dede

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  dede    (hulp, bestand)
• IPA: /ˈdedə/

Woordafbreking

• de·de

Woordherkomst en -opbouw

• erfwoord van Middelnederlands dede

Werkwoord

dede

1. (verouderd) deed, de onvoltooid verleden tijd van doen

   • Het was zoo veilig, Hope, in uw vrede.
     Waart gij een moeder, ik het kind dat schreide?
     Zoo zacht zocht gij het woord, dat rusten dede
     Der angsten smarten en het hartelijden. 
   • 't Is of de angst mij fel omsnoert, als dede ik reeds de zwaarste zonde! 

Opmerkingen

• Het tweede voorbeeld laat zien hoe in het Nederlands de onvoltooid verleden tijd van de aantonende wijs ook gebruikt waar andere talen de aanvoegende wijs gebruiken.

Gangbaarheid

• Het woord 'dede' staat niet in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "dede" herkend door:

9 %	van de Nederlanders;
7 %	van de Vlamingen.

Middelnederlands

Woordherkomst en -opbouw

• van Oudnederlands dede of deda

Werkwoord

dede

1. deed, de onvoltooid verleden tijd van doen in de 1e persoon
2. deed, de onvoltooid verleden tijd van doen in de 3e persoon

Opmerkingen

• De onvoltooid verleden tijd van 'doen' in de 2e persoon is dedes of deets

Oudnederlands

Woordherkomst en -opbouw

• van Germaans *dedē

Werkwoord

dede

1. deed, de onvoltooid verleden tijd van doen in de 3e persoon

Surinaams

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA: /ˈdɛdɛ/

Woordherkomst en -opbouw

• [A] Ontwikkeld uit Engels dead.
• [B] Waarschijnlijk oorspronkelijk gelijk aan [A].

Werkwoord

[A] dede

1. sterven

Zelfstandig naamwoord

[A] dede

1. sterfte, dood

Bijvoeglijk naamwoord

[B] dede

1. bot, stomp

   «Fakka dedde.»

   het mes is bot.

2. verlamd
3. (figuurlijk) saai

Schrijfwijzen

• dedde

Turks

Woordafbreking

• de·de

	enkelvoud	meervoud
nominatief	dede	dedeler
genitief	dedenin	dedelerin
datief	dedeye	dedelere
accusatief	dedeyi	dedeleri
locatief	dedede	dedelerde
ablatief	dededen	dedelerden

Zelfstandig naamwoord

dede

1. (familie) opa, grootvader
2. (familie) voorvader
3. (informeel) opa (aanspreekvorm voor een oudere man)

Synoniemen

• [1] büyükbaba