breeveertien

Niet te verwarren met: Breeveertien

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  breeveertien    (hulp, bestand)
• IPA: / breˈvertin / (3 lettergrepen)

Woordafbreking

• bree·veer·tien

Woordherkomst en -opbouw

• van de zandbank  Breeveertien en  voor de Hollandse kust die kooplieden moesten passeren als zij uitvoeren naar verre bestemmingen; geschreven met een kleine letter volgens spellingregel 16.H

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	breeveertien	breeveertiens
verkleinwoord	-	-

Zelfstandig naamwoord

de breeveertien v / m

1. (figuurlijk) spannende of fatale overgang naar een verre bestemming

   ▸ ⧖ Niet het berouw Mariken de breeveertien opgeholpen te hebben drijft haar tot zelfmoord, maar het nieuws, dat hertog Arnold, op wien ze verbitterd was, uit de slot-gevangenis van Grave was weggeholpen door zijn ouden kastelein.

2. (figuurlijk) toestand van grote rijkdom

   ▸ U heeft goed riemensnijden van 'en anders leer! Wat denkt u wel? Dat 'et niet op kan? Ho, ho, wacht eens! U zou me de breeveertien laten spelen! Is me dat omspringen met de duizenden!

Uitdrukkingen en gezegden

• [1] de breeveertien opgaan
  stiekem vertrekken; buiten gaan spelen; losbandig gaan leven; mislukken

∗ Het lijkt erop alsof pas met het ouder worden het taalgebruik weer de breeveertien opgaat.

∗ Ze mocht niets en ze kreeg niets en ze moest (dit werd haar op haar vijfjarige leeftijd al ingeprent) dankbaar zijn, dat zij zulke nette kleren had, die ze dan ook niet vuil mocht maken, dat haar vader en moeder zulke nette mensen waren. Zo'n kind zou uit louter reactie de breeveertien opgaan, zei de dokter.

∗ Maar als hij de kans schoon zag, klauterde hij langs het wrakke laddertje naar boven; er was altijd de mogelijkheid, dat Moeder hem niet ontdekte en er vast van overtuigd was, dat hij de breeveertien opgegaan was. Dan kroop hij vlak voor het zolderluik met het smalle raam, nestelde zich op een stapel oude zakken en matten en vergat de wereld om hem heen.

• [1] de breeveertien op varen
  stiekem vertrekken; losbandig gaan leven; te gronde gaan
• [1] de breeveertien op zijn
  stiekem zijn vertrokken; buiten spelen; losbandig leven; te gronde zijn gegaan
• [2] de breeveertien laten waaien
  een luxe en losbandig leven leiden

∗ ⧖ Ook zal de Meir, met haar beroemden Tour à la Mode, waar de steunpilaren der haute couture per as of anderszins de breeveertien kwamen laten waaien, vermoedelijk niet enkel Erasmus De Bie naar 't penseel hebben doen grijpen.

• [2] de breeveertien spelen
  een luxe en losbandig leven leiden
• [2] de breeveertien uithangen
  een luxe en losbandig leven leiden
• [2] dat gaat over de breeveertien
  dat gebeurt met veel verspilling

Afgeleide begrippen

• breeveertient

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Gangbaarheid

• Het woord breeveertien staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.