burgemeester

Nederlands

[1] burgemeester

[2] burgemeester van een molen

Uitspraak

• Geluid:  burgemeester    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• bur·ge·mees·ter

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘hoofd van een gemeente’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1254
• samenstelling van  burger zn  en  meester zn 

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	burgemeester	burgemeesters
verkleinwoord	burgemeestertje	burgemeestertjes

Zelfstandig naamwoord

burgemeester m

1. (beroep), (politiek) hoofd van het gemeentebestuur

   • De burgemeester sprak met de pers deze ochtend. 

   ▸ Ik neem aan dat het nu over raadsleden, burgemeesters en dat soort lui gaat. En hoger.

2. (molenaarsambacht) het bord onder de spil van een molen

   ▸ Bovendien bleek de burgemeester aangetast door de bonte knaagkever en moest dus vernieuwd worden.

3. (steltloperachtigen) de naam van een tweetal meeuwensoorten:

   de grote burgemeester

   de kleine burgemeester

Synoniemen

• [1] burgervader

Hyponiemen

• [1] dagburgemeester, dorpsburgemeester, ereburgemeester, ex-burgemeester, interim-burgemeester, kandidaat-burgemeester, locoburgemeester, nachtburgemeester, oorlogsburgemeester, oud-burgemeester, teflonburgemeester

Afgeleide begrippen

• [1] burgemeesterlijk, burgemeesterschap, burgemeestersfunctie, burgemeesterskamer, burgemeesterssjerp, burgemeesterstoezicht, burgemeestersvrouw

Uitdrukkingen en gezegden

[1] "hoofd van het gemeentebestuur"

• Een burgemeester in oorlogstijd

Iemand die met de vijand samenwerkt om erger te voorkomen

• Eens burgemeester, blijft burgemeester

Wie eenmaal een bepaald maatschappelijk aanzien (goed of slecht) heeft, raakt dat niet of heel moeilijk meer kwijt

Vertalingen

    1. hoofd van het gemeentebestuur   

Afrikaans: burgemeester (af) Duits: Bürgermeister (de) m Engels: mayor (en) Frans: maire (fr) m Italiaans: sindaco (it) m Noors: borgermester (no) m Nynorsk: borgarmeister (nn) m

Papiaments: burgemeester Pools: prezydent miasta (pl) m Spaans: alcalde (es) m Turks: belediye başkanı (tr), belediye reisi (tr) Waals: borguimwaisse (wa), mayeur (wa) Zweeds: borgmästare (sv) g

Gangbaarheid

• Het woord burgemeester staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "burgemeester" herkend door:

96 %	van de Nederlanders;
98 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.