengesloten, zonder veel tussenruimte

   • De bewolking is erg dicht. 

   ▸ Dit dichte dennenwoud ontnam mij elke vorm van overzicht en ik voelde me vaak claustrofobisch.

   ▸ Hoe hoger we kwamen, hoe dichter ik tegen de rotswand ging lopen, doordat het naast me loodrecht naar beneden liep.

2. waar niets in of doorheen kan gaan, moeilijk doordringbaar

   • De deur is dicht. Het dak is dicht. Na zes uur is de winkel dicht. 

Synoniemen

• [2] gesloten, toe

Antoniemen

• [2] ondicht, open

Hyponiemen

   

dampdicht gasdicht geluiddicht geluidsdicht glasdicht lekdicht lichtdicht luchtdicht muisdicht oliedicht overdicht potdicht regendicht rookdicht stofdicht stoomdicht tochtdicht traliedicht vloeistofdicht vochtdicht waterdicht winddicht

Afgeleide begrippen

   

dichtbegroeid dichtbevolkt dichtbij dichtbinden dichtdoen dichtdraaien dichtgaan dichtgooien dichtgroeien dichtklappen dichtknijpen dichtknopen dichtlopen dichtmaken dichtnaaien dichtplakken dichtrijden dichtschroeien dichtschroeven dichtschuiven dichtslaan dichtslibben dichtspijkeren dichtspringen dichtstoppen dichttimmeren dichttrekken dichtvallen dichtvriezen dichtzitten

Verwante begrippen

• [2] ondoordringbaar

Uitdrukkingen en gezegden

• [1] Dicht bij het vuur zitten.

Nauw bij iets betrokken zijn.

• [1] Dichter tot elkaar komen.
  • Meer tot overeenstemming komen.
• [1] Dicht bij elkaar staand.
• [2] Mond dicht!
  • Verzoek om iets geheim te houden.
• [2] Dicht bebouwd.
• [2] Een dicht woud.

Vertalingen

    1. compact   

Duits: dicht (de) Engels: dense (en)

Noors: tett (no) Nynorsk: tett (nn) Pools: gęsty (pl)

    2. gesloten   

Duits: dicht (de), geschlossen (de) Engels: closed (en), shut (en) Noors: tett (no)

Nynorsk: tett (nn) Pools: zamknięty (en) Russisch: закрытый (ru) Spaans: cerrado (es)

Bijwoord

dicht

1. op compacte wijze

   • Nederland en Vlaanderen zijn dicht bevolkte gebieden. 

2. bijwoordelijk deel van een scheidbaar werkwoord

   dichtmaken, dichtdoen: Dat deed de deur dicht.

Werkwoord

vervoeging van
dichten

dicht

1. enkelvoud tegenwoordige tijd van dichten
2. gebiedende wijs van dichten

   • Ik dicht wel even een Sinterklaasrijmpje. 

Gangbaarheid

• Het woord dicht staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "dicht" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
98 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.