afvallen

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  afvallen    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈɑfɑlə(n) /

Woordafbreking

• af·val·len

Woordherkomst en -opbouw

• samenstelling van  af bw  en  vallen ww 

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
afvallen /'ɑfɑlə(n)/	viel af /vil'ʔɑf/	afgevallen /'afxəvɑlə(n)/
klasse 7	volledig

Werkwoord

afvallen

1. ergatief gewicht verliezen

   • De dikke man wilde in korte tijd veel afvallen. 

   ▸ Het wemelde in de reclamewereld van de cocaïnedruppels tegen kiespijn, kruidendrankjes waar je van afviel, crèmes die je mooi maakten, ceintuurs die de geslachtsdrift herstelden, lampen die ervoor zorgden dat iemand verliefd op je werd, elektrische apparaten die hoofdpijn verminderden en batterijen die doofheid genazen.

2. ergatief, (scheepvaart) de koers van een schip in de richting van de lijzijde wijzigen

   • We gingen veel te scherp aan de wind, dus gaf de schipper bevel tot afvallen. 

3. ergatief ontrouw worden aan zijn geloof

   • Nadat zijn vrouw was overleden, ondanks alle gebeden die hij gebeden had, is hij van zijn geloof afgevallen. 

4. ergatief vallen vanaf een hoger gelegen plek

   ▸ Dat is een punt waar de heuvel plotseling ophoudt en steil naar beneden afvalt.

   • Hij was bang dan zijn kinderen van het muurtje af zouden vallen het diepe ravijn in. 

   ▸ Haar spieren deden bij elke beweging pijn en haar hoofd kon er elk moment afvallen of exploderen.

5. ergatief niet meer meetellen, niet meer kunnen meedoen

   • Vijf van de zes studenten zullen afvallen, want het is nu eenmaal een heel zware studie. 

6. elkaar niet meer steunen

   ▸ Neeltje staat perplex wanneer Jacob haar in zekere zin afvalt en het op een geestelijk probleem gooit.

   • Vader en moeder zullen elkaar nooit afvallen in tegenwoordigheid van vreemden. 

7. verliezen, kwijtraken met name van zorgen

   ▸ Prachtige vogels lieten in het voorbijgaan hun melodieuze roep horen, en de schoonheid van het tafereel ontroerde me zo diep, dat alle zorgen over wat voor me lag van me afvielen en ik alleen maar kon genieten van die heerlijke morgen.

Synoniemen

• [1]: vermageren

Antoniemen

• [1]: aankomen
• [2]: oploeven

Verwante begrippen

• afval, afvallig, afvalligheid

Vertalingen

    1. gewicht verliezen.   

Duits: abnehmen (de) Engels: lose weight (en) Frans: maigrir (fr)

Italiaans: dimagrire (it) Pools: chudnąć (pl) Spaans: adelgazar (es)

    2. de koers van een schip in de richting van de lijzijde wijzigen   

Duits: abfallen (de) Frans: abattre (fr)

Noors: falle av (no)

    3. ontrouw worden aan zijn geloof   

Duits: abfallen (de) Engels: apostatise (en)

Italiaans: apostatare (it) Noors: falle fra (no), gå over til (no)

    4. vallen vanaf een hoger gelegen plek   

Duits: abfallen (de), fallen (de) Engels: fall off (en)

Noors: falle (no), falle av (no), falle ned (no) Pools: udpadać (pl)

    5. niet meer meetellen   

Duits: ausscheiden (de)

Gangbaarheid

• Het woord afvallen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "afvallen" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.