bacil

bacil

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  bacil    (hulp, bestand)
• IPA: / baˈsɪl / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• ba·cil

Woordherkomst en -opbouw

• vermoedelijk van Frans bacille, dat is gevormd uit Latijn bacillum "staafje" en verwijst naar de vorm van deze bacteriën; in de betekenis van ‘bacterie’ aangetroffen vanaf 1904

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	bacil	bacillen
verkleinwoord	bacilletje	bacilletjes

Zelfstandig naamwoord

bacil m

1. (medisch) (bacteriën) benaming voor soorten uit de klasse Bacilli  die de vorm van een staafje of een komma hebben

   • Staphylococcen zijn staafvormige bacillen. 

   ▸ Toen in 1883 bleek dat cholera werd veroorzaakt door een bacil (dat via uitwerpselen van zieken het drinkwater besmette) was de miasma-theorie niet meer houdbaar.

2. (bij uitbreiding) gebruikt als algemene aanduiding voor besmettelijke microbe

   ▸ Daar worden we ziek van elkaars vieze toetsenborden, kunnen we met elke bacil tweehonderd collega’s tegelijk besmetten en is je belabberd voelen een stuk lastiger geworden, omdat iedereen boven op elkaar zit.

Synoniemen

• staafbacterie

Vertalingen

    1. benaming voor soorten uit de klasse Bacilli   

Duits: Bazillus (de) m Engels: bacillus (en) Frans: bacille (fr) m Fries: basil (fy) Georgisch: ბაცილა (ka) Italiaans: bacillo (it)

Papiaments: basel Portugees: bacilo (pt) m Spaans: bacilo (es) m Tsjechisch: bacil (cs) mbezield, bacil (cs) monbezield Zweeds: bacill (sv)

Gangbaarheid

• Het woord bacil staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "bacil" herkend door:

91 %	van de Nederlanders;
87 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Tsjechisch

Uitspraak

• IPA: /batsɪl/

Woordafbreking

• ba·cil

Zelfstandig naamwoord

bacil mbezield

1. (biologie) bacil
2. (spreektaal)(biologie) ziekteverwekker, pathogeen

Verbuiging

		enkelvoud	meervoud
nominatief		bacil	bacili
genitief		bacila	bacilů
datief	korte vorm	bacilu	bacilům
	lange vorm	bacilovi
accusatief		bacila	bacily
vocatief		bacile	bacili
locatief	korte vorm	bacilu	bacilech
	lange vorm	bacilovi
instrumentalis		bacilem	bacily

Zelfstandig naamwoord

bacil monbezield

1. (biologie) bacil
2. (spreektaal)(biologie) ziekteverwekker, pathogeen

Verbuiging

	enkelvoud	meervoud
nominatief	bacil	bacily
genitief	bacilu	bacilů
datief	bacilu	bacilům
accusatief	bacil	bacily
vocatief	bacile	bacily
locatief	bacilu	bacilech
instrumentalis	bacilem	bacily

Afgeleide begrippen

• bacilární
• bacilofobie v
• bacilonosič mbezield
• bacilový

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

• Internetová jazyková příručka - Ústav pro jazyk český AV ČR (Tsjechisch)
• Slovník spisovného jazyka českého - Ústav pro jazyk český AV ČR (Tsjechisch)
• Česko-německý slovník Fr. Št. Kotta - Ústav pro jazyk český AV ČR (Tsjechisch)

Werkwoord

bacil

1. mannelijk derde persoon enkelvoud verleden tijd van het perfectieve werkwoord bacit
2. mannelijk enkelvoud actief deelwoord van het perfectieve werkwoord bacit

Typische woordcombinaties

• bacil jsem m
• bacil jsi m
• bacil jste m