brug

Brug [1]

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  brug    (hulp, bestand)
• IPA: / brʏx / (1 lettergreep)
  • (Noord-Nederland): /brʏχ/
  • (Vlaanderen, Brabant, Limburg): /brʏx/

Woordafbreking

• brug

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘verbinding over water’ voor het eerst aangetroffen in 840

afkomstig van: Middelnederlands: brucghe Oudnederlands: brugga Germaans: *brugjōn

Verwant in Germaans: West: Engels: bridge (Angelsaksisch: brycg), Duits: Brücke, (Oudhoogduits: brucca), Fries: brêge (Oudfries: bregge, brigge, brids) Noord: Zweeds: bryggja, Deens/Noors: brygge, (Oudnoords: bryggja), IJslands/Faeröers: bryggja

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	brug	bruggen
verkleinwoord	bruggetje brugje	bruggetjes brugjes

Zelfstandig naamwoord

brug v/m

1. (bouwkunde), (verkeer), (waterbeheer) kunstmatige weg over een diepte

   • Nadat zij de brug over waren, bevonden zij zich in de oude stad. 

   ▸ We stopten rond 1 uur ’s nachts om nog wat uren te kunnen slapen in het donker. We vielen in slaap onder een brug, waardoor we in de ochtend moesten meebewegen met de schaduw.

   ▸ De bruggen over de grachten zijn typisch Hollands.

2. een vervanging van tanden
3. (scheikunde) een verbinding tussen twee moleculen
4. (sport) een turnapparaat

   • Hij was met gym nooit erg goed, maar op de brug was hij dat zeker wel. 

5. een hulpmiddel in de garage om een wagen mee op te tillen

   • Zetten jullie de auto vast op de brug, dan beginnen we er na de pauze aan. 

6. (scheepvaart) de plaats op een schip vanwaar het bestuurd wordt

   • Vanaf de brug was het kleine bootje plots niet meer te zien, wat de schipper een onbehaaglijk gevoel gaf. 

7. elk van de steunplaatjes, aan één van de vlakke zijden van een horloge, voor de draaiende onderdelen
8. (natuurkunde) elektrische verbinding die over gedrukte bedrading is aangebracht
9. (informatica) aansluitmogelijkheid tussen gelijksoortige netwerken
10. een persoon die de culturele en taalkundige kloof tussen groepen overbrugt

    • Hij vormde gedurende het gehele internationale jongerenwerkkamp de brug tussen de Nederlanders en de Fransen, die elkaar vaak moeilijk begrepen. 

11. middenstuk van een bril

    • De bril was er zo slecht aan toe dat de brug door het stootje knapte. 

12. (luchtvaart) verbinding tussen twee punten met hulp van vliegtuigen

    • Toen West-Berlijn van de buitenwereld werd afgesloten werden de bewoners door een brug van vliegtuigen van voeding voorzien. 

13. (kaartspel) een kaartspel
14. (muziek) (snaarinstrument) onderdeel aan de bovenkant van de toets, waar de snaren vanaf de toets naar de stemschroeven of stemmechanieken lopen, met als doel het handhaven van de onderlinge afstanden tussen de snaren, en de afstand tussen toets en snaren
15. (muziek) (gitaar) bevestiging van de snaren aan de klankkast
16. (muziek) (viool) kam, onderdeel dat de snaren met de klankkast verbindt
    Deze leenvertaling uit het Engels, is verwarrend omdat deze term in het Nederlands traditioneel al wordt gebruikt voor een onderdeel aan het verste uiteinde van de toets.

Synoniemen

• [3] binding
• [12] luchtbrug
• [14] kielhoutje, topzadel
• [15] topkam
• [16] kam

Hyponiemen

   

aanbrug achterbrug ankerbrug aviobrug baileybrug balkbrug basculebrug boogbrug cantileverbrug commandobrug draaibrug etsbrug ezelsbrug fietsbrug gierbrug gondelbrug hameibrug hangbrug hefbrug invalidenbrug kabelbrug kanaalbrug kantelbrug kasteelbrug kettingbrug kippenbrug klapbrug klepbrug knuppelbrug koebrug kokerbrug koudebrug kraanbrug laadbrug landbrug landingsbrug liggerbrug loopbrug luchtbrug meetbrug noodbrug oorgatbrug ophaalbrug passagiersbrug pijlerbrug plattebrug pontbrug pontonbrug portaalbrug rolbasculebrug rolbrug schaarbrug schipbrug smeerbrug spoorbrug stadsbrug tafelbrug tolbrug touwbrug tuibrug vakwerkbrug valbrug veenbrug veerbrug vlotbrug voetbrug voetgangersbrug wandelbrug waterstofbrug weegbrug wipbrug zaalbrug zoutbrug zweefbrug

Afgeleide begrippen

   

brugbaan brugbalans brugdag brugdek brugfunctie bruggeld bruggelijkrichter Bruggeling bruggenbijter bruggenbouwer bruggenhoofd brugger brughagedis brugjaar brugkam brugkanaal brugklas brugkraan bruglegger brugmolecule brugmolecuul brugmug brugoefening brugpensioen brugperiode brugpieper brugpijler brugrestaurant Brugs brugschip brugsmurf brugstand brugvak brugvertaling brugwachter brugzadel

Spreekwoorden

Dat is een brug te ver.

• Dat is te hoog gegrepen.

Vertalingen

    kunstmatige weg over een diepte   

Afrikaans: brug (af) Arabisch: كوبري (ar) Aymara: chaka (ay) Bosnisch: most (bs) m Bretons: pont (br) m Catalaans: pont (ca) Chinees: 桥 (zh) Deens: bro (da) g Duits: Brücke (de) v Engels: bridge (en) Esperanto: ponto (eo) Estisch: sild (et) Faeröers: brúgv (fo) v Fins: silta (fi) Frans: pont (fr) m Fries: brêge (fy) Galicisch: ponte (gl) v Grieks: γέφυρα (el) Hebreeuws: גֶּשֶׁר (he) Hongaars: híd (hu) Ido: ponto (io) IJslands: brú (is) v

Indonesisch: jembatan (id) Italiaans: ponte (it) m Kroatisch: most (hr) m Latijn: pons (la) m Noors: bro (no) Nynorsk: bru (nn) Papiaments: brùg Pools: most (pl) m Portugees: ponte (pt) v Quechua: chaka (qu) Roemeens: pod (ro) Russisch: мост (ru) m (most) Servisch: мост (sr) m (most) Sloveens: most (sl) m Slowaaks: most (sk) m Spaans: puente (es) m Tsjechisch: most (cs) m Turks: köprü (tr) Vietnamees: cầu (vi) Zweeds: bro (sv) g

Gangbaarheid

• Het woord brug staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "brug" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie de doorverwijspagina op Wikipedia voor meer informatie.

Afrikaans

Uitspraak

• geluid

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	brug	brûe [1]

Zelfstandig naamwoord

brug

1. brug
2. (kaartspel): bridge.