boegseren

1. voortslepen door een ander schip

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  boegseren    (hulp, bestand)
• IPA: / buxˈserə(n) / (3 lettergrepen)

naamwoord van handeling
zelfstandig	bijvoeglijk
boegseren	boegserend
boegsering

Woordafbreking

• boeg·se·ren

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Portugees, in de betekenis van ‘met sloepen voorttrekken’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1599
• vermoedelijk van Portugees  puxar ww  "trekken, slepen", onder invloed van boeg en met het achtervoegsel -eren

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
boegseren	boegseerde	geboegseerd
zwak -d	volledig

Werkwoord

boegseren

1. overgankelijk (scheepvaart) voortslepen door een of meer (andere) schepen

   • We lichtten meteen ons anker en wilden onder zeil gaan. Maar toen het licht werd en wij bezig waren het schip naar zee te boegseren, verschenen de Spekken boven op de klippen en schoten van boven af op het schip en op de sloep, zodat het daar nauwelijks uit te houden was. 

2. overgankelijk (verouderd) (figuurlijk) behoedzaam naar een gewenste situatie leiden

   • Zoo vaak ergens een zwak en onbeduidend miniatuurtalent ontluikt, beijvert zich Hamerling het door zijne voorspraak te boegseren; of ook wel het te dekken met eene tegen de pijlen der kritiek beschermende voorrede, bij wijze van schild. 

Afgeleide begrippen

• [1] op sleeptouw nemen (bij schepen)

Afgeleide begrippen

• [1] boegseerboot, boegseerder, boegseerlijn, boegseersloep, boegseertouw, boegseertros, boegsering
• [1] binnenboegseren, uitboegseren, voortboegseren, wegboegseren

Overerving en ontlening

• Deens: bugsere
• Duits: bugsieren
  • Kroatisch: buksirati
  • Lets: buksieris
  • Litouws: buksyras
  • Servisch: буксирати (bugzirati)
• Fries: boechsearje
• Noors: buksere
• Russisch: буксировать (buksirovat)
  • Armeens: բուքսիր (bukʿsir)
  • Bulgaars: буксирам (buksiram)
  • Perzisch: سل‎ (boksol)
  • Jiddisch: בוקסיר (boeksier)
  • Oekraïens: буксировать (buksirovat)
  • Wit-Russisch: буксаваць (buksavác)
• Zweeds: bogsera
  • Fins: pukseerata
    • Estisch: puksiir

Vertalingen

    1. voortslepen door een of meer (andere) schepen   

Deens: bugsere (da) Duits: bugsieren (de) Fries: boechsearje (fy)

Russisch: буксировать (ru) (buksirovat) Zweeds: bogsera (sv)

Gangbaarheid

• Het woord 'boegseren' staat niet in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "boegseren" herkend door:

9 %	van de Nederlanders;
6 %	van de Vlamingen.