WikiWoordenboek:Swadeshlijst Austronesisch

Uit WikiWoordenboek
English Ilocano Malay Tagalog Cebuano Pampangan Pangasinan Sasak Chamorro Malagasy Tahitisch Maori Soendanees Ibanag Itawit Javaans
1 I siak saya, aku ako ako aku ak, siák aku, tiang guåhu, yu', hu aho au, vau ahua, au, awahau, awau, wau kuring, aing, kami sakan, so' yakan aku, kula, dalem
2 you
(singular)
sika anda, kamu, kau, awak, saudara (m), saudari (f) ikaw, ka ikaw ika siká, ka kamu, side hågu, håo, mu ianao 'oe koe anjeun, manéh, dia, sia, kita sikaw ikaw kowe, sampeyan, panjenengan
3 he isu dia siya siya iya si, sikato, to ie guiya izy 'oia, 'ōna ia manéhna, anjeunna yayya iggina dheweke, panjenenganipun
4 we datayo (incl.), dakami (excl.) kita (incl.), kami (excl.) tayo (incl.), kami (excl.) kita (incl.), kami (excl.) ikata (incl.), ikami (excl.), itamu (si)katá (incl.), (si)kamí (excl.) ite hita (incl.), hami (excl.) isika (incl.), izahay (excl.) tātou (incl.), mātou (excl.) tātau, tātou (incl.); mātau, mātou (excl.) urang sitta (incl. for two people), sittam (incl. for more than two), sikami (excl.) itta (incl. for two people), ittera (incl. for more than two), ikami (excl.) awake dhewe, kawula sami
5 you
(plural)
dakayo kalian kayo kamo ika, ikayu (plural) sikayo, kayo, yo [[]] hamyo ianareo 'outou koutou maranéh, aranjeun sikamu ikayu kowe kabeh
6 they isuda mereka sila sila ila sikara, ra [[]] siha isy ireo rātou rātau, rātou maranéhna, aranjeunna ira ira dheweke kabeh
7 this daytoy ini, yang ini ito kini, kiri ini ya, aya ni ini ity teie tēnei ieu yaw yaw iki, puniki
8 that dayta, daydiay yang itu, hingga iyan, iyon kana, kadto yan, ita man, tan, aman, atan no enao izany terrā tērā, tēraka itu yatun (near), yari (far yet visible), yuri (far and not visible) yan (near), nay (far) iku, kuwi, puniku (near), ika, punika (far)
9 here ditoy disini dito didto, dinhi keni, keti dia leq te magi, guini eto iho nei konei dieu, dinih taw kanyaw, tiyaw kene, riki
10 there dita, sadiay sana, disana doon, diyan diha, didto keta, karin diman, ditan leq to guatu ao iho na korā, konā ditu tatun (near), tari (far yet visible), turi (far and not visible) kanyan, tiyan (near), kannay (far) kono, riku (near), kana, rika (far)
11 who asino siapa sino kinsa ninu siopá, opa sai hayi iza vai ko wai, ko saha sinni sinni sapa, sinten
12 what ania apa ano unsa nanu antó ape hafa inona aha he aha naon anni hanna apa, punapa
13 where ayan dimana saan, nasaan asa, hain, diin, dis-a nukarin iner leq mbe manu nai, mangge aiza tei hea kai whea, kai hea, kei hea, kei whea mana sitaw betiyaw endi, pundi
14 when kaano kapan kailan kanus-a kapilan kapigan, pigan piran ngai'an oviana (past), rahoviana (future) ahea āhea, āwhea iraha kanni kanna kapan
15 how kasano kenapa paano unsaon, giunsa makananu pano, panon kembe taimanu manahoana nāhea pēhea kumaha kunnasi kunnasi, manna kepriye, pripun
16 not saan bukan, tidak, tak hindi dili, wala ali ag, aliwá, andí, aleg ndeq ahe' tsy 'eaia ehara, kāhore (kaore), kāre, kīhai, kore, kaua, kauaka lain, henteu ari mari dudu, ora
17 all amin semua lahat tanan ngan amín slapuq puru, todu ny ... rehetra ana'e katoa kabéh, sadaya ngamin ngammin kabeh, sedaya, sedanten
18 many adu banyak marami daghan dakal dakél, amayamay [[]] bula betsaka rahi maha loba, seueur aru aru akeh, kathah
19 some dadduma beberapa ilan [[]] mapilan pigara, piga [[]] [[]] vitsivitsy nau, tau ētahi, tētahi sababaraha karuan karuan [[]]
20 few sumagmamano sedikit kaunti pipila, dyutay ditak, mapilan daiset [[]] [[]] kely ma'a takitahi, ruarua, torutoru saeutik baddi bissang sithik, sekedhik
21 other sabali lain iba lain aliua arom [[]] otro hafa , atu, ētahi (atu), ērā (atu) séjén, lain, lian duma tanakuan liya, sanes
22 one maysa satu isa usa metung, isa isá, sakey sekeq, sai un iray hō'ē tahi hiji tadday isa siji, setunggal
23 two dua dua dalawa duha adua dua, dua'ra due dos roa piti rua dua duwa duwa loro, kalih
24 three tallo tiga tatlo tulo atlu talo, talo'ra telu tres telo toru toru tilu tallu tallu telu, tiga
25 four uppat empat apat upat apat apat, apatira mpat kuatro efatra maha whā opat appa' appat papat, sekawan
26 five lima lima lima lima lima lima, lima'ra lime sinko dimy pae rima lima lima lima lima, gangsal
27 big dakkel besar malaki dako maragul báleg beleq dankolo lehibe rahi nui badag, gedé dakal dakal gedhe, ageng
28 long tiddog panjang mahaba taas makaba andokéy [[]] anakko' lava roa roa panjang apiddu anaddu dawa, panjang
29 wide lawa lebar malapad lapad lapad, malapad malapar, maawang [[]] fedda' malalaka 'ā'ano whānui, tīrara, pirara lega alawa alawa amba, jembar
30 thick puskol tebal makapal baga' kapal, makapal kapal, makapal [[]] potpot matevina me'ume'u mātotoru, pōruru, kukū kandel kannak, nakannak kannag, nakannag kandel
31 heavy dagsen berat mabigat gub-at bayat, mabayat belat, ambelat [[]] makkat mavesatra teiaha, taimaha taumaha beurat dammo' dammat abot, awrat
32 small bassit kecil maliit, munti gamay lati, malati melag, melanting, tingot [[]] dikike' kely iti iti leutik baddi bissang, bissut cilik, alit
33 short baba pendek maliit, pandak mubo, potot kuyad, makuyad antikey, kulang, abeba [[]] [[]] fohy poto poto pondok alinno' alinnat cendhek
34 narrow kikid sempit makitid pig-ot kitid, makitid mainget [[]] anggosto tery oaoa whāiti heureut, déét atazzi' atazzit ciyut
35 thin ingpis tipis manipis nipis impis, maiimpis maimpis, mabeng [[]] kanifes manify, mahia rairai rahirahi ipis eppi' empit tipis
36 woman babao perempuan babae babaye babai bií [[]] palao'an vehivavy vahine wahine éwé, awéwé, wanoja babay babay wadon
37 man
(adult male)
lalaki lelaki lalaki lalake lalaki laki, bolog [[]] lahi lehilahy tāne tāne lalaki lalaki lalaki lanang
38 man
(human being)
tao orang, manusia tao tawo tau too [[]] [[]] olombelona ta'ata tangata jalma, manusa tolay tolay wong, manungsa
39 child
(a youth)
anak anak bata, anak bata, anak anak anak, ogaw [[]] patgon zaza tamari'i tamariki budak ana' anak anak, lare
40 wife asawa isteri asawa asawa asawa asawa, akolaw, kaamong [[]] asagua vady vahine fa'aipoipo wahine éwé, garwa, istri, pamajikan atawa atawa bojo, semah, garwa
41 husband asawa suami asawa bana asawa asawa, masiken, kaamong [[]] asagua, esposu vady tan fa'aipoipo tāne salaki atawa atawa bojo, semah, garwa
42 mother ina ibu ina, nanay inahan, nanay Ima ina [[]] nana reny metua vahine whaea indung, ema yena ina ibu
43 father ama bapak, ayah ama, tatay amahan, tatay Tatang ama [[]] tata ray metua tane matua bapa, rama yama ama bapa, rama
44 animal ayup haiwan, binatang hayop [[]] [[]] ayep [[]] [[]] biby manu kararehe sato ayam ayam sato, kewan
45 fish ikan, sida ikan isda isda asan sira [[]] guihan trondro, hazan-drano i'a ika lauk manango' manangat iwak, ulam
46 bird billit burung ibon langgam ayup ayep [[]] [[]] vorona manu manu manuk mammanu' mammanuk manuk, peksi
47 dog aso anjing aso iro < possibly from Spanish /perro/ asu aso [[]] ga'lagu alika, amboa 'ūrī kurī anjing kitu atu asu, segawon
48 louse kuto kutu kuto kotu kutu kuto [[]] hutu hao 'utu kutu kutu kutu tuma
49 snake uleg ulam, ular ahas biten, ihalas ubingan oleg [[]] kolepbla bibilava 'ōfī neke oray iraw zirian ula
50 worm igges ulat uod, bulate ulod bulati biges [[]] [[]] kankana to'e, tu'a noke, toke, ngaio cacing karalang karalang uler
51 tree kayo pokok, pohon punungkahoy, puno kahoy tanaman kiew, tanem [[]] [[]] hazo rā'au rākau tangkal kayu kayu wit
52 forest kakayuan hutan kakahuyan, gubat lasang gubat kakiewan, katakelan [[]] [[]] ala aru wao, ngahere leuweung kakayuan kakayuan alas
53 stick
(of wood)
kayo, sanga tongkat, batang patpat [[]] tingting bislak, sanga [[]] [[]] kibay, tehina mauha'a rākau, tokotoko tongkat, iteuk billa' paluk pang
54 fruit bunga buah bunga, prutas < from Spanish /frutas/ bunga bunga bunga [[]] inasahan voankazo mā'a hua buah vunga vunga woh
55 seed bin-i biji binhi, buto binhi butul bokel [[]] [[]] voa huero kākano, purapura siki, binih vullung vukal wiji
56 leaf bulong daun dahon dahon bulung bulong [[]] [[]] ravina rao'ere rau daun don don godhong, ron
57 root ramut akar ugat gamut yamut lamot [[]] [[]] faka, fototra a'a aka akar gamu' gamut oyod
58 bark
(of tree)
ukis ti kayo kulit kayu balat ng puno [[]] tangke obak [[]] [[]] hodi-kazo pa'a, 'iri hīako, peha [[]] [[]] [[]] [[]]
59 flower sabong bunga bulaklak bulak sampaga bulaklak [[]] flores voninkazo tiare, pua putiputi, puāwai kembang lappao lappao kembang, sekar
60 grass ruot rumput damo sagbut dikut dika [[]] [[]] ahitra, bozaka 'aihere, matie pātītī jukut kaddo' kaddat suket
61 rope tali tali tali, lubid pisi lubid singer, lubir [[]] tali tady taura taura tali, tambang galu' galut tali
62 skin
(of a person)
kudil kulit balat panit balat baog, katat [[]] lassas hoditra 'iri kiri kulit tabbi' gaddang kulit
63 meat
(as in flesh)
bagas daging karne, laman unod, karne < from Spanish /carne/ laman laman, iyan [[]] katne hena ina'i mīti daging pattak, karne pattag daging
64 blood dara darah dugo dugo daya dala [[]] [[]] ra toto toto getih daga daha getih, rah
65 bone tulang tulang buto bukog butul pokel [[]] [[]] taolana ivi wheua, kōiwi tulang tulang tulang balung
66 fat
(noun)
taba minyak, lemak, gemuk taba tambok taba taba, mataba [[]] [[]] taviny hinu ngako lemak, gajih taba taba gajih
67 egg itlog telur itlog itlog ebun iknol [[]] chada' atody huero hēki, huamanu endog illuk ilug endhog, tigan
68 horn sara tanduk sungay sangay sagu saklor [[]] [[]] tandroka tara pīhi, tara tanduk tagguk [[]] sungu
69 tail ipus ekor buntot ikog iki ikol [[]] [[]] rambo 'aero, hi'u waero, hiku buntut ifu' ifut buntut
70 feather
(rather not down)
dutdut bulu balahibo balahibo bulbul bago [[]] pulu penina, volom-borona hurhuru, hetehete awe, hou, huruhuru, piki bulu duddu' dudut wulu
71 hair buok rambut buhok buhok, balhibo buak buek [[]] gapot ulu bolo rouru makawe buuk vu' ahuk rambut
72 head ulo kepala ulo ulo buntuk ulo [[]] ulu loha upo'o māhunga hulu, sirah ulu ulu endhas, sirah, mustaka
73 ear lapayag telinga tenga, tainga dalunggan balugbug layag [[]] talanga sofina tari'a taringa ceuli talinga talinga, daranggan kuping, talingan
74 eye mata mata mata mata mata mata [[]] mata maso mata mata, karu panon, mata mata mata mata, mripat, soca
75 nose agong hidung ilong ilong arung eleng [[]] gui'eng orona ihu ihu irung igung ihung irung
76 mouth bibig mulut bunganga, bibig ba-ba asbuk, balungus sangi [[]] pachot vava vaha māngai, waha sungut, baham simu' simuk cangkem
77 tooth
(rather not molar)
ngipen gigi ngipin ngipon ipan ngipen [[]] nifen nify niho niho huntu, waos ngipan ngipan untu, waja
78 tongue dila lidah dila dila dila dila [[]] hula' lela arero arero létah, ilat zila zila ilat
79 fingernail kuko kuku kuko koko kuku kuko [[]] [[]] hoho mai'u'u maikuku kuku kuku kuku kuku
80 foot saka sepak, kaki paa tiil bitis sali [[]] [[]] tongotra 'āvae waewae suku takki taka sikil, suku, samparan
81 leg gurong kaki binti paa, bitiis? bitis bikking [[]] [[]] ranjo 'āvae waewae suku takki taka sikil, suku, samparan
82 knee tumeng lutut tuhod tuhod tud pueg [[]] [[]] lohalika turi turi tuur atuk [[]] dhengkul
83 hand ima tangan kamay kamot gamat lima, gamet [[]] kannai tanana rima ringa leungeun lima ima tangan, asta
84 wing payak sayap pakpak pako pakpak pakpak [[]] [[]] elatra pererau pākau, paihau, parirau jangjang paya' [[]] suwiwi
85 belly tian perut tiyan tiyan atian eges [[]] [[]] kibo 'ōpū puku beuteung, patuangan san, gutu' [[]] weteng, padhaharan
86 guts bagis tali perut bituka tinae bituka pait, bituka [[]] [[]] tsinay 'ā'au puku [[]] [[]] [[]] [[]]
87 neck tengnged leher leeg li-og batal beklew [[]] [[]] vozona, tenda 'a'ī kakī beuheung tangngak [[]] gulu
88 back likod punggung likod likod gulut beneg [[]] [[]] lamosina toa tuarā tonggong likuk [[]] geger
89 breast suso susu suso suso susu suso, pagew [[]] susu tratra 'ōuma ū pinareup, susu susu [[]] susu
90 heart puso jantung puso kasingkasing pusu puso [[]] [[]] fo māfatu manawa jantung futu [[]] [[]]
91 liver dalem hati atay atay ate altey [[]] [[]] aty 'ūpa'a ate ati, haté agal [[]] ati
92 to drink inom minum inom - root verb inom minum inom [[]] gimen misotro inu inu nginum inum [[]] ombe
93 to eat mangan makan kain - root verb kaon mangan akan, mangan, kamot [[]] kanno', chocho mihinana 'amu kai dahar, neda, tuang, nyatu, ngalebok kuman [[]] mangan
94 to bite kagat menggigit kagat - root verb paak ket, ketan ketket [[]] [[]] manaikitra hōhoni ngau ngégél, nyeureud kaga' [[]] cokot
95 to suck supsop mengisap sipsip, suso - root verbs supsup sisipan supsup, suso [[]] [[]] mifiaka 'ote momi, ngote nyoco, nyeuseup, nyerot sussup [[]] [[]]
96 to spit tupra meludah luwa, dura - root verbs luwa luran lutda [[]] [[]] mandrehoka tuha huare nyiduh lusak [[]] idu
97 to vomit uta muntah suka - root verb suka manyuka uta [[]] [[]] madoa piha'e ruaki utah uta uta [[]] utah
98 to blow
(as wind)
puyot bertiup ihip - root verb huyop labulan sibok [[]] [[]] mitsoka farara pupuhi niup sup [[]] [[]]
99 to breathe anges bernafas hinga - root verb ginhawa mangisnaua ingas, anges, dongap, linawa [[]] [[]] miaina, misefo huti i te aho ngā ngarénghap inango' [[]] ambegan
100 to laugh katawa tertawa tawa - root verb katawa maili elek [[]] [[]] hehy, tokelaka 'ata kata seuri galo' [[]] guyu
101 to see kita melihat tingin, kita - root verbs kita akit, lauen nengneng, mata [[]] li'e' mahita hi'o kite nempo, neuleu innan ("to see" in itself, no known root) [[]] deleng
102 to hear dengngeg mendengar dinig, kinig - root verbs dungog damdam, makiramdam dengel [[]] [[]] maeno fa'aro'o rongo ngadéngé ginna [[]] rungu
103 to know
(a fact)
ammo tahu alam - root verb kahibalo baluan amta, kabat [[]] tungo' mahafantatra 'ito mōhio nyaho ammu [[]] ngerti, mudheng
104 to think panunot berpikir isip - root verb hunahuna isipan isip, nonot [[]] [[]] mieritreritra mana'o whakāro mikir panono' [[]] mikir
105 to smell
(sense odour)
angot membau amoy - root verb simhot bauan angob, amoy [[]] [[]] manambolo hau'a hongi ngambeu, ngangseu aguk [[]] ambu
106 to fear kuteng takut akan takot - root verb hadlok takut takot [[]] [[]] mataotra mata'u mataku sieun, gimbir anassing [[]] wedi
107 to sleep turog tidur tulog - root verb tulog tudtud ogip [[]] maigo' matory taoto moe saré, héés katuruk [[]] turu
108 to live biag hidup buhay buhi bie, kumabie bilay [[]] [[]] velona ora ora hirup tolay [[]] urip
109 to die matay mati patay - root verb matay mate, mete patey, onpatey [[]] [[]] maty mate, pohe mate paéh matay matay mati
110 to kill mangpatay membunuh patay, paslang - root verbs patay paten, makamate patey, mamatey [[]] [[]] mamono, mahefaty tapataparahi-pohe-roa, ha'apohe patu maéhan, maténi patay patay [[]] pateni
111 to fight agapa berkelahi, melawan laban - root verb away laban laban, kolkol, bakal [[]] [[]] miady taputō kakari, kairiri gelut, ngalawan, tarung dama [[]] [[]]
112 to hunt
(transitive)
anup berburu mangaso mangayam man-ayup managnop, anop, manpana, manpaltog [[]] [[]] mihaza a'ua'u pua'a whaiwhai moro [[]] [[]] [[]]
113 to hit pangor mengena tama, hampas - root verbs igo turan, paturan tira, nakna, pekpek [[]] [[]] mikapoka taparahi patu keuna, nubruk kanna [[]] [[]]
114 to cut balsig memotong putol - root verb putol putut tegteg, putot, batang [[]] [[]] mandidy tāpū neukteuk kattu [[]] kethok
115 to split bisak membelah biyak, hati - root verbs pikason bika, pitnan puter, pisag [[]] [[]] mamaki tuha, vāhi wāwāhi meulah bakki [[]] [[]]
116 to stab
(or stick)
dugsol menikam saksak - root verb luba, tuhog akdakan, tandusan saksak, doyok [[]] [[]] mantsatoka-antsy pātia oka nojos, nyolok dudduk [[]] [[]]
117 to scratch
(an itch)
kudkod menggores kamot - root verb kalaton gamusan kiki, gugo [[]] [[]] mikiki, mikaoka pāra'u rakuraku ngoet, nyakar kabbang [[]] [[]]
118 to dig kali menggali hukay - root verb kalot kulkul, kulkulan kotkot [[]] [[]] mihady, mandavaka pao, tūpā, keri ngali kokkok [[]] [[]]
119 to swim langoy berenang langoy - root verb langoy kaue langoy [[]] [[]] milomano 'au kau ngojay tafuk [[]] nglangi
120 to fly tayab terbang lipad - root verb lupad sulapo tekyab [[]] [[]] manidina mau'e rere hiber, ngapung kagak [[]] mabur
121 to walk magna berjalan lakad - root verb lakaw lakad, lumakad akar [[]] [[]] mandeha haera haere a waewae leumpang lakak [[]] mlaku, mlampah
122 to come umay datang dating - root verb ari, anhi ume, datang sabi, gala, onna [[]] maila' avy, tonga ,tamy haere mai haere mai datang, sumping umay umang [[]] teka, rawuh
123 to lie
(as on one's side)
idda berdusta, berbaring higa, hilata - root verbs higda magkera dokol [[]] [[]] mivelatra tārava takoto ngabohong idda [[]] ngapusi
124 to sit tugaw duduk upo - root verb linkod lukluk yorong [[]] [[]] mipetraka pārahi noho diuk, calik tubang [[]] lungguh, lengah, pinarak
125 to stand takder berdiri tayo - root verb barug, tindog tikdo alagey [[]] [[]] mifoha, mitsangana 'oti'ati'a tuu nangtung, lugay taddak [[]] ngadek, jumeneng
126 to turn
(change direction)
likko belok, balik liko - root verb liko mildis liko, telek [[]] [[]] mihodina tīoi huri méngkol buelta [[]] [[]]
127 to fall
(as in drop)
tinnag jatuh hulog - root verb hulog mitomba, manabu tumba, pelag [[]] [[]] mianjera topa makere ragrag, labuh taga' tanag tiba, dhawah
128 to give ited memberi bigay - root verb hatag ibie, dinan itdan, iter [[]] na'i manome hōro'a hoatu méré, masihan yawa' [[]] weneh, paring, atur
129 to hold
(in one's hand)
mangiggem memegang hawak - root verb hawid, kupot talnan benben [[]] [[]] mitantana mau pupuri nahan, muntang, nyepeng tammi' [[]] cekel, cepeng, asta
130 to squeeze pespes memeras pisil - root verb [[]] paslan, sakmalan pespes, mesmes [[]] [[]] mandray tāmau kotē meureut, rameus paggal [[]] [[]]
131 to rub radradan, lidliden menggosok kuskos, kaskas - root verbs [[]] kaskasan kuskos, gurgor [[]] [[]] manakasoka 'ui'ui ūkuikui ngagosok guggu' [[]] [[]]
132 to wash ugas mencuci hugas, laba (for clothing articles and fabrics) < from the Spanish verb /lavar/ - root verbs hugas wasan, manos oras [[]] [[]] manasa horoy horoi ngumbah, nyeuseuh baggao [[]] umbah
133 to wipe punas, nasnas menyapu punas - root verb [[]] pulisan, kuskusan punas [[]] [[]] mamafa horoi muru nyapukeun funa' [[]] [[]]
134 to pull guyod tarik hila, batak - root verb [[]] igutan, gulyutan guyor [[]] [[]] mitifitra 'ume kume, hutihuti metot guggun [[]] tarik
135 to push duron tolak tulak - root verb [[]] isubung, itulak tulak [[]] [[]] manosika tura'i pei nyurungkeun, nulak tubba' [[]] surung
136 to throw ibato, belleng melemparkan tapon, hagis - root verb labay iugse, iyatsa, baronggan topak, bantak [[]] [[]] manoraka tāora panga ngalung tabbo' [[]] balang, sawat
137 to tie igalot mengikat tali - root verb ihukot tali, itali singer [[]] [[]] mamehy, mamatotra ruru, nati herehere meungkeut galu' [[]] [[]]
138 to sew dait jahit tahi - root verb tahi tayan dait [[]] lakse manjaitra au, nira tui ngaput dage' [[]] dondom
139 to count bilang memilang, menghitung bilang - root verb ihap mamilang bilang [[]] [[]] mamisa nūmera tatau ngitung bilang [[]] [[]]
140 to say kuna berkata sabi - root verb sulti, ingon sabian, iagkas, sambiltan baga, tongtong, balikas [[]] [[]] milaza, miteny kōrero nyarita kagi [[]] [[]]
141 to sing agkanta bernyanyi awit - root verb awit tumaila togtog [[]] [[]] mihara, mikalo pehe, hīmene pūoro, pau, hīmene nembang kansiyon
142 to play agay-ayam bermain laro - root verb dula mamyalung galaw, manay-ayam [[]] [[]] milalau ha'uti waiata maén, ulin gayam
143 to float agtapaw mengapung lutang - root verb [[]] gato letaw [[]] [[]] mitsinkafona [[]] kārewa ngambang
144 to flow ayus mengalir agos, daloy - root verbs agas magus agos [[]] [[]] mikoriana tahe tere ngalir, palid agi'
145 to freeze agyelo membeku tigas, yelo - root verbs [[]] [[]] kigtel [[]] [[]] mandry faato'to'e roa whakatio beku tagga', yelo
146 to swell lumteg bertambah, membengkak maga - root verb burot mangalbag larag [[]] [[]] mibontsina 'oru pupuhi, puku bareuh lappak
147 sun init matahari araw adlaw aldo agew, banua, ugto [[]] [[]] masaondra mahāna ra panonpoé bilak
148 moon bulan bulan buwan bulan bulan bulan [[]] pulan volana marama mārama bulan vulan
149 star bituen bintang bituin bitoon batuin bitewen, bitoen [[]] [[]] kintana feti'a whetū béntang bitun
150 water danum air, ayer tubig tubig danum danum [[]] hanom, agua rano vai wai cai danum danum
151 rain tudo hujan ulan ulan muran uran [[]] [[]] orana ua ua hujan uran
152 river karayan sungai, sungei ilog suba, sapa ilug ilog [[]] saddok renirano tahora, 'ānāvai awa walungan, wahangan bannag
153 lake danaw tasik, danau lawa lanaw lawa ilog, look [[]] [[]] kamory, farihy roto roto situ
154 sea
(as in ocean)
taaw, baybay laut dagat, laot dagat dagat, dayat malat dayat [[]] tasi riaka, ranomasina miti moana laut, sagara
155 salt asin masin, garam asin asin asin asin [[]] asiga sira miti tote uyah asin
156 stone bato batu bato bato batu bato [[]] [[]] vato 'ōfa'i kōwhatu batu batu batu
157 sand darat pasir buhangin basbas balas buer [[]] unai fasika one one keusik daga'
158 dust tapok debu alikabok abug alikabuk dabok [[]] [[]] vovoka one puehu kebul gavu'
159 earth
(as in soil)
daga darat lupa yuta yatu dalin [[]] [[]] tany fenua whenua lemah davvun
160 cloud ulep awan alapaap, ulap panganud biga, ulap lorem [[]] nupbladu rahona ata kapua awan kunam kunam
161 fog angep kabut hamog gabon ulap kelpa, malinaew [[]] afao, asgon zavona rūpehu kohu haseup [[]]
162 sky langit langit langit langit banua tawen, banua [[]] langet lanitra ra'i rangi langit langi'
163 wind
(as in breeze)
angin angin hangin hangin angin dagem, alamag [[]] guaifon, manglo rivotra mata'i hau angin paddak
164 snow niebe salju niyebe < from Spanish /nieve/ [[]] yelu linew [[]] [[]] ranomandry, lanezy hiona hukarere salju niebe
165 ice yelo ais, es yelo < from Spanish /hielo/ yelo < from Spanish /hielo/ yelu pakigtel [[]] [[]] ranomandry pape to'eto'e kōpaka es yelo
166 smoke asok asap usok, aso aso asuk asiwek, asewek [[]] [[]] setroka auauahi auahi haseup atu'
167 fire apoy api apoy kalayo api, silab apoy, pool, dalang [[]] guafi afo auahi ahi seuneu afuy, afi
168 ash dapo abu abo agiw abu dapol [[]] [[]] avenona rehu auahi pungarehu lebu avu
169 to burn
(intransitive)
uram bakar sunogin sunog silab pool, silab, sinit [[]] [[]] may 'ama tahu duruk tuggi
170 road dalan jalan daan, kalsada, lansangan dalan dalan dalan, basbas [[]] [[]] lalana ea'tia ara jalan dalan
171 mountain bantay gunung, puncak bundok bukid bunduk palandey, buntok [[]] ladera tondrombohitra mou'a maunga gunung vukik
172 red nalabaga merah pula pula malutu ambalanga [[]] agaga' mena 'ura whero beureum uzzin
173 green naata hijau berde, luntian berde < from Spanish /verde/ aluntian maeta, ampasiseng [[]] betde maitso matie kakariki héjo berde
174 yellow duyaw kuning dilaw dalag dilo duyaw [[]] amariyu mavo re'are'a kowhai konéng ngila
175 white puraw putih, puteh puti puti maputi amputi, puti [[]] a'paka' fotsy 'uo'uo bodas, putih furaw
176 black nangisit hitam itim itom matuling andeket, deket [[]] attilong mainty 'ere'ere mangu hideung ngisi
177 night rabii malam gabi gabii bengi labi, ketket [[]] puengi alina ru'i peuting, wengi gabi
178 day
(daytime)
aldaw hari, siang araw adlaw aldo agew [[]] [[]] andro mahana ao poé, siang aggaw
179 year tawen tahun taon tuig banua taon [[]] sakkan taona matahiti tau taun dagun, ragun
180 warm
(as in weather)
pudot panas, hangat mainit init mapali ampetang, petang, imeng, sinit [[]] maipe mafana māhanahana mahana haneut patu
181 cold
(as in weather)
lamek dingin, sejuk malamig tugnaw, bugnaw marimla ambetel, betel [[]] manengheng mangatsiaka to'eto'e makariri tiis, tiris lammin, lumay
182 full napno penuh, keniang puno puno sapak, katmu naksel, napno [[]] [[]] feno api puha pinuh pannu
183 new baro baru, baharu bago bag-o bayu balo [[]] nuebu vaovao 'āpī hōu anyar, baru bagu
184 old daan lama luma, matanda daan matua, laun, luma daan [[]] amko' onta, hantitra tahitro pakeke kolot dana
185 good imbag bagus, baik mabuti maayo mayap maong, duga, abig [[]] maolek, buenu tsara maita'i pai alus, hadé masippo', mapia
186 bad dakes tidak baik, tak baik, jelek, jahat masama dautan marok aliwa, mauges [[]] baba ratsy 'ino kino butut, goréng marakay
187 rotten
(as, a log)
nabangles busuk bulok lata buluk abolok, bolok [[]] [[]] bobongolo pirau burung badyu
188 dirty narugit kotor marumi, madumi hugaw dinat, marinat maringot, dingot, marutak, dutak [[]] applacha' maloto repo paru kotor nadaping
189 straight natarus, nalinteg terus, lurus tuwid tarong, matuwid matulid, tulid maptek, petek [[]] [[]] mahitsy ti'a, 'āfaro tautika lempeng derecho
190 round nagbukel bulat bilog [[]] mabilug malimpek, limpek, telek [[]] [[]] boribory menemene buleud
191 sharp
(as a knife)
natadem tajam matulis, matalim, matalas hait mataram matdem, tarem [[]] [[]] maranitra 'ina koi seukeut nataram
192 dull
(as a knife)
namudel tumpul mapurol, pudpod habul mapurul epel, mangmang [[]] [[]] [[]] mania, tūmū pūhuki mintul nangural
193 smooth nalamuyot, nasimpa licin, mulus makinis [[]] makinis, malinatnat palanas, patad [[]] [[]] malama mānina maheni lemes nadalu'
194 wet basa basah basa basa basa, mabasa ambasa, basa [[]] [[]] mando rari mākū baseuh nabasa
195 dry
(adjective)
maga kering tuyo uga malangi amaga, maga [[]] [[]] maina marō maroke garing namaga
196 right
(correct)
payso betul tama, tumpak tinuod ustu, mausta duga, tua, maong [[]] [[]] mendrika ti'a tika bener kuruk, ustu
197 near sideg dekat malapit duol malapit asinger, abay [[]] [[]] akaiky fatata tata deukeut aranni
198 far dayu jauh malayo layo marayu arawi, biek taew [[]] [[]] lavitra ātea tawhiti jauh arayyu
199 right
(side)
kannawan kanan kanan too uanan kawanan [[]] [[]] havanana 'atau katau, matau katuhu ziwanan ziwanan
200 left
(side)
kannigid kiri kaliwa wala kaili kawigi [[]] [[]] havia 'aui mauī kénca, kiwa zimigi zimigi
201 at diay di sa sa keta ed [[]] [[]] izy i i di ta kan
202 in uneg dalam sa sa atiu, kilub ed [[]] [[]] anaty i i roto jero ta kan
203 with
(accompanying)
agraman, ken dengan kasama uban kambe, kayabe iba, mi- [[]] [[]] amin'ny ma jeung, bareng anna, kavulun, konsu
204 and ken, ket dan at ug ampong, at tan [[]] ya, yan sy, ary ma me, a, hoki jeung anna
205 if no jika, bila, kalau kung kon nung no [[]] yanggen, akasu raha 'āhiri me (hemea) lamun nu
206 because ta karena dahil kay, tungod kasi, uling ta, lapu ed, kasi [[]] [[]] satria nō te mea kusabab nakwa ta, garay
207 name nagan nama pangalan, ngalan ngalan lagiu ngaran [[]] na'an anarana i'oa ingoa ngaran ngagan